Vrouwen in de betonbouw: een gesprek met Anita, de 'Lady Trucker'

Sommige automobilisten moeten twee keer kijken wanneer ze Anita achter het stuur van haar betonmixer zien. Een vrouw achter het stuur van zo'n grote vrachtwagen, iets wat je zelfs in 2024 niet zo vaak ziet. Jammer genoeg, want Anita is vastbesloten om meer vrouwen aan te moedigen om de chauffeurswereld in te stappen. Ter ere van Internationale Vrouwendag deelt ze haar ervaringen als vrouw in de bouwsector en waarom ze zo gepassioneerd is over haar baan als vrachtwagenchauffeur. 
 
Anita heeft al haar hele leven een liefde voor trucks, maar het was niet vanzelfsprekend dat ze ook daadwerkelijk vrachtwagenchauffeur zou worden. ‘’Vroeger als kind was ik eigenlijk al gek op vrachtwagens, maar in mijn omgeving werd het niet gestimuleerd om chauffeur te worden. Dat zat gewoonweg niet in onze familie.’’ Toch bleef het verlangen naar het chauffeursvak aanwezig. ”Ik bleef altijd naar vrachtwagens kijken en dromen over het werk als chauffeur.” Na jarenlang als kapster te hebben gewerkt, besloot ze op 46-jarige leeftijd haar droom na te jagen en de opleiding tot vrachtwagenchauffeur te volgen. "Het was best een uitdaging om weer te gaan studeren na al die jaren, maar het was het meer dan waard”, aldus Anita. "Het rijden zelf viel me alleszins mee”.

Anita staat haar mannetje

Inmiddels is Anita al bijna acht jaar werkzaam als chauffeur bij Betoncentrale Haringman in Goes, Zeeland. Geen enkele werkdag is hetzelfde voor haar. ‘’Ik vertrek ’s ochtends vroeg naar de betoncentrale, waar mijn wagen staat. Als ik bijvoorbeeld richting Stellendam of Oud Gastel moet, zit ik rond half zes al in de vrachtwagen.” In haar werk gaat ze door totdat het werk klaar is. “Je weet nooit wanneer je klaar bent, soms moet je nog een sluitvracht ergens halen of is er onderweg een ongeluk gebeurd waardoor jij of een collega waarvan je afhankelijk bent in de file komt.’’ Je moet er wat voor over hebben, want als je dacht dat de werkdag eindigt als er gelost is, heb je het mis. Na het lossen van de lading rijdt Anita naar haar eindstation om haar wagen klaar te maken voor de volgende dag; spoelen, aftanken, vloeistoffen bijvullen en schoonmaken. ‘’Dat kost meestal nog wel een uurtje’’, vertelt ze. Het besturen van een betonmixer vraagt om aanzienlijke ervaring en rijtechniek. ‘’Omdat beton vloeibaar is, ligt ons zwaartepunt hoog. Daarom moet je bochten niet te scherp nemen en rustig optrekken, vooral met dun vloeibare beton. Anders trek je een mooi spoor en daar is de gemeente meestal niet zo blij mee”, grapt Anita.

Vrouw in de bouw

Hoe is het om als vrouwelijke chauffeur in de bouwsector te werken? Anita heeft daar meteen een antwoord op: ‘’Ik voel me echt geaccepteerd. Op elke bouwplaats ben ik welkom en ik krijg alleen maar positieve reacties. Laatst moest ik mijn documenten inleveren bij een jongen die nog nooit een vrouw achter het stuur van een vrachtwagen had gezien. Hij keek me verbaasd aan en zei: ‘Wat is dit vet gaaf zeg’. Daar doe ik het voor.’’ Voor Anita was het al snel duidelijk dat ze in de bouw wilde werken. "Ik wist dat distributiewerk en internationaal transport niets voor mij waren omdat ik 's avonds thuis wilde zijn. Toen kwam ik al snel uit bij de bouw". Vieze laarzen schrikken haar niet af. ‘’Je wordt vies van dit werk en je moet daartegen kunnen als vrouw. Verder moet je in de bouw altijd de weg zien te vinden, vooral op nieuwe bouwplaatsen,’’ vertelt Anita. ‘’Zeker bij nieuwbouwprojecten moet je wel slim en mondig genoeg zijn om te vinden waar je moet zijn.’’ Ondanks de viezigheid en de kou waarin ze vaak moet werken, vindt Anita het heerlijk om in bouwputten te zijn. ‘’Het is prachtig werk’’.

Ruimte voor verbetering

Ondanks de vele positieve reacties merkt Anita op dat er nog steeds verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Volgens haar is er nog werk aan de winkel op gebied van gelijkheid: ‘’Voor mij is dit werk niet speciaal, maar het wordt als speciaal beschouwd. Ik krijg bijvoorbeeld heel vaak te horen: ‘Goh, wat knap dat je dit doet als vrouw ‘. Maar waarom zou het voor een vrouw knapper zijn als voor een man? Als je gevoel hebt voor groot materieel, is het helemaal niet moeilijk, ongeacht je geslacht. Vrouwen zijn vaak voorzichtiger in het verkeer, wat minder schades betekent. Dat is prettig voor de baas.’’
Ook de voorzieningen zijn volgens Anita punt van verbetering. Momenteel zijn deze vooral op mannen gericht. ‘’Er wordt nog niet overal rekening gehouden met vrouwen, zoals bij douchegelegenheden, toiletten en dat soort dingen’’, vertelt Anita. ‘’Op de bouwplaatsen begint hier gelukkig wel verandering in te komen.’’ Ook pleit Anita voor betere werkkleding voor vrouwen. ‘’Het hoeft niet altijd roze te zijn, maar werkkleding moet ook voor vrouwen praktisch en comfortabel zijn. Handschoenen zijn bijvoorbeeld vaak te groot voor vrouwen.’’

This is a (wo)man’s world

Hoe je het ook wendt of keert, feit blijft dat er vooral mannen in de chauffeurs- en betonwereld werken. Anita’s grote wens? Meer vrouwen achter het stuur, vooral in de bouwsector. ‘’Ik denk dat veel vrouwen bang zijn voor de bouw omdat het wordt gezien als een ‘grote en zware mannenwereld’. Dat is zo jammer, want het is juist een hele leuke wereld. Als je respect toont, je werk doet en je grenzen aangeeft, is het helemaal niet moeilijk om in te stromen.’’
Maar hoe kan het beroep aantrekkelijker worden gemaakt voor vrouwen?  Als het aan Anita ligt, gaat hier het gezegde ‘jong geleerd is oud gedaan’ op. ‘’Begin bij de basis. Zorg ervoor dat er geen stempel meer wordt gedrukt op beroepen en begin bij de basisschool. Leer kinderen dat een beroep niet afhankelijk is van geslacht. Niet alleen als vrachtwagenchauffeur, maar ook als installateur of als lasser.’’ Volgens Anita zijn praktijkvoorbeelden van vrouwen in ‘mannenberoepen’ essentieel. ‘’Sommige chauffeurs gaan al naar basisscholen om de dode hoek te laten zien. Waarom nemen ze dan niet een groep meiden mee naar bedrijven waar vrouwen werken? Dat zou veel meer stimuleren.’’ Anita heeft een afsluitende boodschap voor vrouwen die graag chauffeur willen worden maar de stap niet durven zetten; ‘’Je kunt meer dan je denkt. Neem die stap en wees niet bang! Je moet er wel wat voor doen, maar instappen in die mannenwereld is echt niet zo moeilijk.’’ Anita geniet enorm van haar werk als chauffeur. ‘’Ook al heb ik wel eens hele koude voeten of koude vingers, kom ik zeiknat thuis of zit ik onder de bagger; ik stap onder de douche en ben weer schoon. De volgende dag beginnen we gewoon weer opnieuw. Ik zou niets anders willen doen!’’