Duurzaam beton als bouwsteen van de woningbouwtransitie
Nederland staat voor een enorme opgave: de woningbouwproductie moet fors omhoog, én dat op een manier die duurzaam, betaalbaar en uitvoerbaar is. Dat vraagt om heldere keuzes. Eén ding is zeker: de woningbouwtransitie slaagt alleen mét beton, niet zonder.
"Beton is niet het probleem, het biedt juist de schaal, snelheid én duurzaamheid die nodig zijn om deze transitie waar te maken,” zegt Remco Kerkhoven, adviseur Statistiek bij Betonhuis. De sector innoveert, industrialiseert en werkt actief aan circulaire en duurzame oplossingen. "Nu is het tijd voor politiek beleid dat dat erkent en ondersteunt.”
Appartementenbouw in de lift, beton versnelt mee
Nieuwe cijfers van Buildsight laten het duidelijk zien: het aandeel appartementen in de nieuwbouw groeit naar 60% in 2027. Dat betekent automatisch: meer vraag naar betonconstructies. Want gestapelde woningbouw stelt hoge eisen aan constructieve veiligheid, geluidsisolatie en brandwerendheid. "Duurzaam beton is dé oplossing om snel en betaalbaar te bouwen,” stelt Kerkhoven. De betonsector staat klaar om die groei op te vangen, met onder meer:
- Prefab betonconcepten voor snelle, gestandaardiseerde bouw
- Duurzame betonmengsels met lagere MKI-waarden, aansluitend op de nieuwe plafond- en koploperwaarden uit het Betonakkoord
- Digitalisering via o.a. BIM en 3D-printtechnieken
Duurzame renovatie biedt kansen voor circulair beton
Ook de bestaande woningvoorraad krijgt een impuls. In Q1 2025 ging 42% van de hypotheekaanvragen naar verbouwingen en verduurzaming. Dit opent nieuwe kansen voor beton:
- Lichtgewicht prefab renovatie-elementen
- Circulaire betontoepassingen voor gevels, vloeren en daken
- Slimme oplossingen voor isolatie, constructieversterking en onderhoud
Kerkhoven: "Beton blijft dus relevant in elke levensfase van een gebouw en constructie. Als de betonsector de ruimte krijgt, kan zij bijdragen aan klimaatdoelen, veiligheid én wooncomfort."
Kosten en personeelstekorten vragen om industrialisatie
De grootste bottlenecks in de bouw, stijgende kosten en een tekort aan vakmensen, vragen om versnelling via prefab en digitalisering, maar ook om minder regeldruk. Hier loopt de betonsector voorop:
- Minder arbeid op de bouwplaats, meer productie onder gecontroleerde omstandigheden
- Betere planning en lagere faalkosten
- Snellere oplevering van complete woonconcepten
Kerkhoven geeft ook aan dat als de betonindustrie als volwaardige bouwpartner wordt erkend, kunnen schaalvoordelen écht worden benut. "Het beleid moet niet belemmeren, maar juist mogelijk maken. De productie stokt door stroperige vergunningprocedures. In april daalde het aantal vergunde nieuwbouwwoningen opnieuw. Dat betekent onzekerheid voor producenten, stilvallende fabrieken en onnodig verlies van tempo. Wij vragen geen voorkeursbehandeling, wél voorspelbaar en daadkrachtig beleid."
Stel werkbare stikstofnormen vast
Een groot obstakel is het stikstofbeleid. Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) wordt de sector onevenredig geraakt, terwijl de feitelijke uitstoot tijdens de bouw marginaal is. Een ondergrens van 1 mol stikstof/ha/jaar, zoals Duitsland die kent met zelfs 21 mol, zou duizenden projecten uit de impasse kunnen halen. Voor betonbouw zou dit directe ruimte scheppen: fabrieken kunnen leveren, betonskeletbouw kan gepland worden, en woningbouw kan vlot starten.
| Ontwikkeling | Effect op betonmarkt |
|---|---|
| Groei appartementenbouw | Structureel hogere vraag naar betonconstructies |
| Renovatie & verduurzaming | Kansen voor circulaire en prefab betonproducten |
| Personeelstekort & kostenstijging | Prefab beton als schaalbaar antwoord |
| Terugval vergunningen | Politieke belemmering voor uitvoering |
| Stikstofimpasse | Oplosbaar via ondergrens |
| Slagkracht corporaties | Continuïteit voor sociale woningbouw |
| Kleinschalige uitbreidingen | Snelle toepassing prefab betonbouw |
Bouw gevarieerder en slimmer met beton
Beleid dat hamert op goedkope huurwoningen leidt in de praktijk tot vertraging. Er is juist behoefte aan variatie: compacte appartementen én ruime gezinswoningen. Betonbouw leent zich bij uitstek voor beide:
- Hoogwaardige gestapelde bouw
- Grondgebonden woningen met betonnen casco’s
Een gebalanceerde aanpak biedt ontwikkelaars ruimte om sneller én betaalbaar te bouwen. Volgens de commissie STOER en het EIB is het tijd om tegenstrijdige en overbodige regels te schrappen. Stapeling van eisen vertraagt projecten en maakt standaardisatie lastig. Voor prefab betonbouw, dat juist inzet op herhaling, schaalvoordelen en slimme logistiek zijn heldere randvoorwaarden noodzakelijk. Kleinschalige uitbreidingen aan de rand van dorpen bieden ook kansen voor snelheid. "Met prefab betonoplossingen kunnen binnen enkele weken complete straatjes worden neergezet, inclusief fundering, wanden en vloeren. Snel, duurzaam en betaalbaar, waar wachten wij nog op?", vraagt kerkhoven zich af.
De woningbouwtransitie vraagt om realisme
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) riep politieke partijen onlangs op om realistische keuzes te maken in aanloop naar de verkiezingen. “En realistisch bouwen betekent: slim, duurzaam en schaalbaar,” besluit Kerkhoven. "Duurzaam beton biedt dat. Geef de sector de ruimte, en Nederland kan verder bouwen.”
