Akkoord EU invoering van het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)
Eind december 2022 zijn de lidstaten van de Europese Unie akkoord gegaan met invoering van het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Het CBAM voorziet vanaf volgend jaar in een heffing op import in de EU van staal, ijzer, aluminium, cement en andere CO₂-intensieve producten. De invoerheffing wordt gelijk aan de CO₂-heffing die binnen de EU gaat gelden onder het herziene EU-emissiehandelssysteem. Het mechanisme zorgt binnen de EU voor een ‘gelijk speelveld’ voor fabrikanten binnen en van buiten de unie.
De invoerheffing valt samen met de aanpassing van het emissiehandelssysteem binnen de EU (EU ETS). Op dit moment krijgen producenten binnen de unie de EU-ETS-emissierechten nog kosteloos verleend. Komende jaren wordt deze gratis verstrekking stapsgewijs afgebouwd. De systeem-aanpassing is een belangrijke component van Fit for 55, de Europese Green Deal. Fit for 55 streeft naar 55% minder emissie van CO₂ binnen de EU per 2030, ten opzichte van 1990. Door de producenten in Europa voortaan te laten betalen voor de uitstoot van hun fabricageprocessen, worden ze aangemoedigd tot (verdere) vergroening van die processen.
CO₂-heffing
De EU wil ook een CO2-heffing op de import van koolstof-intensieve fabricaten. Via het CBAM wordt voorkomen dat de inspanningen tot reductie van broeikasgasemissies bínnen de unie teniet wordt gedaan door invoer vanuit landen buiten de unie die emissiebeperking minder hoog in het vaandel hebben staan. Ook moet de grensbelasting zorgen voor een gelijkwaardige concurrentiepositie van producenten binnen en buiten de EU en voorkomen dat de productie van koolstof-intensieve producten zich verplaatst van binnen naar buiten de Europese gemeenschap.
Proef start in oktober 2023
De EU wil de CO₂-grensheffing vanaf oktober 2023 jaar invoeren, eerst op proef en daarna voor een eerste groep koolstof-intensieve producten, waaronder cement, ijzer en staal. Als straks zowel het ETS als CBAM operationeel zijn, is Europa de eerste mondiale regio die op eigen grondgebied én daarbuiten een prijskaartje hangt aan de emissie van CO₂ bij de fabricage van koolstof-intensieve producten.
