Wat is de Emissions Trading System (ETS)?
ETS staat voor Emissions Trading System, het Europese systeem voor de handel in emissierechten voor broeikasgassen. Ingevoerd in 2005, is het het grootste internationale systeem voor emissiehandel wereldwijd. Het omvat ongeveer 11.000 installaties (energiecentrales en zware industrie) en luchtvaartmaatschappijen (Europese vluchten) in de EU plus IJsland, Liechtenstein en Noorwegen, die samen verantwoordelijk zijn voor circa 45% van de totale emissie van broeikasgassen in Europa. ETS is het belangrijkste instrument van de EU om CO₂-emissies te verminderen.
Een emissierecht staat gelijk aan het recht om 1 ton CO₂ (of het equivalent van andere broeikasgassen) uit te stoten. Bedrijven onder ETS moeten jaarlijks emissierechten inleveren die overeenkomen met hun uitstoot. Bedrijven gevoelig voor 'carbon leakage' krijgen gratis emissierechten om oneerlijke concurrentie te voorkomen. Elektriciteitsproducenten krijgen geen gratis emissierechten. De Europese Commissie bepaalt het aantal emissierechten dat jaarlijks wordt geveild. De opbrengst van de veiling gaat naar de nationale overheid. Er is een bovengrens voor de totale jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen onder ETS. Het plafond geldt voor zowel geveilde als gratis toegekende emissierechten. Jaarlijks daalt zowel het aantal gratis emissierechten als het totale aantal emissierechten, waardoor de CO₂-emissie in de EU afneemt.
Handel in emissierechten
Bedrijven die te weinig emissierechten hebben, moeten deze kopen. Bedrijven met overtollige emissierechten kunnen deze behouden voor toekomstig gebruik of verkopen op de beurs. In het begin werden veel gratis emissierechten uitgegeven, maar sinds 2018 stijgt de prijs sterk. In 2021 schommelt de prijs rond de € 80,- per ton. Het ETS-systeem wordt regelmatig aangepast. De vierde fase, 2021-2030, bouwt de gratis emissierechten af en introduceert het carbon border adjustment mechanism (CBAM) om 'carbon leakage' te voorkomen (zie: gevolgen CBAM (leden) en akkoord invoering CBAM)
Afbouw emissierechten
In mei 2023 is een herziening van de ETS-richtlijn gepubliceerd. Meer sectoren vallen onder ETS en gratis emissierechten worden afgebouwd tot 0% in 2034. Gelijktijdig met de herziening is CBAM gepubliceerd. Vanaf 2026 betalen importeurs voor de CO₂-uitstoot bij de productie van geïmporteerde goederen in categorieën als ijzer en staal, cement, meststoffen, aluminium, elektriciteit en waterstof. ETS moet de EU helpen de CO₂-emissies met 55% te verminderen in 2030. De toenemende schaarste aan emissierechten en stimuleert industrieën om te investeren in CO₂-reductie maar werkt op korte termijn ook kostenverhogend. (bron: ember-climate.org).
Meer informatie:
Wat is emissiehandel? (Bron: Nederlandse Emissie Autoriteit, met uitlegvideo)
EU Emissions Trading System (EU ETS) (Bron: Europese Commission)
