Rapport Verenigde Naties: zandhonger dreigt crisis te veroorzaken

Volgens de Verenigde Naties (VN) is zand wereldwijd, na water, de op één na meest gebruikte natuurlijke grondstof. In een onderzoeksrapport (2022) schat de organisatie het jaarlijkse zandgebruik op 50 miljard ton – genoeg om een zandmuur van 27 meter hoog en breed rondom de aarde te bouwen.

Dit zand verdwijnt als fundering voor wegen en gebouwen, en wordt gebruikt als grondstof in asfalt, beton en glas. Het wordt ingezet voor het ophogen van nieuw land, maar ook in zonnepanelen en computerchips.

Zandhonger

De wereldwijde zandhonger dreigt een crisis te veroorzaken, waarschuwen de VN. Op sommige plekken verdwijnt het zand sneller dan het via natuurlijke processen wordt aangevuld. Onbeheerste zandwinning veroorzaakt bovendien erosie, overstromingen, verzilting van grondwater en vormt een bedreiging voor de kustverdediging.

Nederlandse situatie

In Nederland is de situatie minder kritiek dan in sommige andere landen. Ons land beschikt nog over zandreserves, die onder andere worden ingezet voor kustversterking. Toch nemen de zorgen toe; rivierdeskundigen pleiten voor beperking van zand- en grindwinning langs rivieren om bodemerosie te voorkomen. Tegelijkertijd waarschuwen bedrijven die zand en grind winnen voor een dreigend tekort, doordat nieuwe vergunningen niet snel genoeg worden verleend. De vergunningverlening stagneert, en zonder ingrijpen van de overheid is het binnen vijf jaar niet meer mogelijk om Nederlands zand en grind te vervoeren. Deze situatie heeft gevolgen voor de bouwsector. 

Wat vindt Betonhuis?

Betonhuis stelt aller langer voor om zand, grind en beton als kritieke grondstoffen op te nemen in de wet. Hoewel deze materialen ruim beschikbaar zijn binnen de Europese Unie, zijn er wel winvergunningen nodig. Winning moet verantwoord plaatsvinden en Betonhuis vindt dat de administratieve lasten verlaagd moeten worden en dat de vergunningverleningsprocedures vereenvoudigd dienen te worden. Een ander belangrijk punt is dat lidstaten nationale programma’s moeten opstellen. Zie ook dit artikel.

Het financieel dagblad schreef een artikel hierover. Link naar artikel