kennispagina

Betonmortel en CO₂-emissie

Auteur: Remco Kerkhoven Foto: Betonhuis 9 januari 2019 Laatste update 7 september 2022

De bouwindustrie is één van de belangrijke spelers in de CO2-problematiek. Niet alleen de productie van bouwmaterialen, maar vooral ook de energieconsumptie in gebouwen levert een forse bijdrage aan de CO2-emissie. Wat is de positie van de betonmortelindustrie? 

De bouw in Nederland verwerkt jaarlijks ca.14 miljoen m3 beton. De belangrijkste parameter die de sector achterlaat is de CO2-footprint. Het Nederlandse betongebruik leidt tot een CO2-uitstoot van circa 3,5 Mt per jaar. 80% van deze emissie is gerelateerd aan de productie van cement. Deze 3,5 Mt is 1,7% van totale jaarlijkse CO2-emissie in Nederland. Voor die betonproductie zijn grote hoeveelheden cement nodig. Wereldwijd wordt de cementindustrie verantwoordelijk geacht voor ruim 5% van de door mensen veroorzaakte CO2-emissie. In Nederland is dat minder dan 2%.

Sinds 2012 geven de bij Betonhuis aangesloten betonmortelcentrales elk jaar een brancheverslag uit. Deze bedrijven zijn gecontroleerd op de eisen die zijn gesteld in een branchemeetlat t.a.v. de emissie van CO2, gebruik van secundaire grondstoffen en ongevallen met verzuim. Deze brancheverslagen geven goed weer wat de positie van de betonmortelindustrie.

Wat is de CO₂-emissie van betonmortel?

Betonmortelfabrikanten met het CSC keurmerk hebben de mogelijkheid om de emissie van de hoeveelheid CO2 per m3 betonmortel structureel te verlagen. Om deze reductiemaatregelen mogelijk te maken, wordt per betoncentrale de gemiddelde CO2-uitstoot bepaald aan de hand van een benchmarkinstrument. Het gebruik van klinkerarme cementen, alternatieve bindmiddelen en de inzet van secundaire grondstoffen wordt gestimuleerd. In 2013 is de hoeveelheid CO2 per m3 betonmortel in lijn gebleven met de voorgaande jaren (160 kg CO2 per m3). Deze relatief lage uitstoot van CO2 van betonmortel kan worden toegeschreven aan het feit dat in verschillende marktsegmenten veel klinkerarme cement wordt toegepast. Naast cement zijn er andere zaken die de CO2 van betonmortel beïnvloeden. Dit zijn de toeslagstoffen, de aanvoer van grondstoffen, het transport naar de bouwplaats en de energie die nodig is voor de productie van beton. 

CO₂-arm beton op basis van duurzame bindmiddelen 

Het bindmiddel in beton is voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de CO2-emissie. Het  belangrijkste aspect dat veel invloed heeft op de emissie is het type cement oftewel het aandeel portlandcementklinker in het cement. Portlandcement (CEM I) bestaat voor bijna 100% uit portlandcementklinker, terwijl bijvoorbeeld hoogovencement (CEM III) over het algemeen circa 30% portlandcementklinker bevat. Dat komt tot uiting in de emissiefactor van een ton cement.

Ontwerptool groen beton

Het doel is de CO2-emissie van beton te reduceren en het gebruik van CO2-arme bindmiddelen te stimuleren en uit te breiden. Met behulp van een ontwerptool kan de CO2 prestatie van beton beoordeeld worden. De basis hiervan is de levens cyclusanalyse (LCA), waarmee een integrale afweging voor de meest duurzame oplossing gemaakt  kan worden. 

Paul Ewalds sectorsecretaris Betonmortel
Contactpersoon
Paul Ewalds
Adviseur Beleid en Regelgeving, sectorsecretaris Betonmortel