Veel duurzaamheid in nieuw NVM-kantoor

Het komt niet vaak voor dat een eerste tevredenheidsonderzoek, drie maanden na de oplevering van een kantoor, het cijfer 10 als uitkomst heeft. Dat is wel het geval voor het NVM kantoor op bedrijventerrein Papendorp in Utrecht. 

“Het mooie cijfer 10 heeft alles te maken met de beleving, kwaliteit en functionaliteit van het gebouw, dat Heembouw Architecten heeft ontworpen en Heembouw heeft gerealiseerd. Het centrale atrium zorgt voor verbinding en ontmoeting. Ook de toegankelijkheid en  parkeermogelijkheden zijn slim opgelost in het ontwerp. Allemaal elementen die erg belangrijk waren voor de opdrachtgever. Voor ons als ontwerpende bouwer is het NVM-kantoor tevens cum laude geslaagd omdat wij veel duurzame elementen hebben kunnen toevoegen, waaronder een reductie van bijna 140 ton CO₂. Dit is het directe gevolg van de inzet van duurzame betonsoorten voor de betonnen fundering, de deklagen en het prefab beton,” aldus projectleider Jeffry Jacobs van Heembouw Kantoren.

Duurzame bedrijfsstrategie

Uiteraard had NVM duurzaamheid naar voren gebracht als wens - men dacht zelfs aan BREEAM certificering - maar de reikwijdte was beperkt en het was midden in de pandemie met onzekerheid over de woningmarkt en overige ontwikkelingen hierdoor. “Vanuit onze eigen duurzaamheidsvisie hebben wij als ontwerpende bouwer alsnog duurzaamheid in ons ontwerp en onze uitvoering meegenomen. Simpelweg omdat wij duurzaam ontwerpen en bouwen heel belangrijk vinden en wij oprecht gedreven zijn om het beter te doen. Heembouw wil inzetten om altijd minimaal 30% onder de standaard MPG (MilieuPrestatie Gebouwen) uit te komen. Om natuurinclusief te ontwerpen en te bouwen. Om plastic afval op de bouwplaats sterk te reduceren. Om gebruik te maken van emissiearm materieel én om minimaal 25% uitstoot te reduceren bij het materiaalgebruik. Dan kijken we automatisch ook naar het gebruik van (prefab) beton. Aan onze strategische partner Stabiel Management hebben wij gevraagd om die CO₂-reductie in alle betontoepassingen mee te nemen.”

Beton draagt bij aan CO₂ reductie

Dit is gerealiseerd door een betonnen prefab fundering in te zetten waarbij cementarm bindmiddel is toegepast. We hebben gekozen voor deklagen op de prefab kanaalplaten die eveneens met dit cementarme beton zijn vervaardigd. Er zijn kanaalplaten ingezet die een groen label hebben omdat ze significant bijdragen aan een goede MPG-score. En last but nog least; het volledige prefab betoncasco (met gevelelementen, kolommen, binnenwanden, bordessen en trappen) is uitgevoerd met een maximaal percentage secundaire grondstoffen binnen de grenzen van technische mogelijkheden. Alleen de prefab betonpalen hebben vanwege de draagkrachteisen een vertrouwde betonsamenstelling.

Clubhuis en eyecatcher

Jeffry Jacobs: “Door opdrachtgever NVM waren een aantal partijen uitgenodigd voor het gebouwontwerp. Ons plan scoorde het beste op zaken als ontwerp, budget en planning. Het atrium, ook wel het ‘clubhuis van NVM’ genoemd, zorgt voor transparantie en sociaal contact. Dit atrium is de verbindende schakel tussen de kantoren en de opleidingslokalen voor de cursisten van Academie voor Vastgoed en is het kloppend hart van het gebouw. Het is ook een eyecatcher in het pand. Belangrijk was tevens de toegang van het gebouw op straatniveau. Ook de slimme oplossing voor de ruime parkeervoorziening voor 140 auto’s was een schot in de roos. We hebben gekozen voor ondergronds verdekt parkeren en op de eerste verdieping hebben we nog een verscholen parkeerdek gerealiseerd. Verder hadden wij oog voor de natuurinclusieve inrichting van de ruimte rond het gebouw, waaronder het terrasdeel.”

Hoge bouwsnelheid op krappe locatie

Dat het gebouw in prefab beton zou worden opgetrokken, was al snel duidelijk. “We keken naar het hele scala aan bouwmethoden, maar de locatie ligt aan een doorgaande weg met een hoge geluidsbelasting en dan is er massa nodig. Er was daarnaast sprake van een krappe bouwplaats, direct grenzend aan de openbare weg en belendende kantoorpercelen. We moesten hierdoor plek huren voor onze bouwketen en positie van de kraan. De krappe bouwplaats en het beperken van overlast leidden tot prefab-matig bouwen. Daarnaast gingen we voor een hoge bouwsnelheid; in dit geval heeft Heembouw het pand zelfs anderhalve maand eerder kunnen opleveren, in maart dit jaar, ondanks alle coronaperikelen.”

Beton in z’n esthetische kracht

Een bouwkundige uitdaging was vooral de bouw van het atrium waar met prefab betonkolommen en stalen liggers de grote overspanningen konden worden gerealiseerd. Bijzonder is de detaillering van de oplegging van de kanaalplaatvloeren. Jacobs: “We wilden die niet op balken leggen omdat je zo gebouwhoogte verliest; ze liggen nu direct op de prefab betonnen gevelpanelen, kolommen en stalen liggers. Stabiel Management heeft het casco doorgerekend, met Pelecon als hoofdconstructeur. Het mooie is dat we het beton op sommige plekken in het zicht hebben gelaten, zoals bij de kolommen en grote delen van de parkeergarage/dekken. We wilden niet teveel materialen toevoegen om het beton te camoufleren. Bovendien vond de opdrachtgever betonnen kolommen met zichtbare gains plekken passen bij de charme van het gebouw; zeker in contrast met de strakke betondelen die met een filmlaag zijn gestuct en de bamboe bekleding van het atrium. We hebben overigens voor bamboe gekozen omdat deze houtsoort bijzonder snel groeit in tegenstelling tot bomen.”

Maakbaar en betaalbaar 

Het gebouw steekt qua ontwerp en uitvoeringsmethode slim in elkaar. De gevelelementen zijn zodanig ontworpen dat er 1, 2 of 3 raamopeningen in zitten, maar de maatvoering blijft vrijwel hetzelfde. De wisseling van brede en smalle ramen zorgt voor een levendige uitstraling. Het buitenspouwblad bestaat uit een constructie van aluminium dragers met keramische tegels in drie kleuren. Deze zijn door de computer parametrisch tot een speels, willekeurig patroon gehusseld. De projectleider: “Bij Heembouw doen we zowel ontwerpen als uitvoeren. Wij zien tijdens het ontwerpen dan ook direct of iets maakbaar en betaalbaar is. Dat is een ideaal vertrekpunt voor zowel Heembouw als onze opdrachtgever. Wij hebben het gebouw zo gerealiseerd dat het op te splitsen is. Aan weerszijden van het atrium zitten trappenhuizen. Je kunt het gebouw opsplitsen en meerdere gebruikers er een plek in geven. Voorts zijn alle overige binnenwanden eenvoudig te verwijderen. Er zit zeker een hoge mate van toekomstbestendigheid in dit kantoor.”

Groene alternatieven 

“Daarnaast stimuleren wij binnen Heembouw elkaar om de mogelijkheden van duurzaamheid ten volle te benutten. Ook bij het NVM-kantoor hebben wij nieuwe ideeën weten aan te raken.” De B-Smart prefab fundering is niet alledaags, zeker niet in combinatie met het cementarme bindmiddel (Freement®). Vlassak Betonbedrijf heeft de grenzen opgezocht van de toepassing van secundaire grondstoffen voor de prefab betonelementen, de gevelelementen, kolommen, binnenmuren, bordessen en trappen. Ook het beton voor de deklagen op de kanaalplaatvloeren is met de cementarme variant vervaardigd. De kanaalplaten van VBI hebben het label ‘VBI Groen’; deze hebben een lage milieu- en CO₂-impact. De heipalen komen van Bruil, om het rijtje compleet te maken.

Voortrekkersrol

Heembouw heeft absoluut een voortrekkersrol vervuld bij de circulaire opzet van het NVM-kantoor. Het is een duurzaam gebouw geworden en tevens een gezond en belevingsvol onderkomen. Er is ook veel ruimte voor ontmoeten en leren gecreëerd. Het is een plek waar mensen zich thuis voelen in hun werkomgeving. Een gebouw waarin je dankzij transparantie, aangename sfeer en comfort jarenlang prettig kunt werken. En dat is eveneens een vorm van duurzaamheid, naast vooruitstrevend betongebruik.