Vissenpatroon brengt betonnen portalen tot leven

Het spoorlijntracé tussen Hoek van Holland en Schiedam – beter bekend als de Hoekse Lijn – is door TBI Mobilis / Volker Rail vernieuwd, uitgebreid en omgebouwd tot een metrolijn. Met de aanpassingen onderging de lijn tegelijkertijd een forse metamorfose. Zo zijn de bestaande en nieuwe stations nu toegankelijk via betonnen portalen waarin een patroon in de vorm van een school vissen is te zien. Vanuit Schiedam naar Hoek van Holland kleuren de portalen langzaam van geel naar oranje – zo gaat de metroreiziger het avondrood tegemoet.

Met de vernieuwing van de Hoekse Lijn is tegelijkertijd aansluiting gemaakt op metrolijn B die begint bij het strand van Nesselande. Nieuw zijn de stations Steendijkpolder in Maassluis en Hoek van Holland Strand. De zeven bestaande stations Schiedam Nieuwland, Vlaardingen Oost, Vlaardingen Centrum, Vlaardingen West, Maassluis Centrum, Maassluis West en Hoek van Holland Haven zijn omgebouwd en geheel gerenoveerd. Met de aansluiting op metrolijn B loopt het tracé nu van strand naar strand.

Functionele en veelkleurige ontwerpen

Architect Marc Verheijen koos ervoor om op ieder station de kustbestemming terug te laten komen. De architect maakte functionele en veelkleurige ontwerpen waarin portalen de entree naar de stations vormen. Over de herkenbaarheid heeft de architect geen enkele twijfel laten bestaan. Niet alleen in omvang en hoogte maar ook in de gekleurde uitvoering. De kleuren van de verschillende portalen passen binnen het spectrum van avondrood: van geel aan de stadszijde naar roodoranje aan de kust.

Van schets naar mal

De portalen zelf zijn uitgevoerd in beton waarin een patroon van de hand van de Rotterdamse ontwerper Erik Sandifort is verwerkt. Passend bij de kustbestemming van de reizigers koos hij voor een school vissen – symbolisch voor de reizigers die gezamenlijk op weg zijn naar een gedeelde eindbestemming. De ontwerper abstraheerde de vissen maar wist de kenmerkende dynamiek van een school vissen te behouden. Voor de uitvoering van het dynamische patroon in beton werd NOE-Betonvormgeving benaderd dat samen met Erik Sandifort werkte aan vertaling van de geabstraheerde schets naar geprofileerde bekistingdelen waarmee het patroon tegelijk met de portaaldelen kon worden gestort. Hiertoe moest de afbeelding eerst worden vergroot naar een vlak ter grootte van de portaalwanden. Dit vlak van 4,00 x 7,00 meter werd vervolgens onderverdeeld in twaalf platen van 2,00 x 1,20 m.

Dynamiek voelbaar maken

Om de dynamiek van de school vissen zichtbaar te maken, is veel aandacht besteed aan de diepte van de patroonuitsparingen en de aansluiting van de twaalf afzonderlijke platen op elkaar. De grijswaarden uit het oorspronkelijke ontwerp werden daarbij vertaald naar diepten van 10, 20 en 30 mm. Om de verschillende laagdiepten in het gestorte beton te kunnen bereiken, is een profilering met de bekende NOEplast structuurmatten een uiterst kostbare oplossing. Daarom werd het patroon door NOE-Betonvormgeving als positiefmal vervaardigd van CNC gefreesde NOE modelbouwplaat. Deze plaat is goed te bewerken en biedt ontwerpers, architecten en uitvoerders de grootste mogelijke ontwerpvrijheid. Na een laatste afwerking door NOE-Betonvormgeving en de ontwerper werden hiervan vier stuks definitieve mallen gemaakt. De mal werd vervolgens door MBS Infra gebruikt voor het vervaardigen van de prefab-portaalelementen. Er waren namelijk ook portalen die grotere afmetingen dan zeven meter hadden, in maximale afmetingen van veertien meter. In die situaties werden mallen samengesteld. Ook vanwege ankergroepen en aanpassingen van mallen was de beschikbaarheid van vier mallen noodzakelijk.