Succesvolle introductiecursus CO₂-reductie van de Betonvereniging

In februari werd de tweede introductiecursus CO₂-reductie van de Betonvereniging gegeven. Elf cursisten, waaronder assetmanagers, duurzaamheidcoördinators, adviseurs en constructeurs waren aanwezig. Docenten Pieter van Gent en Martin Verweij blikken samen met Betonhuis terug.

“Het terugbrengen van CO₂-emissies naar beheersbare en verantwoorde proporties is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. De Nederlandse cement- en betonsector loopt voorop met deze aanpak. We zijn de Formule 1 op dat gebied”, begint Pieter van Gent. Tijdens de cursus werden de elf deelnemers ondergedompeld in de dagelijkse praktijk van de CO₂-problematiek. Het materiaal beton ligt in de duurzaamheidsdiscussies regelmatig onder het vergrootglas. Met deze cursus, die bestaat uit twee middagen, draagt de Betonvereniging oplossingen aan, die nu al mogelijk zijn om CO₂ te reduceren binnen de betonbouw. Hoe groot is het effect van CO₂ op het klimaat? In hoeverre helpen de handelingsperspectieven voor CO₂-reductie om de ambities uit het Betonakkoord te realiseren? En welke voorbeelden van geslaagde CO₂ -reducties kunnen vandaag al toegepast worden? 

Meer renoveren?

De training begon met een inleiding van Pieter van Gent over de wereldwijde CO₂-problematiek: “Wie moet nu eerst beginnen? De industrie? De overheid? Of jullie? Marktpartijen, opdrachtgevers en de overheid hebben de ambitie om in tien jaar tijd de betonsector te verduurzamen. Samen streven ze in 2030 naar ten minste 49 procent CO₂-reductie.” Een van de deelnemers was Angela Vliegen, procescoördinator van Heijmans bouw: “Bij ons is het you are green or you go!” Ze was geïnteresseerd in het verlengen van de levensduur van betonconstructies door goed onderhoud. Een onderdeel dat in het tweede dagdeel behandeld werd door Martin Verweij: “Reparatie en goed onderhoud is een onderdeel van minder bouwen en staat in de rangorde van CO₂ -reductie op nummer een.” Hij toonde enkele voorbeelden zoals het Strandbad Winterswijk, een monument dat met onderzoek, saneren, selectief slopen en conserveren behouden kon blijven. Ook bij het Groothandelsgebouw in Rotterdam is de betonconstructie hersteld. “Goede betonreparatie bedrijven of kennis over betononderhoud is te vinden op het Betononderhoudsplatform en laat reparatie uitvoeren door gecertificeerde bedrijven.”, aldus Verweij. 

Ontwerpaspecten duurzaamheid

Docent Van Gent gaf mooie voorbeelden over het zogenoemde laaghangend fruit: “Oplossingen die vandaag al mogelijk zijn om CO₂ binnen de betonbouw te realiseren.” Ook toekomstige perspectieven t.a.v. CO₂-reductie werden aan de hand van een roadmap van het Betonakkoord uitgelegd. Deze zijn eerder besproken in een webinar van Betonhuis. “Er is een kopgroep van bedrijven en er zijn veel initiatieven. Maar er is ook een peloton. Het peloton is met een inhaalslag bezig en is volop in beweging".  Pieter behandelde ook de Road Map CO₂-reductie van het Betonakkoord. Deze route biedt een overzicht van beschikbare handelingsperspectieven voor de reductie van CO₂-emissies in de betonsector. Tijdens de cursus werden 6 routes uitvoerig toegelicht. De sleutel voor CO₂-reductie ligt niet alleen bij de cementproducenten, maar is een verantwoordelijkheid van de gehele betonketen. Het succesvol toepassen van handelingsperspectieven vereist goede en vroegtijdige afstemming tussen de ketenpartners. “Mijn grote eyeopener was de rol die opdrachtgevers en ontwerpers hebben op de totale CO₂-reductie. 25% van de ambities kan met slimmer ontwerpen gerealiseerd worden. Dus bekijk de perspectieven en welke heb ik nog niet in gebruik en waarom eigenlijk niet? Dat zijn vragen waar jullie na deze cursusdag over na moeten denken”, riep Van Gent op. 

Alternatieven of minder beton?

De handvatten voor de oplossingen en innovaties die er nu al en zijn en in de nabije toekomst worden verwacht werden opgesomd door Martin: optimalisatie van kolommen door 3D-printen zijn voorbeelden van slanker construeren en materiaalbesparing. Een betere korrelpakking. Het toepassen van versnellers in beton of werken met uitgestelde verhardingen. Allemaal voorbeelden die vandaag en morgen worden toegepast. Martin ging ook in op geopolymeerbeton. Dit wordt regelmatig gezien als dé oplossing om het CO₂-profiel van beton fors te verlagen. De toepassing is nog beperkt en dat zou vooral komen door het ontbreken van regelgeving. Maar ook het gebrek aan grondstoffen werd door Martin toegelicht: “Hoogovenslak en poederkoolvliegas zijn schaarse grondstoffen die wereldwijd al vrijwel volledig worden toegepast in cement en beton en daarbij portlandcementklinker al sinds vele decennia gedeeltelijk vervangen. Fabrikanten kijken verder vooruit. De techniek kan ook met minder reactieve materialen, zoals gemalen baksteen, tras of gecalcineerde klei. Maar dan zijn hogere doseringen en/of verwarmen wel weer noodzakelijk.”

Cursussen Betonvereniging

“Vandaag is één ding weer duidelijk geworden: onze industrie staat niet stil. Eerst zagen we pioniers, nu volgt de gehele betonbouwketen en dat is prachtig om te zien”, reageert Remco Kerkhoven, adviseur communicatie en marketing van Betonhuis. “Veel jonge mensen zijn geïnteresseerd in het materiaal. Met beton bouwen we voor meer dan 100 jaar en ik zie een beweging naar veel duurzamer materiaalgebruik. Deze introductiecursus geeft een realistisch beeld over de CO₂-reductie en geeft handvatten om morgen direct te beginnen.” Om te informeren en inspireren is de Betonvereniging dit jaar gestart met een nieuwe reeks cursussen rond de thema's: Milieukostenindicator (MKI) en CO₂-reductie. Daarnaast biedt Betonvereniging een aantal praktijkgerichte cursussen die verder op de materie ingaan en je concrete informatie te geven: 

• Cursus MKI berekenen in de Infra
• Cursus MPG eisen en betontoepassingen 
• Cursus CO₂-arm aanbieden
• Cursus CO₂-arm uitvragen 

“De tijd van stilzitten is voorbij. Als sector zijn wij aan de slag met het Betonakkoord. Nu is de tijd om door te pakken, want het moet en het kan. Of je nu constructeur of ontwerper bent, technoloog, producent van bouw- materialen en producten, aannemer, opdrachtgever, overheid of adviseur, er is altijd een cursus waarbij jij je kunt aansluiten”, laat Pieter van Gent tot slot weten.