Onderzoek naar stalinnovaties in Gelderse Vallei

Binnen de Regiodeal Foodvalley in de provincie Gelderland en Utrecht hebben veehouders en leveranciers ideeën kunnen aanleveren voor het reduceren van stalemissies. Eind november zijn zes stalinnovaties geselecteerd om te beproeven in de praktijk. 
 
De Regiodeal Foodvalley is een samenwerking tussen het Rijk en de regio (provincie Utrecht/Gelderland) waarin wordt gewerkt aan een toekomstbestendige landbouw. De ingediende innovaties zijn door een expertteam beoordeeld waarna een interdisciplinair team de meest perspectiefvolle initiatieven heeft geselecteerd. Naast de zes stalinnovaties wordt er ook onderzoek gedaan met zes mengsels van micro-organismen die aan mest, drinkwater of stallucht kunnen worden toegevoegd. Enkele van de zes stalinnovaties hebben een duidelijke link met beton. 

Filterfloor 

De Filterfloor voorkomt drijfmest door mestscheiding aan de bron. Het is een vochtdoorlatend kunststof vloerpaneel, opgebouwd uit verschillende synthetische lagen waar de urine van boven naar beneden doorheen kan stromen. Deze panelen dienen op een stabiele ondergrond gelegd te worden, zoals beton. Via sleuven in het beton, of een riolering, stroomt de urine onder het paneel naar een urineopslag. De dikke fractie (faeces) blijft achter op het oppervlakte van het paneel en kan machinaal verwijderd worden naar een opslag voor vaste mest buiten de stal. De Filterfloor is geschikt voor nieuwbouw of renovatie en kan zowel toegepast worden bij melkkoeien, varkens, geiten als paarden. Binnen Regiodeal Foodvalley wordt de vloer getest bij melkkoeien en varkens. 

Schuine wanden 

Een tweede innovatie betreft een nieuw stalsysteem voor varkens van Anders Beton. Hierbij is de mestkelder uitgevoerd met schuine wanden. De mest komt onderin een goot die dagelijks wordt gespoeld met water of verdunde mest, Voorin in het hok is eveneens een goot aangebracht voor de afvoer van morswater en eventueel mest. Boven deze goot ligt een zeer goed doorlatend rooster. 

Koeldeksysteem 

Het koeldeksysteem is een bekend keldersysteem uit de varkenshouderij dat binnen Foodvalley getest wordt in de kalverhouderij. Het principe van het systeem is het koelen van de toplaag van de mest door middel van kunststof lamellen die dienen als warmtewisselaar. De verticale lamellen blijven drijven en stijgen mee met het mestvolume. Door de toplaag te koelen tot onder de 15 graden Celsius wordt de bacteriewerking afgeremd. De mest wordt als het ware geconserveerd waardoor er minder omzettingen plaats vinden in de mest en de uitstoot van ammoniak, methaan en geur worden gereduceerd. De gewenste minimale kelderdiepte voor dit systeem is 40 centimeter.  

Mestschuif met versnelde urineafvoer 

Dit systeem bestaat uit een mestschuif die is gemonteerd op de aflopende vloer van een ondiepe mestkelder. In de betonnen keldervloer zijn op regelmatige plaatsen (elke 5 m) afvoerbuizen gemaakt waar de urine versneld uit de stal kan stromen. De buizen die hiervoor gebruikt worden, hebben een diameter van 160 mm. Het principe van dit stalsysteem berust op zoveel mogelijk directe scheiding van vaste fractie en urine. Mest en urine worden apart opgeslagen. Deze variant op het traditionele mestschuifsysteem wordt getest bij vleeskalveren. 

Rubber vloer met hellend oppervlak 

Binnen Foodvalley wordt ook de rubber Kraiburg KURA SB-vloer beproefd bij vleeskalveren. Deze rubbervloer heeft mestsleuven waar urine en mest kunnen doorstromen naar de onderliggende mestkelder. De rubbervloer kan zowel op houten als betonnen roosters gelegd worden. Doordat de rubbervloer een hellend oppervlak heeft met afschot naar de sleuven, stroomt de urine versneld naar de onderliggende mestkelder en is de vloer weer snel droog. Ook kan urine – anders dan bij hout en beton – niet in het oppervlak trekken. De rubbervloer draagt bovendien bij aan het welzijn van de kalveren. 

Ioniserende lampen 

Tot slot wordt er in een varkensstal getest met ioniserende units – eventueel gekoppeld aan de verlichting - van Freshlight. Deze ionisatieunits verminderen het aandeel fijnstof in de stallucht en waarschijnlijk (via het ammoniak dat aan fijnstof verbonden zit) ook een gedeelte van de ammoniak. 

Snelle start van eerste pilots 

Op dit moment wordt er gewerkt aan het vinden van de juiste combinatie tussen geschikte praktijkbedrijven waar de innovaties onderzocht kunnen worden. Het streven is eind december of januari 2021 de eerste pilots te kunnen starten. De gekozen innovaties maken deel uit van de eerste selectieronde binnen de Regiodeal Foodvalley. Begin februari komt het interdisciplinair team weer bij elkaar om de innovaties uit de tweede ronde te beoordelen.

Voor deze ronde worden innovaties meegenomen die zijn aangemeld tot en met 31 december 2020. Innovatoren die in deze ronde mee willen doen, kunnen zich melden via info@boeraanhetroer.nl.