Beton storten in de winter
Als er plotseling een koudefront over het land trekt, moet je hier tijdig op inspelen. De sterkteontwikkeling van betonmortel wordt door deze weersomstandigheden beïnvloed. Zo kan het voorkomen dat het betonmengsel op het laatste moment nog aangepast moet worden, omdat het weer omslaat. De maatregelen die genomen moeten worden vergen een goede communicatie en samenwerking tussen de aannemer en betontechnoloog.
Beton storten in de winter
Gedurende de winter zijn vorst/dooiwisselingen en dooizouten veelvoorkomende ‘invloeden van buitenaf’ waartegen het beton bestand moet zijn.
Door de toevoeging van heel kleine luchtbelletjes (10-300 µm) in het beton, kan de bestandheid hiertegen verbeterd worden. Bij vorst bevriest het water dat in de poriën van beton zit. De luchtbelletjes zorgen ervoor dat het bevroren water kan uitzetten, zonder dat het beton wordt beschadigd. Om de luchtbelletjes homogeen te verdelen in het betonmengsel, wordt gebruik gemaakt van een luchtbelvormer. De betonsterkte is als bijgevolg van de luchtbelletjes – waar eigenlijk beton hoort te zitten - wel lager. Per 1% lucht (volume) moet na 28 dagen rekening gehouden worden met een sterkteverlies van circa 5 n/mm2. Om de betonsterkte gelijk te houden is dan meer cement nodig of een superplastificeerder. Kortom, betonmengsels op maat maken in de winter is een hightech operatie.
Onwerkbaar weer
Er zijn dagen dat beton onverwerkbaar is vanwege vorst. Daarvoor moet wel aan bepaalde criteria worden voldaan. Tussen 1 november en 31 maart moeten een van de volgende vorstnormen zijn gehaald:
- De gemeten temperatuur is tussen 00.00 uur en 07.00 uur lager geweest dan -3° Celsius;
- de gemeten temperatuur is om 07.00 uur en om 09.00 uur -0,5° Celsius of lager;
- de gemeten temperatuur is om 09.00 uur -1,5° Celsius of lager
- de gevoelstemperatuur is om 09.30 uur volgens de meting van 09.00 uur -6,0° Celsius of lager. Hierbij hoeft geen sprake te zijn van vorst.
Of een bepaalde vorstnorm is gehaald, wordt vastgesteld door de meting van het KNMI-weerstation in het postcodegebied van de bouwplaats. Een overzicht met deze weerstations per postcodegebied is te vinden op de website van Volandis.
Beton storten in de winter vraagt om extra aandacht. De bij Betonhuis aangesloten betoncentrales geven advies over de juiste voorzorgsmaatregelen.. Met de juiste maatregelen, zoals een goed geïsoleerde bekisting, aangepaste betonsamenstelling en de juiste nabehandeling, kan onder winterse omstandigheden een goed eindproduct worden verkregen.
Oorzaken, gevolgen en mogelijke maatregelen
|
Weerfasen |
Verwachte gemiddelde temperatuur |
Temperatuur 's nachts op locatie |
Maatregelen |
|
0 |
plus 4oC of hoger |
géén vorst of niet meer dan 1 graad vorst |
Geen eisen, maar afdekken of beschermen kan verstandig zijn. |
|
1 |
plus 4oC of hoger |
meer dan 1 graad vorst |
Geen eisen, maar afdekken of beschermen kan verstandig zijn. |
|
2 |
tussen 0oC en plus 4oC |
niet meer dan 2 graden vorst |
Afdekken en isoleren tot een sterkte van 5 N/mm2 is bereikt, bij harde wind geldt weerfase 3. |
|
3 |
tussen 0oC en plus 4oC |
meer dan 2 graden vorst |
Afdekken, isoleren én daarnaast óf warmte toevoeren, of verwarmde betonspecie gebruiken, óf cement met hoge hydratatiewarmte óf de wcf verlagen.Maatregelen handhaven tot een betonsterkte van 5 N/mm 2 is bereikt. |
|
4 |
beneden 0oC |
niet meer dan 5 graden vorst |
Als weerfase 3, echter specietemperatuur bij storten > 10°C en temperatuur betonoppervlak boven + 4°C houden tot een betonsterkte van 5 N/mm 2 is bereikt. |
|
5 |
beneden 0oC |
5 tot 10 graden vorst |
Als weerfase 4: reken erop dat warmtetoevoer nodig zal zijn om de temperatuur van het betonoppervlak boven 4°C te houden. |
|
6 |
beneden 0oC |
meer dan 10 graden vorst |
Specieaanmaak, storten en afwerken mag alléén in omhulde ruimten gebeuren bij > 8°C. |
Nationale norm NEN-EN 13670
De nationale norm NEN-EN 13670 – ‘het vervaardigen van betonconstructies’ vervangt de NEN 6722. De weerfasen, voorheen vastgelegd in de laatstgenoemde norm, worden hierin niet meer beschreven. NEN heeft deze norm ingetrokken, maar er kan nog steeds naar verwezen worden. In de NEN 8670 – welke nog in ontwikkeling is - worden de weerfasen ook beschreven, maar deze is nog niet beschikbaar. Om die reden wordt in koude jaargetijden een telefonisch weerbericht verspreid. Het weer wordt per regio beoordeeld in een aantal weerfasen. (Bron: NEN-EN 13670). De maatregelen staan ook op een poster van Betonhuis.
Contactpersoon
Wilfred Oosterling
Adviseur Bouwtechnologie, KAM, Bestuursondersteuning Bestrating en Stenen en Blokken