Beton en biodiversiteit
Bouwen voor de natuur
De komende tien jaar krijgt Nederland er bijna een miljoen woningen bij. Bouwers, banken, ontwikkelaars en natuur- en milieuorganisaties zien volop kansen om steden en dorpen te vergroenen, zodat biodiversiteit meer ruimte krijgt.
Hun gezamenlijke pleidooi staat in het manifest Bouwen voor Natuur. Betonhuis heeft dit manifest ook ondertekend. Projecten die natuurinclusief zijn, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de lokale biodiversiteit. Ze versterken de kwaliteit van de directe leefomgeving van bewoners van de gebouwen. Beton past in die visie.
Nestkasten
Nieuwe betonproducten geven de natuur bewust een plek in nieuwbouw, renovaties en transformaties.
Daktuinen
Beton is een prima materiaal voor het direct laten aangroeien van planten en mossen. Maar is ook een duurzame drager voor bomen op daktuinen of balkons.
Waterbuffers
Waterbuffers op groene daken worden gebruikt voor de irrigatie van de beplanting. Groene daken zijn unieke ontmoetingsplekken voor bewoners. Maar ook dieren vinden dit fantastisch.
Een fijne plek voor bijen
In de Groningse plaatsen Midwolde en Boerakker kunnen wilde bijen binnenkort ‘logeren’ in bijenhotels die daar zijn verrezen. Ze zijn gebouwd bij twee waterwerken die in opdracht van de provincie Groningen en waterschap Noorderzijlvest zijn aangelegd. Wilde bijen hebben het moeilijk, maar zijn van groot belang voor de biodiversiteit. Bijenhotels zijn vaak van hout en kunnen moeilijk in bouwwerken toegepast worden. De betonnen hotels zijn veel makkelijker in te passen.
Groen als bindmiddel
Pleinen dienen als verblijfsruimten. Het zijn ontmoetingsplaatsen in de buitenlucht. Vaak met veel beplanting, want groen speelt dikwijls een onbetwiste hoofdrol. Mensen komen er tot rust en zoeken ontspanning en op andere momenten worden er bijvoorbeeld festivals georganiseerd. Openbare ruimten zijn zo ontworpen dat mensen in de schaduw kunnen zitten. Alles wat er op het plein gebeurt, speelt zich af rondom groen. Goed voor de hittestress in de bebouwde omgeving, maar ook voor de lokale biodiversiteit. Pleinen met betonnen afwatering, in te richten als stadstuin (groente- of kruidentuin). Hoe mooi kan het zijn?
Wist je dat?
Duikers hebben in de visvijver in de mergelgroeve van ENCI in Maastricht een bijzonder zeldzaam kranswier gevonden. Het gaat om het zogenoemde Brokkelige kransblad. Na jaren winning is de groeve een bron van nieuwe natuur.
Hittestress
Planten aan gevels en daken bieden ruimte voor ontspanning en recreatie en spelen een rol in het tegengaan van hittestress. Door het leveren van dergelijke ecosysteemdiensten is de maatschappelijke waarde van groen in de stad erg groot.
Biodiversiteit hoger na winning grondstoffen
Het winnen van grondstoffen voor beton heeft eerder een positieve dan een negatieve uitwerking op de biodiversiteit. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Wageningen. In opdracht van Cascade, de branchevereniging van zand- en grindproducenten, onderzocht Alterra (Wageningen Environmental Research, een onderzoeksinstituut dat onderdeel is van Wageningen Universiteit en Researchcentrum) wat de bijdrage van delfstofwinning aan de biodiversiteit is. Ook de gevolgen voor rivierverruiming en waterveiligheid werden daarbij meegenomen. De algemene conclusie is dat zand- en grindwinprojecten tal van nieuwe natuurgebieden in het rivierengebied realiseren en dat de biodiversiteit na de winning hoger is dan voor de winning. Met name de natte natuur profiteert.
Ruimte voor de rivier
Nederland is kwetsbaar voor overstromingen. Niet alleen vanuit zee, maar ook vanuit onze rivieren. Die krijgen vaker veel water te verwerken. In het programma ruimte voor de rivieren geeft Nederland meer ruimte om het water veilig af te kunnen voeren. Daarbij wordt ook zand en grind gewonnen en gekeken naar biodiversiteit. De projecten bieden goede kansen om nieuwe ruimtelijke functies te realiseren en delen terug te geven aan de natuur.
Natuur terug na winning
De toeleverende industrie voor de grondstoffen van beton draagt bij aan natuurontwikkeling. Door middel van duurzame en milieuvriendelijke technieken wordt er zand en grind gewonnen, waarvan betonproducten met een lange levensduur worden gemaakt. Na de winning van zand en grind blijft er een grote waterplas over, laat juist deze plas een bron van biodiversiteit zijn. Of een ander voorbeeld. Medio 2018 heeft ENCI de kalksteenwinning gestopt. Tegelijkertijd met de dagelijkse winning van kalksteen voor de cementbereiding, wordt de 125 ha grote groeve al vanaf 2010 omgevormd tot een prachtig natuurgebied met een focus op natuur en recreatie.