Duurzamer beton van de ‘milieuhippie’: kalksteenmeel en doordacht energiegebruik 

Er waren tijden dat Jan Hurkmans honderd keer per jaar in het vliegtuig moest stappen voor zijn werk, maar dat ligt voorgoed achter hem. Zijn auto rijdt op groene stroom, zijn huis is gasloos en het bedrijf dat hij samen met zijn broer Ben bestiert, predikt duurzaamheid. Want er is nog veel te winnen bij de productie van beton. 

Door kalksteenmeel te gebruiken en doordachter te produceren kun je beton maken met veel minder CO₂-uitstoot en stukken goedkoper. Dat is ook prettig "Ik ben wel een soort van milieuhippie, maar besef wel dat een onderneming winst moet maken om te kunnen voortbestaan”, zegt Hurkmans in zijn kantoor in het Brabantse Someren. De broers Hurkmans hebben vier bedrijven. De basis van alles is Hurkmans Transport. Daarnaast is er Betonal voor bouwstoffen als cement, grind en zand, Silomix voor bindmiddelen op maat en Conovation voor vulstoffen en advies voor cementreductie.

Denemarken als voorbeeld

"Ik ben vroeger nooit van plan geweest om in het bedrijf van mijn vader te stappen”, zegt Hurkmans. "Hij had toen vijftien wagens en altijd was er wel wat te doen. Ik zag dat mijn vader er altijd mee bezig was. Dat leek mij niets.” Hij besloot in 2007 na zijn studie naar Denemarken te gaan om daar te werken. "Ik vond Kopenhagen een mooie stad en zo ben ik bij een scheepvaartbedrijf terecht gekomen.” Hij zag om zich heen dat de Denen toen al een groot besef hadden voor mens en milieu. "Waar in Nederland de kantine nog gevuld was met kroketten en frikandellen, boden ze daar gezonde lunches aan. Ook hadden ze sta-bureaus en kon je op flexibele tijden werken. Verder ging men daar veel bewuster met het milieu om.”

Race naar de afgrond

In Denemarken groeide bij Jan het besef dat we niet op de oude voet door kunnen  gaan met de aarde vervuilen en uitputten. "Je ziet om je heen dat de wereld naar de kloten gaat. We moeten dat probleem niet doorschuiven naar de volgende generaties, zoals altijd is gebeurd. Ik neem niemand kwalijk dat hij een bedrijf heeft gerund, maar wel dat ze toen de aanwezige kennis negeerden en op de oude voet door zijn gegaan. Als je dat blijft doen, dan race je naar de afgrond.” Het moment dat hij besefte dat hij zelf ook stappen zou moeten zetten om een bijdrage te leveren aan een schonere aarde was toen de klimaattop in Kopenhagen mislukte. "Als je door de stad liep, zag je overal stands staan met oplossingen om het milieuprobleem aan te pakken.” Toen hij hoorde dat er totaal geen afspraken op de top gemaakt waren was hij  verbouwereerd. "Hebben ze dan niet door de stad gelopen en gezien wat er allemaal aan de hand is? Dat was voor mij wel een keerpunt.” Na zeven jaar Denemarken keerde Jan terug naar Nederland en deed wat hij vroeger nooit had kunnen vermoeden: werken in het familiebedrijf. "Er was wel wat veranderd. Mijn vader had in de crisis een aantal bedrijven overgenomen en was flink gegroeid. Als eigenaar hoefde hij niet meer alles zelf te doen.”

Eigen duurzame koers

Na enkele jaren meedraaien namen Ben en Jan de bedrijven in 2018 over. "Vanaf dat moment zijn we helemaal onze eigen koers gaan varen.” Het nieuwe logo van Conovation is een goed voorbeeld van deze nieuwe koers. De grijze C staat voor niet alleen de kleur van cement, maar ook het grijze effect voor de aarde. Door de vulstof kalksteenmeel te gebruiken, kom je op een groener bindmiddel bij de productie van beton. "Cement is niet alleen een bindmiddel, maar in mijn opinie ook een energiebron”, zegt Jan. "Energie die gebruikt wordt voor de uitharding van beton. Ik vind cement trouwens een prachtige stof, want je kunt er beton van maken dat gemakkelijk honderd jaar mee kan gaan. Maar het is een slechte en ook dure energiebron, het kost richting de 1,50 euro per kWh. En dat terwijl gas misschien 20 cent per kWh is en stroom 30 cent.” Door kalksteenmeel toe te voegen aan het betonmengsel, is er minder cement nodig. Dat levert al snel CO₂-winst op. "Maar kalksteenmeel geeft geen energie af aan het proces en dat betekent dat het beton minder snel uithardt. Als je het beton snel wilt ontkisten is dat niet handig. En snel ontkisten is natuurlijk weer economisch interessant.” 

Energie opslaan 

De oplossing volgens Conovation: energie uit het uithardingsproces opvangen en opslaan in water en dat bij de volgende productieronde gebruiken om beton te maken. "Op die manier zorg je dat er minder CO₂ in de lucht komt, want je gebruikt minder cement en geen fossiele brandstoffen om te verwarmen. Daarnaast maak je je minder afhankelijk van de onvoorspelbare kostenstijgingen van cement en energie. Zo neem je minder risico bij het aannemen van opdrachten die pas veel later geproduceerd hoeven te worden.” Op dit moment heeft het Brabantse bedrijf bij twee producenten van prefabbeton proefopstellingen staan. "Ze mogen die een jaar lang gebruiken in ruil voor het delen van hun ervaringen. Die informatie gebruiken wij om de techniek te verbeteren.” Alle data worden opgeslagen in een kennisbank waar andere Conovationklanten gebruik van kunnen maken. "Zo willen we ze een concurrentievoordeel geven op basis van verduurzaming als bedrijfsmodel. Dat is ons doel.” Hurkmans: "Nu het zomer is, heb je niet zoveel extra warmte nodig voor het maken van beton, maar dat is straks natuurlijk wel anders. Ik heb er echt zin in en kijk uit naar de winter om de resultaten te zien.” 

Vertel uw duurzame verhaal

Onder het motto 'De mooie eigenschappen van beton' zoekt Betonhuis opdrachtgevers, architecten, adviseurs, stedenbouwkundigen, leveranciers en gebruikers die hun kennis van duurzaam beton in de bouw willen vertellen. Via de website van Betonhuis wordt direct toepasbare kennis over de mogelijkheden en pluspunten van het toepassen van beton in gebouwen en constructies ontsloten. Kennis over duurzaam bouwen met beton, bekende en wellicht minder bekende duurzame eigenschappen en prestaties van beton als bouwmateriaal. Ook geïnteresseerd? Neem contact op met Remco Kerkhoven