Holle betonblokken geven groen de ruimte in Delftse gevel

Men neme een hol betonblok, een waterleiding met druppelsysteem, planten, internet en nog wat ingrediënten en voilà: je hebt een appartementengebouw met twee frisse groene gevels. In het voormalige spoorgebied in Delft staat er een. Het pand moet in het najaar van 2023 opgeleverd zijn. Dat is ook het moment dat verschillende soorten planten ‘uit de muur’ groeien.

De blokken zijn vervaardigd door Bia Beton. Het bedrijf is aangesloten de sector Stenen en Blokken van Betonhuis. De betonnen blokken worden ingepast in een plan van edGreen, die groene wanden levert. Ruud van den Akker van GDS Keramiek is de man die het project in Delft begeleidt. "Wij zijn heel vroeg in beeld gekomen”, zegt Ruud (rechts op de openingsfoto). "De opdrachtgever, AM Wonen had aangegeven dat ze een groene uitstraling wilden. En dit is een mooie oplossing.”  Andere betrokkenen zijn aannemer Batenburg uit Bergschenhoek en architect Steenhuis Bukman uit Delft. Ze zijn verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van 39 appartementen en 15 woningen. Die worden gebouwd op de plek van een voormalig bedrijfspand.

Druppelen

,,De blokken zijn hol en hebben een uitsparing voor een leiding waaruit water kan druppelen”, legt Ruud uit. ,,In iedere laag tussen de verlijmde blokken zit het druppelsysteem. Daarvan werkt niet alles. Onder elke werkende laag, zitten twee leidingen die normaal gesproken niet gebruikt worden. Dat zijn in feite reservesystemen, voor als er een calamiteit in de werkende leiding is, bijvoorbeeld een verstopping.” Voordat de planten in de holle betonblokken komen, brengt het onderhoudsbedrijf er een laag substraat in, dat voeding aan de planten geeft. Voor de rest is er bijna geen omkijken naar. "De beplanting stemmen we af op de zijden. Er komt een mix van planten die meer behoefte hebben aan zon dan wel schaduw.” 

Webbased systeem 

Als de beplanting is aangebracht dan moet de natuur zelf het werk doen, samen met de techniek. ,,Het is een webbased systeem dat gegevens leest en daar de hoeveelheid water op afstemt. Het onderhoudsbedrijf voor het groen kan met een app ingrijpen als dat nodig is. Daarnaast is er eens per jaar een fysieke inspectie.” Volgens Ruud leert de praktijk dat slechts een procent van de planten vervangen moet worden. De overige 99 procent doet het prima in het betonnen omhulsel.

Geloven in ideeën

Bia Beton uit Niftrik produceert de betonblokken voor groene wanden. Dat begon een jaar of acht geleden toen architect Edwin Meyer Viol naar het bedrijf kwam om te kijken naar de mogelijkheden. "Dat paste uitstekend in onze uitgangspunten”, zegt John Giltjes van Bia Beton. "Wij zijn sowieso geïnteresseerd in mensen die met ideeën komen. Wij nodigen ze graag uit om hun verhaal te doen. En als we erin geloven, dan gaan we ermee bezig.” De architect had zelf een betonblok ontworpen met uitsparingen voor groen, substraat (korrels waarin het groen wortelt) en een irrigatiesysteem.
En zo werden de holle betonblokken geboren, die in een wand en of deel daarvan worden gebruikt.

Natuur inclusief bouwen

Ruud van den Akker van GDS Keramiek merkt dat er meer vraag komt naar dergelijke groene gevels. ,,Ik snap dat wel. Een gebouw krijgt een groener uiterlijk, het zorgt dat CO2 in zuurstof wordt omgezet, het is een plek voor insecten en het draagt ook bij aan klimaatbeheersing in een pand. Achter een groene gevel is het koeler dan achter traditionele gevels. De omgeving wordt er duurzamer van.” Projecten die natuurinclusief zijn, leveren een belangrijke bijdrage aan de lokale biodiversiteit en versterken de kwaliteit van de directe leefomgeving van de eindgebruikers van de gebouwen. Door slimme en verbeterde bouw -en digitale technieken ontstaat er minder toevallig ruimte voor spontane groei of schuilplaatsen voor dieren. Daarom is het nodig om de natuur bewust een plek te geven in nieuwbouw, renovaties en transformaties.

Beton en biodiversiteit

Betonhuis heeft natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen hoog op de agenda staan en neemt deel aan of ondersteunt diverse initiatieven. In 2021 is het manifest ‘Bouwen voor Natuur’ gelanceerd. Omdat de biodiversiteit en natuurkwaliteit teruglopen. En door klimaatverandering wateroverlast, hittestress en overstromingen ontstaan. In het manifest staat dat herstel van de natuur geholpen kan worden door natuurinclusief en klimaatadaptief te bouwen. Dit manifest is ook door Betonhuis ondertekend. Daarnaast is Betonhuis via de Nederlandse Vereniging Toeleverende Bouwmaterialenindustrie (NVTB) betrokken bij de OSKA standaarden (Overleg Standaarden Klimaatadaptatie). Bij het ontwerpen, bouwen en onderhouden van gebouwen, infrastructuur en openbare ruimte spelen deze standaarden een belangrijke rol.

Vertel uw verhaal

Onder het motto 'De mooie eigenschappen van beton' zoekt Betonhuis opdrachtgevers, architecten, adviseurs, stedenbouwkundigen en gebruikers die hun kennis van beton in de bouw willen vertellen. Via de website van Betonhuis wordt direct toepasbare kennis over de mogelijkheden en pluspunten van het toepassen van beton in gebouwen en constructies ontsloten. Kennis over bekende en wellicht minder bekende duurzame eigenschappen en prestaties van beton als bouwmateriaal. Een website om u verder op weg te helpen bij de daadwerkelijke toepassing van duurzaam beton in de praktijk. Bekijk ook de themapagina beton en biodiversiteit of lees meer verhalen van onze koplopers.