Tussen beide vloeren moesten vervolgens alle binnen- en buitenwanden worden aangebracht.
Complexe betonnen kelderconstructie voor ondergrondse fietsenstalling
De Universiteit van Amsterdam (UvA) brengt de huisvesting van onderwijs en onderzoek terug van zo’n 85 panden naar vier campussen in de stad. In één daarvan, het Universiteitskwartier, wordt ook de Universiteitsbibliotheek gevestigd. Hiertoe wordt het voormalige Binnengasthuisziekenhuis gerenoveerd en uitgebreid met nieuwbouw. Om het gebruik van fietsen zoveel mogelijk te stimuleren, wordt een grote ondergrondse fietsenstalling voor 950 fietsen gebouwd. Voor de binnen- en buitenwanden van deze kelder ontwikkelde NOE-Bekistingtechniek een bijzondere bekistingoplossing.
Het Binnengasthuisterrein in het Universiteitskwartier kent een lange historie van uiteenlopende functies. De geschiedenis gaat terug tot de middeleeuwen, toen hier het Oude en Nieuwe Nonnenklooster waren gevestigd. In het gebied waren een klooster, ziekenhuis, museum, woongebied en universiteit gevestigd. De Universiteit van Amsterdam is hier, als Athenaeum Illustre, in 1632 gestart. De monumentale Tweede Chirurgische Kliniek en het Zusterhuis van het voormalige Binnengasthuisziekenhuis, worden nu gerenoveerd en aangevuld met nieuwbouw, tot één gebouw voor de bibliotheek. In het oog springende elementen in het ontwerp zijn een spectaculair glazen dak en een nieuwbouwvleugel. Bouwkundige precisie is vereist bij de bouw van een kelder met verdiept atrium onder het bestaande gebouw.
Opmerkelijke onderkeldering
De onderkeldering in de historische binnenstad van Amsterdam wordt uitgevoerd door Van Hattum en Blankevoort & Volker Staal en Funderingen. Door de vele aanpassingen en uitbreidingen die in de loop der jaren aan het pand zijn gedaan, is de vorm van de kelder ingewikkeld te noemen. Om het gebouw te kunnen onderkelderen zijn als eerste onder het monument palen en tijdelijke stalen balken aangebracht, die de belasting uit het gehele pand hebben overgenomen. Vervolgens zijn de funderingsbalken gesloopt en is een nieuwe vloer voor de begane grond aangebracht. Met de dragende constructie onder de toekomstige bibliotheek, kon de kelder tot een maximale diepte van 5 meter worden uitgegraven en een betonnen keldervloer worden gestort. Tussen beide vloeren moesten vervolgens alle binnen- en buitenwanden worden aangebracht. De wanden volgen daarbij de vorm en indeling van het huidige pand.
Met de dragende constructie onder de toekomstige bibliotheek, kon de kelder tot een maximale diepte van 5 meter worden uitgegraven en een betonnen keldervloer worden gestort.
Om het gebouw te kunnen onderkelderen zijn als eerste onder het monument palen en tijdelijke stalen balken aangebracht, die de belasting uit het gehele pand hebben overgenomen.
Handzaam en belastbaar bekistingsysteem
Voor de bekistingtechniek van deze wanden zocht Van Hattum en Blankevoort een oplossing die niet alleen handzaam en gemakkelijk te verwerken is, maar ook een betondruk tot 65 kN/m2 kon dragen. NOE-Bekistingtechniek bood met het NOE Alu bekistingsysteem een oplossing die aan beide voorwaarden voldoet. Deze lichtgewicht aluminium wandbekisting kan eenvoudig worden verwerkt en is toch bestand tegen hoge betondrukken. Bij de ontwikkeling van NOE Alu is uitgegaan van een systeem dat met de hand kan worden getransporteerd, maar dat tegelijkertijd aan de vereiste betonstortdruk van de bouw kan voldoen.
Het storten van de werkvloer van de Universiteitsbibliotheek, er is gebruik gemaakt van 50 cm dikke wapening.
Zelfverdichtend beton
Uitdaging hierbij vormde het storten van het beton. Waar beton normaal gesproken in het werk wordt gestort via de bovenzijde van de open bekisting, was dat met een bekisting die aan boven- en onderzijde is opgesloten niet mogelijk. Zodoende is gekozen voor het verpompen van zelf-verdichtend beton. NOE-Bekistingtechniek leverde hiervoor een oplossing door de wandbekisting op strategische plaatsen te voorzien van vulpunten die op ½, 1½, 2½ en 3½ meter hoogte zijn gepositioneerd. De vulpunten, waarop de betonpomp wordt aangesloten, zijn voorzien van een afsluiter zodat het beton in lagen van 1 meter kon worden aangebracht. De samenstelling van het zelfverdichtende beton werd daarbij zo gekozen dat het beton over een afstand van 10 meter naar weerszijden kon vloeien. Aan de uiteinden van de bekistingspanelen zijn ontluchtingsgaten voorzien waar de lucht door het opkomende beton naar buiten wordt gevoerd. Nu de nieuwe fundering en de kelderwanden bijna gereed zijn, kunnen de tijdelijke stalen balken één voor één uit het gebouw worden gehaald. Naast de fietsenstalling bieden de vele nieuwe vierkante meters ook ruimte voor technische installaties, de boekenuitleen (pick up & return) en een multifunctioneel verdiept atrium. De Universiteitsbibliotheek wordt naar verwachting in 2023 in gebruik genomen.