Staat van de woningmarkt
De woningbouwproductie moet op gang blijven om de groeiende vraag op te vangen en tegelijkertijd het woningtekort weg te werken. Dit is een van de belangrijkste doelen uit de Staat van de Woningmarkt 2020. In het rapport staan de belangrijkste ontwikkelingen in de woningmarkt van het afgelopen jaar.
Woningbouwproductie moet op gang blijven
Naar verwachting telt Nederland in 2035 18,8 miljoen inwoners. Mede door dit aantal zal de vraag naar woningen vanzelfsprekend toenemen. Om aan de groeiende vraag te voldoen, moeten tussen 2020 en 2030 in totaal 845.000 woningen gebouwd worden. Momenteel is er een tekort van 331.000 woningen (4,2 procent van de woningvoorraad). De inzet is om dit tekort terug te brengen naar 2% in 2035.
In het jaar 2019 zijn 71.500 nieuwbouwwoningen gerealiseerd, met nog 10.000 extra woningen door transformaties van andere gebouwen. Daarbij is de verwachting dat in 2020 de productie van nieuwbouwwoningen zakt naar 55.000 en in 2021 naar 50.000. Dit komt onder meer door de problematiek rondom stikstof, PFAS en een gebrek aan bouwlocaties. Vanaf 2022 toont de woningbouw naar verwachting herstel.
Regionale samenwerking en regie voor versnelling en resultaat
Het doel is dus om tussen nu en 2030 845.000 nieuwe woningen te realiseren. Momenteel zijn er plannen voor in totaal 837.000 woningen. Dat lijkt veel, maar gemiddeld valt 30% van de plannen gaandeweg af. Een deel van de plannen moet nog worden vastgelegd, zodat ontwikkelaars snel kunnen beginnen met bouwen. Samenwerking tussen overheden (rijk, provincies en gemeenten) en woonpartijen (ontwikkelaars, corporaties en branchepartijen) zijn nodig om plannen zo snel mogelijk vast te leggen. Dit kan onder meer via Woondeals.
Aandacht voor specifieke groepen (starters, middeninkomens) en kwetsbare doelgroepen
Voor starters en middeninkomens is het lastig om in de huidige woningmarkt een passende woning te vinden. Zij moeten vaak genoegen nemen met de beschikbare voorraad. Verder is het aandeel van starters op de koopmarkt gedaald van 48% in 2013 naar 32% in 2019. Op lange termijn zijn daarom meer koop- en huurwoningen nodig voor deze groep. Zo hebben corporaties en gemeenten onlangs laten weten 80.000 nieuwe woningen te gaan bouwen met behulp van de regeling vermindering verhuurdersheffing. Naast de starters en middeninkomens lopen kwetsbare groepen tegen soortgelijke problemen aan. Als oplossing gaat 50 miljoen euro extra naar de opvang van dak- en thuislozen en zijn partijen actief bezig met het faciliteren van nieuwe flexwoningen. In het jaar 2019 ging het om een aantal van 3.664.
Gevolgen corona voor de woningmarkt
De situatie rond het coronavirus heeft ook gevolgen voor de woningmarkt. Zo zijn er tijdelijke afspraken gemaakt met verhuurders om maatwerk te leveren voor huurders die door corona in de financiële problemen zijn gekomen. Verder ziet het ernaar uit dat de vraag naar woningen is verminderd sinds het uitbreken van het coronavirus in Nederland. Hetzelfde geldt voor de vakantieverhuur en het aantal arbeidsmigranten in Nederland. Hierdoor zijn tijdelijk meer huurwoningen beschikbaar. Ook op de koopmarkt neemt het aanbod sinds de lockdown toe. Desondanks blijft het woningtekort hoog. Bovendien geeft de crisis onzekerheid. Het risico bestaat dat mensen terughoudender worden bij het kopen van een woning en beleggers en ontwikkelaars terughoudender worden met investeringen in woningen. Het Economisch Instituut voor de bouw (EIB) verwacht daarom, net als ABF Research, een terugval in de bouwproductie in 2021. De Nederlandse bank verwacht dat huizenprijzen volgend jaar (licht) dalen.
Tijdens de vorige crisis hebben we gezien dat de vraag naar woningen weer snel terugkeert terwijl de effecten van een economische neergang op de bouw lang kunnen doorwerken.
De bouw moet dus blijven doorbouwen zodat mensen nu en na de crisis een betaalbare, duurzame woning kunnen vinden. Samen met de bouwsector en alle partijen op de woningmarkt werken we eraan dat de bouw ook na 2020 doorgaat.
Cijfers woningmarkt
Naast de jaarlijkse Staat van de Woningmarkt kunnen geïnteresseerden voor cijfers over de woningmarkt terecht bij dashboard datawonen. Hier staan statistieken over de voortgang van de woningbouw, de koop- en huursector en corporatiegegevens.
