Achter de hoofdingang sta je meteen in het open gebied met de publieksbalies. Hiervandaan is er mooi overzicht op de raadzaal waarvan de vloer een meter lager ligt. Via de houten tribune daal je af naar dat niveau.
Veelzijdig beton geeft Huis van Albrandswaard statuur
Alles heeft een reden bij het Huis van Albrandswaard. Zo zorgt de ronde vorm voor een compact gebouw, alles is dichtbij. Het gebouw is bovendien alzijdig en transparant naar alle kanten, precies wat de gemeente als organisatie wil uitstralen. En de ronde vorm heeft een compacte buitenschil en dat biedt aanknopingspunten voor energiebesparing. Ook de toepassing van beton is helder.
Prefab kolommen vormen de dragende constructie
“We wilden een gebouw van glas en beton. Dat geeft samen met de vorm herkenbaarheid en statuur aan het gebouw. De prefab kolommen vormen de dragende constructie en zijn tevens beeldbepalend. Overal is het zichtbeton. De constructie ligt aan de buitenzijde, waardoor het gebouw flexibel en aanpasbaar is.” Maaike van Etten-Krijnen en Maurits Algra van architectenbureau Gortemaker Algra Feenstra hebben met hun ontwerp voor het gemeentehuis in Rhoon de ontwerpprijsvraag van de gemeente gewonnen. Maurits: “Een gemeentehuis is niet zomaar een kantoorgebouw. Je hebt het over het politieke bestuur met verantwoordelijkheden, maar ook over openheid naar de inwoners toe, waarbij het gebouw als huiskamer een welkom ontvangst moet bieden. Ons ontwerp brengt die ‘werelden’ bij elkaar doordat raadzaal, publieksbalie, werkplekken en sporthal met elkaar verbonden zijn.
Het mocht geen bestuurlijk bastion worden, dat alleen tussen 9 en 5 open is. We wilden juist een veelzijdig gebruik, met een raadzaal die ook voor lezingen, filmvoorstellingen en zelfs trouwfeesten te gebruiken is. En een café dat ook ’s avonds en in het weekend dienst doet.”
Achter de hoofdingang sta je meteen in het open gebied met de publieksbalies. Hiervandaan is er mooi overzicht op de raadzaal waarvan de vloer een meter lager ligt. Via de houten tribune daal je af naar dat niveau. Rondom de raadzaal liggen ook de werkplekken van de ambtenaren, burgemeester en wethouders. De raadzaal zelf is op gelijk niveau verbonden met het sport/werkcafé. Hiervandaan word je via een groot raam deelgenoot van de activiteiten in de bestaande sporthal. Ook de tribune van de sporthal ligt op dit niveau, zodat je gemakkelijk tussen de actie door even een versnapering kunt halen.
In het gebouw een raadzaal die ook voor lezingen, filmvoorstellingen en zelfs trouwfeesten te gebruiken is.
Rondom de raadzaal liggen ook de werkplekken van de ambtenaren, burgemeester en wethouders.
Het ontwerp breng ‘werelden’ bij elkaar doordat raadzaal, publieksbalie, werkplekken en sporthal met elkaar verbonden zijn.
Energiebesparing begint bij de gebouwvorm
Cruciaal in die verbinding en het veelzijdige gebruik staat de ronde vorm van het gebouw. Doordat het gebouw rond is, heeft het gebouw een kleinere omtrek dan een rechthoekig gebouw bij dezelfde oppervlakte. Energiebesparing begint bij de gebouwvorm, want energie die je niet nodig hebt is de meest duurzame vorm van energie. Het gebouw heeft vanuit de ronde vorm een compacte buitenschil, dus weinig afkoelend oppervlak. Maaike: “De locatie leende zich perfect voor een rond gebouw, waarbij het van alle kanten zichtbaar is. Het ontwerp bestaat uit een reeks cirkels, waarvan de middelpunten ten opzichte van elkaar verschoven liggen. Terwijl ze op het ene punt elkaar raken, ontstaat er aan de overzijde ruimte tussen de verschillende cirkelbogen. Dit resulteert aan de zuidzijde in een overdekte buitenruimte, die zowel een beschutte entree als een vaste zonwering biedt. Er ontstaat ook ruimte voor buitenterrassen.”
Een gebouw van glas en beton. Dat geeft samen met de vorm herkenbaarheid en statuur aan het gebouw.
Drie excentrische cirkels
Maurits haakt in: “We hebben constructief drie cirkels op elkaar gezet. De onderste cirkel wijkt terug in de gevellijn en is als een ongeïsoleerde tafelconstructie in het werk gestort. Daarop is een isolatielaag aangebracht en ligt een ruimere cirkel als centrale kern van het gebouw. De entree ligt ook deze hoogte van 4,5 meter boven maaiveld, het niveau van het metrostation, verbindingsweg en traverse naar de sporthal. Vanaf het verhoogde niveau heb je door het vele glas zicht op de functies en omgekeerd kijk je ook uit op het groen in plaats van op geparkeerde auto’s. Rond deze cirkel loopt een colonnade van prefab betonnen kolommen die de hoofdconstructie van het gebouw vormen, samen met de liftkern midden in de cirkel. Deze zuilenrij is excentrisch zodat aan de zuidwestzijde een groot overstek is ontstaan en de zoninstraling wordt geminimaliseerd. De bovenste laag is weer een kleinere cirkel. In dit deel is stichting Welzijn Albrandswaard gehuisvest. Albrandswaard bestaat uit de kernen Rhoon, Poortugaal en Portland. Omdat Albrandswaard, Barendrecht en Ridderkerk ambtelijk samenwerken zijn veel uitvoerende diensten in Barendrecht gehuisvest en zijn in dit gebouw van 2700 m2 bvo vooral het bestuurlijk centrum en publieksfuncties voor Albrandswaard ondergebracht. Veel ambtelijke werkkamers waren niet nodig. Bij de derde cirkel is de colonnade – wederom excentrisch – doorgetrokken in het gevelaanzicht, waardoor mooie dakterrassen zijn ontstaan.”
De entree ligt ook deze hoogte van 4,5 meter boven maaiveld, het niveau van het metrostation, verbindingsweg en traverse naar de sporthal. Vanaf het verhoogde niveau heb je door het vele glas zicht op de functies en omgekeerd kijk je ook uit op het groen in plaats van op geparkeerde auto’s.
Doordat de cirkels elkaar raken, ontstaat er aan de overzijde ruimte tussen de verschillende cirkelbogen. Dit resulteert aan de zuidzijde in een overdekte buitenruimte, die zowel een beschutte entree als een vaste zonwering biedt.
Het gebouw is zelfs voorzien van een café dat ook ’s avonds en in het weekend dienst doet.
Stoer en eerlijk beton
De keuze voor zichtbeton geeft het gebouw z’n eigenheid. “Je krijgt qua uitstraling een stoer en eerlijk gebouw, met een prachtige dynamische gevel dankzij de colonnades. Ook binnen is het beton bewust in het zicht gelaten, zowel bij de kolommen als de plafonds van de betonvloeren. Het zichtbeton buiten zal zich door weer en wind tekenen, maar dat mag. In combinatie met het vele glas blijft het een gebouw dat in z’n vormgeving markant blijft. Je kunt een gebouw ook omgeven met luxe materialen en detailleringen, maar je praat wel over geld van een gemeentelijke overheid waar iedereen zuinig mee wil omspringen. We hebben dit gebouw binnen het budget kunnen maken. Vooral omdat het ontwerp vanaf het begin goed maakbaar was. Zo zijn uiteindelijk maar twee typen prefab kolommen geproduceerd; heel overzichtelijk. Bij een deel van die kolommen bij de verdiepte raadzaal zijn ze alleen wat langer geworden, omdat daar de verdiepingshoogte extra hoog is geworden. Dat geeft nog een extra dynamische lijn aan de gevel.”
Je krijgt qua uitstraling een stoer en eerlijk gebouw, met een prachtige dynamische gevel dankzij de colonnades. Ook binnen is het beton bewust in het zicht gelaten, zowel bij de kolommen als de plafonds van de betonvloeren.
Maurits Algra heeft nog één advies: “Prefab beton wordt in de fabrieken netjes vervaardigd, maar er zou wat meer aandacht moeten zijn voor het transport. Het is zonde als iets licht beschadigd op de bouwplaats komt en je het dan moet repareren. Dat kost tijd en geld en het wordt niet zo mooi als het oorspronkelijke strakke prefab beton. Met zorgvuldig laden/lossen en transport wint prefab beton verder aan kracht. Je kunt als architect kijken of een materiaal past in je duurzame aanpak, maar als je op deze manier prefab beton toepast, waarbij het functies van constructie, zichtwerk, architectonische overwaarde en flexibiliteit naar de toekomst bundelt, dan noem ik dat duurzaam gebruik van beton.”
Rond de cirkel loopt een colonnade van prefab betonnen kolommen die de hoofdconstructie van het gebouw vormen, samen met de liftkern midden in de cirkel.
Duurzaam en nul-op-de-meter
De architecten zijn zeer content met het resultaat en datzelfde geldt voor de gemeente en medewerkers. Het gebouw is prettig in het gebruik. Door de opvouwbare en verplaatsbare inrichting is de raadzaal multifunctioneel te gebruiken. Het gebouw voelt ook licht en transparant, mede door het vele daglicht. Zo zijn op het dak vier daglichttubes aangebracht die het daglicht diep in het levendige hart van het gebouw brengen. Maaike: “Het gebouw is gasloos en zeer energiezuinig, zelfs nul-op-de-meter. Op het dak liggen PV-panelen, er is driedubbelglas gebruikt en de benutting én het weren van de zoninstraling scheelt energie voor warmte en koeling. Het groene dak fungeert als regenwaterbuffer. Een grote groene wand in het gebouw zorgt voor een aangename luchtvochtigheid; ook de akoestiek wordt daarmee verbeterd.”
Het gebouw is april dit jaar in gebruik genomen en wordt eerdaags officieel en feestelijk geopend. Het is opvallend hoe de renders van het ontwerp en het uiteindelijke gebouw op elkaar lijken. Dat bewijst dat het doordachte ontwerp met de cirkels en colonnades met prefab betonnen kolommen een schot in de roos zijn.