Water uit de regenpijp via betonnen goot naar plantjes en grond in

Als het regent in het jongste wijkje van het dorp ’s-Gravendeel, dan klotst het hemelwater vrolijk de regenpijp uit om via een betonnen gootje in een infiltratiestrook te belanden. Daar voedt het de uitgekiende beplanting, waarna het de infiltratiekratten in zakt die direct onder de stroken zitten. Zo krijgt de beplanting nooit teveel water. Een ander deel van de neerslag komt in een wateropvang (wadi) die is verwerkt in een avontuurlijke binnentuin.

Het ontwerp van de openbare ruimte in de buurt is het werk van Urban Synergy, in samenspraak met de bewoners van de 28 huizen in de Immanuëlhof. ,,Die inbreng van bewoners is belangrijk”, zegt eigenaar Dirk Verhagen van het Rotterdamse bureau, dat in opdracht van woningcorporatie HW Wonen aan de slag ging.

Groene pluktuin

,,We zijn begonnen met een kennismaking, daarna hebben we de bewoners geïnformeerd over het idee en konden ze hun wensen kenbaar maken”, zegt Verhagen. ,,De bewoners van alle 28 huizen waren er. We wilden onder andere graag weten wat ze in de gezamenlijke ruimte tussen de huizen zouden willen. Zo kwamen er voorstellen voor een moestuin, speelruimte, pluktuin en een picknicktafel.” Ook kregen de bewoners te zien en horen met welke maatregelen de wijk beter voorbereid kon worden op het nieuwe klimaat, met warmere dagen, lange droogte en hevige regenbuien. ,,Dat deden we onder andere met het Klimaatstraatspel.nl, dat wij samen met Gerjan Streng van Bright (laboratorium voor ontwerpend onderzoek, KJ) hebben ontwikkeld”, zegt Verhagen van Urban Synergy. ,,Het spel maakt op een speelse manier duidelijk welke maatregelen je zelf kunt nemen en welk effect dat heeft.”

Beestjes en beton

Anouschka Meerman is een van de bewoners. ,,De hele opzet van de buurt trok me aan. Ik ben pro-groen en -beestjes. Ik heb mijn eigen tuin helemaal ingericht op vogels en insecten. Ik vind dat de buurt mooi is geworden: de binnentuin en ook de groenstrook waarop het regenwater uitkomt.” Bij harde regenval kolkt het water de betonnen infiltratiegoot in. ,,Maar ik heb het er nog niet overheen zien gaan”, zegt Meerman. In de lange periode van droogte bleef de strook ook groen. ,,Ik heb wel een paar keer een tankwagen gezien die er water in liet lopen.” Volgens Verhagen van Urban Synergy is dat alleen in het begin, om de planten goed aan te laten staan. Later is dat niet meer nodig. De infiltratiestroken voor de woningen zijn beplant met soorten die goed kunnen overleven op die plek. Dus met weinig of juist veel zonlicht, afhankelijk van of ze aan de noord- zuid-, west-, of oostkant staan. En ze zijn vooral bestendig tegen hele natte en langdurig droge periodes.” Dankzij beton is er niet alleen de verbinding tussen regenpijp en infiltratiestrook, ook de infiltratiestroken worden begrensd door betonnen keerwanden.

Beheer door bewoners

In eerste instantie wilde de gemeente Hoeksche Waard die stroken gaan beheren, maar daar bleken bewoners ook wel oren naar te hebben. ,,We hebben de gemeente in contact gebracht met de gemeente Breda, waar men veel ervaring met dat soort zelfbeheer heeft. Dat heeft er uiteindelijk in geresulteerd dat de bewoners niet alleen de binnentuin, maar ook de infiltratiestroken beheren. En met een goed resultaat, want zelfs in de droge periode van augustus 2022 stonden ze er fris bij. ,,Bovendien is het goed voor het buurtgevoel, want het schept een band als je samen voor het groen zorgt.” Anouschka is tevreden over de manier waarop de bewoners zijn betrokken bij de inrichting van de gezamenlijke groenstrook in de wijk en het gezamenlijke onderhoud. ,,Dat zouden ze vaker moeten doen.”

Open betonnen verbinding

Volgens Verhagen is bewust gekozen om het water uit de regenpijp via een open verbinding, de betonnen molgoot, in de infiltratiebak te laten stromen. ,,Dat maakt het heel zichtbaar wat er met het water gebeurt en werkt inspireert hopelijk om zelf ook wat te doen. We hopen ook dat bewoners daardoor eerder voor een groene inrichting kiezen dan de voortuin volledig dichtstraten.”  Dat het idee de tongen losmaakt, blijkt wel uit een filmpje van klotsend water tijdens een regenbui dat Urban Synergy op Linkedin postte. ,,Dat is in korte tijd 100.000 keer bekeken, 3000 keer geliked en 50 keer gedeeld. Daardoor krijgen we nu vragen van gemeenten om meer informatie over dit project op te sturen.”

Vertel uw verhaal

Onder het motto 'De mooie eigenschappen van beton' zoekt Betonhuis opdrachtgevers, architecten, adviseurs, stedenbouwkundigen en gebruikers die hun kennis van beton in de bouw willen vertellen. Via de website van Betonhuis wordt direct toepasbare kennis over de mogelijkheden en pluspunten van het toepassen van beton in gebouwen en constructies ontsloten. Kennis over bekende en wellicht minder bekende duurzame eigenschappen en prestaties van beton als bouwmateriaal. Een website om u verder op weg te helpen bij de daadwerkelijke toepassing van duurzaam beton in de praktijk. Bekijk ook de themapagina beton en biodiversiteit.