Nieuwe MKI Plafondwaarden en Circulariteitseisen 2023 voor de bouwsector
Vanaf 1 oktober 2023 worden er nieuwe MKI- en circulariteitseisen van kracht, die een belangrijke stap betekenen naar een meer duurzame bouwsector. Deze eisen heeft het Betonakkoord in nauwe samenwerking met BouwCirculair, Betonhuis, opdrachtgevers en bouwbedrijven opgesteld en bouwen voort op de successen van vergelijkbare maatregelen in 2021.
Voor opdrachtgevers die werken met het moederbestek of het standaardbestek van BouwCirculair is een vlotte implementatie mogelijk dankzij de bijbehorende bestekteksten op moederbestek.nl (infrastructuur) en standaardbestek.nl (bouw en utiliteitsbouw). Met de nieuwe waarden wordt een zeer stevige stap gezet door de gehele Betonbranche voor het reduceren van de CO₂ emissies richting de ambities van het Betonakkoord.
Gemiddelde daling van 10%
De nieuwe MKI-plafondwaarden vertonen in 2023 een gemiddelde daling van 10% ten opzichte van 2021. Deze waarden zijn vastgesteld voor alle relevante productgroepen, zoals beschreven in de productbladen van BouwCirculair. In deze productbladen zijn ook uitzonderingen opgenomen. De productbladen voor de infrastructuur zijn beschikbaar op moederbestek.nl, en die voor bouw en utiliteitsbouw op standaardbestek.nl.
Rol Betonhuis
Betonhuis, de vertegenwoordiger van de beton producerende bedrijven heeft per productgroep de nieuwe MKI waarden vastgesteld. De nu gepubliceerde MKI-waarden fungeren als minimale eisen in contractvoorwaarden en kunnen worden nageleefd door de gehele betonbranche. Verdere stimulatie van strengere (koploper)waarden kan worden bereikt door het stellen van lagere MKI-waarden als gunningscriteria.
Circulair bouwen
Circulair bouwen omvat alle stappen van de R-ladder van circulariteit. Het begint bij het ontwerpen van een nieuw project, waarbij duurzaamheid wordt nagestreefd door rekening te houden met materiaalpreventie, waardecreatie (zoals adaptiviteit en modulariteit) en waardebehoud (zoals levensduurverlenging), hergebruik van betonelementen en gerecyclede betonreststromen. Zie hiervoor ook het bouwaardemodel.
Nieuwe eisen
In de nieuwe circulariteitseisen is opgenomen dat opdrachtgevers bij sloop eerst moeten onderzoeken of de levensduur van een gebouw of brug kan worden verlengd. Indien niet mogelijk, wordt circulair slopen verplicht, met prioriteit voor hergebruik van beton- en staalelementen, gevolgd door recycling van reststromen die dan hergebruikt worden in de bouw. Als eerste stap in de recycling van betonreststromen wordt prioriteit gegeven aan het vervangen van een percentage van het volume primaire toeslagmaterialen door secundair toeslagmateriaal in de vorm van betongranulaat. Voor deze eisen wordt voorlopig verwezen naar de productbladen van BouwCirculair en deze hebben betrekking op fasen A tot en met D van de levenscyclusanalyse, met deze toelichting:
| Fase | De milieu-impact door: | Partij: |
|---|---|---|
| A1 | Onttrekking van benodigde primaire en secundaire grondstoffen, en fossiele en hernieuwbare energie. | Leverancier |
| A2 | Het transport van de energie en benodigde grondstoffen naar de productielocatie. | Leverancier |
| A3 | Het productieproces van grondstoffen naar producten. | Leverancier |
| A4 | Het transport van de benodigde producten naar de bouw- of gebruikslocatie. | Leverancier (indien mogelijk, afhankelijk type product en bedrijf) |
| A5 | Het uitpakken, installeren en bewerken van de producten op de gebruikslocatie. Hiervoor is vaak energie nodig en er kunnen restproducten ontstaan. | Leverancier / Bouwer |
| B | Het gebruik van het bouwwerk of product. Hiervoor is vaak energie en/of water nodig, worden emissies uitgestoten, zijn verdere grondstoffen en energie nodig voor onderhoud, en kunnen restproducten ontstaan. | Gebruiker |
| C1 | De sloop of demontage van het product of bouwwerk op de gebruikslocatie, voordat deze getransporteerd kan worden. | Sloper |
| C2 | Door het transport van vrijgekomen restproducten naar een daartoe erkende verwerker. | Sloper |
| C3 | Behandelingsprocessen van de restproducten, zodat het veilig gestort of (hoogwaardig) hergebruikt kan worden in een volgende levenscyclus. | Recycler |
| C4 | De stort van het deel van de restproducten dat niet hergebruikt, gerecycled of verbrand kan worden. | Recycler |
| D | Die vermeden wordt door hoogwaardig hergebruik van de restproducten na bewerkingen in de sloopfases of doordat zij energie opleveren. De baten staan gelijk aan de verminderde milieu-impact in de levensfase A1 van een volgende levenscyclus door de verminderde of vermeden onttrekkingen van benodigde grondstoffen en energie. | Leverancier (indien mogelijk, afhankelijk van het type product en bedrijf) |
Ambitie: lagere MKI in 2025
De eisen voor 2023 hanteren nog niet de koploperaanpak, wat betekent dat wat koplopers in de markt al realiseren, 2-3 jaar later de norm zal zijn voor het peloton. In 2025 zal deze aanpak wel worden gehanteerd, wat naar verwachting resulteert in aanzienlijk strengere MKI-waarden voor dat jaar.
