Orderportefeuilles van bouwers groeien, de bouwproductie volgt pas in 2025

's-Hertogenbosch – De bouwsector ziet een duidelijke groei in de orderportefeuilles van aannemers, terwijl de daadwerkelijke productie van de woningen en van bouwmaterialen nog op zich laat wachten. Dit komt vooral door de recente toename van vergunningverlening, die vier maanden op rij is gestegen. Dit werd gepresenteerd door Michel van Eekert, directeur van Buildsight, tijdens het symposium ‘Buildsightdag’ op 11 september in de Verkadefabriek in ’s-Hertogenbosch.

Volgens Van Eekert worden de nieuwe projecten direct aanbesteed, maar door een tekort aan capaciteit in de sector, komen deze vooral in de orderportefeuilles terecht. "Pas in 2025 en 2026 zullen deze extra projecten leiden tot meer productie," stelt hij. Hij plaatst een kanttekening bij de stijging van de vergunningverlening, die deels te wijten is aan een inhaaleffect van aanvragen eind 2023, vanwege de invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in 2024. “Vanaf het derde kwartaal verwachten we een dip in de vergunningverlening,” voegt hij toe.

Groei huursector en appartementen

De groei van de orderportefeuilles is bevestigd door het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), dat meldt dat de woningbouwportefeuilles in mei en juni zijn gestegen naar 13,3 maanden, terwijl die van de utiliteitsbouw toenamen naar 10,4 maanden. Ondanks deze positieve ontwikkelingen krimpt de woningbouwproductie dit jaar. “Vooral in de huursector wordt er doorgebouwd, met als gevolg dat er meer appartementen dan eengezinswoningen worden gebouwd,” aldus Van Eekert. Dit aandeel zal in 2025 naar verwachting toenemen tot 55%.

Belemmeringen in de bouw

Volgens ING Research krimpt de bouwsector in 2024 met 3%, hoewel er voor 2025 herstel wordt verwacht met een groei van 1,5%. De verkoop van nieuwbouwwoningen stijgt, en het aantal vergunningen nam in de eerste vijf maanden van 2024 toe met 28% ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Toch blijven ondernemers te maken hebben met belemmeringen zoals een nijpend personeelstekort, lange bezwaarprocedures en netcongestie. In juni gaf 18% van de aannemers aan dat ze vooral beperkt werden door te weinig (geschoold) personeel. Ondanks de gedaalde volumes blijft dit een structureel nijpend probleem. Daarentegen gaf 15% van de bedrijven in de sector aan dat ze onvoldoende opdrachten hadden om hun bouwvolume op niveau te houden. 

Productie- en afzetvolumes

Het afgelopen jaar is het productie- en afzetvolume van fabrikanten in Nederland minder sterk gestegen dan het jaar ervoor. Waar vorig jaar nog 49% van de fabrikanten een stijging in productie noteerde, is dit nu gedaald naar 31%, met een vergelijkbare trend in afzetvolumes (van 50% naar 37%). De beoordeling van het productievolume komt per saldo uit op -1 en voor afzetvolume op 3. Fabrikanten blijven voorzichtig door onzekerheden in de markt veroorzaakt door inflatie, rentetarieven en politieke turbulentie, wat de verkoop- en investeringsbeslissingen beïnvloedt, afhankelijk van de sector en fabrikant. (Bron: Bouwkennis).

Voldoende capaciteit betonsector

De Nederlandse betonindustrie beschikt over voldoende capaciteit om snel in te spelen op de groeiende vraag naar bouwproductie. Met name industrieel bouwen met beton biedt een efficiënte oplossing door de kortere bouwtijden en lagere kosten. De betonsector kan hierdoor een belangrijke rol spelen in het versnellen van woning- en utiliteitsbouw, ondanks de uitdagingen waarmee de bouwsector te maken heeft. Tegelijkertijd streeft de sector naar verduurzaming. De brancheorganisatie Betonhuis zet zich met een Roadmap in voor een aanzienlijke CO₂-reductie in beton- en mortelproducten tegen 2030. Leden van Betonhuis werken aan een CO₂-reductie van 25 tot 30 procent ten opzichte van 2022, wat bijdraagt aan zowel de duurzaamheid als de betaalbaarheid van toekomstige bouwprojecten.

Bronnen: Buildsight, ING, CBS, EiB, Bouwkennis.