Bruggen en viaducten
Het wegennet en het spoorwegennet in Nederland zijn de afgelopen decennia exponentieel uitgebreid. Prefab betonelementen zijn sinds het midden van de vorige eeuw gemeengoed bij de nieuwbouw en renovatie van bruggen en viaducten. Van sierlijke bruggetjes in parken van luttele meters overspanning tot drukke verkeersviaducten van kilometers lengte.
Scala aan toepassingsgebieden
Hoewel een brug of viaduct altijd een vaste of beweegbare verbinding vormt tussen twee van elkaar gescheiden punten, is er in de praktijk een scala aan toepassingsgebieden. Op het moment dat dit een brede rivier is, is het een lange verkeers- of spoorbrug. Kruist de weg andere (spoor)wegen, dan is sprake van een viaduct. Ook een landviaduct is mogelijk, waarbij een weg op niveau wordt aangelegd en meerdere wegen en obstakels kruist. Zowel in de bovenbouw als onderbouw van bruggen en viaducten worden prefab betonelementen ingezet om verschillende redenen en met vele voordelen. Voor de bovenbouw zijn dat doorgaans prefab brugliggers. De elementen variëren in overspanningen van circa 4 tot bijna 60 meter.
Voordelen van beton
Het gebruik van prefab beton neemt voor zowel grote als kleine bruggen en viaducten toe. Dat komt door de hoge kwaliteit, de snelheid waarin kan worden gebouwd en de minimale overlast voor de omgeving en het weg-, spoor-, en scheepvaartverkeer. Daarnaast leidt de standaardisatie van prefab betonelementen tot kostenbeheersing. Binnen de standaardisatie is echter variatie mogelijk, zodat ook aan specifieke wensen van constructie en ontwerp kan worden beantwoord. Beton is ook een duurzaam en milieuvriendelijk materiaal. De levensduur van beton is hoog en de ecologische footprint is beperkt, mede doordat beton is opgebouwd uit natuurlijke grondstoffen en beton volledig recyclebaar is.
Vormen
Prefab betonelementen kunnen met behulp van mallen in vele gewenste vormen kunnen worden gerealiseerd. Zo zijn bruggen en viaducten vlak, gebogen en getoogd mogelijk, met of zonder druklaag en eventueel horizontaal gebogen. Naast een uitgebreid standaard programma kunnen fabrikanten bruggen op maat maken, waarbij de creativiteit van opdrachtgever, ontwerper of constructeur alle ruimte krijgt. Zo kan worden gekozen voor gekleurd beton voor bijvoorbeeld voetgangersbruggetjes in een park of voor een nabehandeling van het betonoppervlak, van mooi glad polijsten tot juist ruw boucharderen. Prefab beton kan in schoon beton worden vervaardigd, conform de CUR-Aanbeveling 100 Schoon Beton. Bovendien kan prefab beton worden voorzien van reliëf en prints in het betonoppervlak. De esthetische mogelijkheden van (prefab) beton zijn ongekend. Een andere optie is het toepassen van standaard betonelementen en het met architectonisch fraaie materialen bekleden daarvan. Het prefab beton dient dan als efficiënte constructie.
In het Handboek Prefab Beton staat meer gedetailleerde informatie over bruggen en viaducten.