Flexibel bouwen bevordert circulair beton
Meer flexibel en demontabel bouwen voor een meer circulair gebruik van beton, bij betongranulaat kiezen voor de toepassing met de laagste CO2-belasting, en bij de productie van cement zorgen voor een gelijk Europees speelveld. Over onder meer deze drie ‘startpunten’ bij het in juli beklonken Betonakkoord gaat Betonhuis-voorzitter Rob van Gijzel dit najaar aan tafel met de hele bouwketen om tot een nadere uitwerking te komen van het akkoord: “Er is nu nog teveel inefficiëntie in de bouw.”
Samenwerken om betonsector te verduurzamen
In het nieuwe Betonakkoord maakten de vijftig grootste ketenpartners in de betonindustrie onder leiding van MVO Nederland afspraken over circulair gebruik van beton. Staatssecretaris Stientje van Veldhoven zette er haar handtekening onder namens de ministeries van I&W, EZK, LNV en BZK. Producenten, opdrachtgevers en aannemers spraken in het akkoord af om vergaand samen te werken aan duurzaamheid, van honderd procent recycling van materialen tot forse verlaging van de CO2-uitstoot. Algemeen directeur Fries Heinis van Bouwend Nederland zegt als mede-ondertekenaar dat in de uitwerking van het akkoord alleen gekeken wordt naar beton, maar benadrukt dat het wel aansluit bij bestaande landelijke initiatieven rondom circulariteit. Daarnaast sluit het direct aan bij de uitwerking van de afspraken in de Transitieagenda Circulaire Bouweconomie. “Het belang van het vaststellen van een meetmethodiek circulariteit en de integratie van circulariteit in de Nationale Milieu Database is van toepassing op alle materialen.”
Forse reductie van uitstoot CO2
Van Gijzel, sinds 1 maart voorzitter van Betonhuis, oordeelt dat er met het Betonakkoord – waarover zes jaar is onderhandeld – ‘flinke slagen’ zijn gemaakt. ”We zijn echt bezig met hoe we hoogwaardige dingen kunnen doen. Dus als we meer prefab kunnen bouwen en die componenten kunnen hergebruiken, dan leidt dat tot een forse reductie van de uitstoot van CO2.” Tijd te verliezen heeft de bouw ook niet, waarschuwt de oud-burgemeester van Eindhoven, tevens voormalige Tweede Kamerlid (PvdA).
Startpunt voor roadmap
De nadere uitwerking van het nieuwe Betonakkoord gebeurt aan de hand van de ‘sideletter’ die Betonhuis bij het akkoord voegde. “Jacqueline Cramer (oud minister van VROM die de Stuurgroep Uitvoering van het Betonakkoord voorzit) heeft schriftelijk toegezegd dat ze de sideletter gaat gebruiken voor de uitwerking van het akkoord”, verduidelijkt Van Gijzel. Als ‘startpunt’ voor de roadmap die er in het kader van het Betonakkoord moet komen, hanteert de betonkoepel in deze bijgaande brief acht uitgangspunten. Deze hebben betrekking op onder meer biodiversiteit, circulariteit, onderzoek (naar alternatieve cement-grondstoffen ter vervanging van vliegas en hoogovenslakken en naar toepassing van alternatieve klinker- en cementsoorten), import van cement uit het buitenland, en een gelijk Europees speelveld voor de productie van cement (als stimulans voor CO2-reductie bij de cementproductie in buurlanden als België, Duitsland en Frankrijk).
Flexibel en demontabel
Om circulariteit van beton verder te bevorderen zal er eerst moeten worden gedacht aan flexibel en demontabel bouwen en adaptief ontwerpen (‘design for reassembly’). En als hergebruik van betonnen bouwdelen niet mogelijk is, moet een bouwwerk selectief worden gesloopt, waarna het betonpuin moet worden verwerkt tot betongranulaat. Dit granulaat moet op zijn beurt worden ingezet waar het de meeste toegevoegde milieuwaarde heeft. Maar Van Gijzel verduidelijkt dat hoogwaardig hergebruik niet ten koste mag gaan van de CO2-uitstoot. “Waar de doelstelling van circulariteit in strijd komt met de doelstelling van de reductie van de CO2-productie is de laatste prioritair”, vermeldt de sideletter hierover.
Meer opleiden
Opleiding van voldoende jongeren voor de betonsector is de “next step” op de agenda van Van Gijzel als Betonhuis-voorzitter: “Als ik kijk naar hoeveel jongeren er nu voor de bouw, dus ook voor de beton-sector, worden opgeleid, dan is dat echt nog onvoldoende. De betonsector heeft nu nog voldoende mensen, maar die hebben ook niet het eeuwige leven. Dus we zijn aan het kijken hoeveel aanwas er nodig is. Voor de korte termijn weten we dat ook al op basis van een enqȗete onder de Betonhuis-leden: duizend vmbo’ers, achthonderd mbo’ers en driehonderd hbo’ers. Dus we nu gaan we met de scholen praten, en met de bedrijven want er zijn dan natuurlijk ook stageplaatsen nodig. Want voor mij geldt ‘nu geen stageplaatsen, straks geen mensen’.
