Met een nieuw beleid gaat Morssinkhof Groep voor innovatieve duurzame betonproducten

Betonhuis is op bezoek bij de Morssinkhof Groep. Duurzaamheid zit in de vezels van dit familiebedrijf met het hoofdkantoor in Hengelo. “Ons bedrijf bestaat sinds 1901 en een groot deel van ons land ligt bestraat met onze producten. Samen met mijn broer en neven maak ik deel uit van de vierde generatie”, vertelt Geert Morssinkhof direct.

Morssinkhof Groep is het moederbedrijf van diverse productie- en handelsondernemingen. Met vijf eigen productielocaties is het bedrijf fabrikant en leverancier van betonnen GWW- en sierbestratingsproducten die via Morssinkhof Infra en Tuinvisie worden verkocht. Met Brinkman baksteencentrum levert de groep straatbakstenen en gevelstenen voor de zakelijke markt. Via Decor Son wordt de doe-het-zelfmarkt voorzien van onze eigen en handelsproducten. “De opdrachtgever vraagt om een totaalpakket met een verscheidenheid aan producten. Als je straatklinkers levert dan horen daar ook trottoirbanden bij. Tegenwoordig worden daar ook nog eens veel duurzame eisen aan gesteld.”

Lat duurzaamheidsambities hoger

Geert Morssinkhof studeerde Civiele Technologie en Management aan de Universiteit Twente. Na zijn studie ging hij bij Morssinkhof Groep werken als verantwoordelijke voor Kwaliteit, Arbo en Milieu en daarna richtte hij zich vooral op automatiseringsprocessen en productontwikkeling. ”Een aantal jaar geleden kwam ik op een keerpunt. Blijf ik in de informatie- en communicatietechnologie, de  ICT? Of richt ik me volledig op de duurzaamheid binnen het bedrijf en kunnen productontwikkeling en ICT-processen daarbij helpen? Als we over 30 jaar het bedrijf willen overdagen aan de vijfde generatie, dan moeten we de lat van onze duurzaamheidsambities hoger leggen, bedacht ik toen. Daarom coördineer ik nu alle zaken rondom dit thema.”

Nuchtere bedrijfscultuur

Geert vertelt openhartig over de aanpak binnen het bedrijf: “duurzaamheid is veelomvattend en complex, waarbij voor onze bedrijven een belangrijke rol is weggelegd. Maar hoe breng je duidelijk in kaart wat je als organisatie doet qua duurzaamheid? Wat zijn passende en motiverende bedrijfsdoelstellingen? Dat was voor ons wel een zoektocht en daarbij kwam mijn ervaring van pas. In 2008 zijn wij begonnen met CO₂ monitoring. Er kwamen toen al meer vragen uit de markt door o.a. de CO₂ -prestatieladder. Daarbij zijn wij ook een weg ingeslagen om efficiënter te produceren en om onze  CO₂ -footprint te verlagen. Wij testten in die tijd onze eerste  zware elektrische heftruck en in 2001 lagen er zonnepanelen op onze daken. Dat wist niemand, we waren in die tijd misschien iets te bescheiden. Het paste niet echt bij onze nuchtere bedrijfscultuur om hoog van de toren te blazen.”

Focus op vijf doelen

De duurzaamheidswebsite van de Morssinkhof Groep geeft een duidelijk beeld waar het bedrijf naartoe wil groeien. “Dat was in het begin nog helemaal niet duidelijk hoor”, glimlacht Geert. “We hadden een lange lijst met mooie initiatieven en productontwikkelingen. Toch was er nog geen visie, laat staan een professioneel duurzaamheidsverslag. Er was nog duidelijke geen kapstok waaraan alles opgehangen werd. Uiteindelijk is deze er gekomen.” In 2022 presenteerde het bedrijf een MVO-jaarverslag, waarin het geformuleerde beleid van de organisatie, de gekozen SDG’s en de vele voorbeelden binnen de organisatie werden toegelicht. “Nu hebben we vijf focuspunten uit de SDG’s waar we bij aansluiten. Deze zijn: eerlijk werk en economische groei, industrie innovatie en infrastructuur, duurzame steden, leven op het land en partnerschappen om de doelstellingen te bereiken.”

Geen groene wedstrijd

“Natuurlijk, wij willen een van de koplopers zijn op het gebied van duurzaamheid. Maar dat schept wel de nodige verwachtingen. Niet alleen binnen onze branche, maar ook naar leveranciers en klanten. Soms heb ik het idee dat we in de communicatie elkaar de vliegen aan het afvangen zijn. Groen, groener, groenst, dat is het motto en daar gaat het dan in de media om”, vervolgt Geert zijn verhaal. “Nee, om koploper te zijn moet alles kloppen, de technische kwaliteit en ook de samenwerking in de keten en met onze concurrenten. Zo ver zijn we nog niet. De verduurzaming van onze sector is zeer urgent, maar het is geen wedstrijd. We hebben de ambities van een koploper, maar zijn realistisch en willen niet overhaasten. Ik zie graag initiatieven zoals het GWW-ketenstandaard-platform. Als sector Bestrating binnen het Betonhuis kunnen daarin zelf het initiatief in nemen. Ik doel dan op een processtadaard om eenvoudiger te werken. Het slimmer maken van het online uitwisselen van bestandsinformatie, zodat bestellen, afroepen en inplannen een stuk eenvoudiger gaat. Een standaard voor de gehele sector.”  

Duurzaam inkopen

Duurzaam inkopen van betonnen producten in de GWW is de wens van veel gemeenten. Maar hoe controleer je als opdrachtgever of er daadwerkelijk duurzame producten worden toegepast? Hoe vergelijk je betonnen bestrating onderling en met andere oplossingen? Betonhuis heeft de beoordelingsrichtlijn Milieuprofielen voor betonnen infraproducten (BRL K11002) ontwikkeld. Geert: “Deze BRL staat voor betrouwbare en heldere informatie over de duurzaamheid van betonnen bestrating. Maar helaas is het nog geen standaard in onze branche. Er zijn veel verschillende certificaten. Vanuit de markt krijgen we veel informatieverzoeken. De meeste kunnen we prima beantwoorden, maar zo langzamerhand zie je door de bomen het bos niet meer. Wij hebben er bewust voor gekozen om niet aan alle duurzaamheidscertificering deel te nemen. Er zijn immers ruim 400 duurzaamheidscertificaten voor de bouw. Uiteindelijk is het ook vaak een papieren waarheid. Wij hebben in het verleden de CO2-prestatieladder omarmt en daarnaast uiteraard de BRL 11002, ook omdat we actief hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze certificering.

Biobased materiaal in beton

In samenwerking met Bio Bound heeft Morssinkhof Groep circulaire en biobased betonproducten ontwikkeld. “Wij zien dit als een uitstekend, duurzaam alternatief voor traditionele bestratingsmaterialen. Het past in onze doelen om duurzame steden te ontwikkelen en om daarbij de juiste partners te vinden.” Door de circulaire, biobased samenstelling is de footprint van Bio Bound producten lager. Dit komt door de combinatie van het betonmengsel en het hergebruik van milieuvriendelijke reststoffen zoals olifantsgras en betonranulaat. Het olifantsgras (Miscanthus) is een grassoort die o.a. wordt geteeld in de directe omgeving van Schiphol en is bedoeld om ganzen op een diervriendelijke manier te weren van de start- en landingsbanen. De primaire taak van het Miscanthus bij Schiphol is het weren van ganzen. Het restproduct verwerken wij in onze betonproducten. “Kijk, dat vind ik nu een prachtig voorbeeld waarin veel zaken vanuit onze doelen samenkomen. Wij doen dan gewoon waar we goed in zijn. Een betonproduct maken en samenwerken. Zo leveren wij een bijdrage aan een leefbaar Nederland.”

Circulaire economie

“In de circulaire economie zoeken we naar meer mogelijkheden. Zo streven wij naar een optimaal (her)gebruik van materialen, zowel binnen als buiten ons bedrijf. Op dit moment doen wij onderzoek naar producten die CO₂ -opslaan. De innovatieve technieken die we met het bedrijf en onderwijsinstellingen ontwikkelen, passen we dan toe in onze eigen producten.” Geert heeft ook een duidelijk idee over AEC-bodemas. Een toeslagmateriaal dat door aanvullende bewerking(en) geschikt is voor betonproducten. Op het moment dat de bodemas uit de verbrandingsoven komt, bevat het nog veel bestanddelen die niet in beton thuishoren en een negatieve invloed kunnen hebben op de sterkte en duurzaamheid. Het AEC-granulaat, dat wordt verkregen met nieuwe reinigingstechnieken, is wel geschikt als toeslagmateriaal voor beton. “Opdrachtgevers zoals Rijkswaterstaat zijn een belangrijke speler. Wij kunnen het materiaal nu niet gebruiken omdat het na extra reinigen nog steeds de status afvalstof heeft. Dit vind ik zo jammer. Ook deze problematiek zouden we vanuit het Betonhuis kunnen oplossen.”

Belangrijke rol medewerkers

Het verhaal en de nieuwe pijlers van de Morssinkhof groep komen niet vanuit de directie alleen. Het bedrijf heeft medewerkers gevraagd de enquête “Op weg naar een duurzame toekomst” in te vullen. Dankzij de resultaten van deze enquête in combinatie met de overige input is de visie met vijf thema’s tot stand gekomen. De voortgang op deze thema’s wordt periodiek gemeten en besproken met de stuurgroep en verschillende werkgroepen. “Op dit moment zijn er vijf werkgroepen met elk vijf ambassadeurs in oprichting. Toen wij aan onze mensen vroegen om deel te nemen, was ik overtuigd dat er voldoende animo zou zijn voor het ambassadeurschap. Mooi dat dit in de praktijk ook zo uitpakte. Gelukkig zien we dat duurzame thema’s enorm leven. En dat medewerkers graag meedenken. Bij duurzaamheid wordt vaak vooral gedacht aan het milieuaspect, maar ook de mens is een belangrijk onderdeel. Morssinkhof Groep biedt ook een veilig werkplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en daar zijn wij trots op. Met elkaar zijn wij een Morssinkhof-familie. Dat was in 1901 al zo toen Gerardus Morssinkhof de betonfabriek oprichtte en dat is nu bijna 125 jaar later nog steeds zo.”, vertelt Geert met trots.

Vertel uw verhaal

Onder het motto 'De innovatie en duurzame eigenschappen van beton' zoekt Betonhuis opdrachtgevers, architecten, adviseurs, stedenbouwkundigen, leveranciers en gebruikers die hun kennis van duurzaam beton in de bouw willen vertellen. Via de website van Betonhuis wordt direct toepasbare kennis over de mogelijkheden en pluspunten van het toepassen van beton in gebouwen en constructies ontsloten. Kennis over bekende en wellicht minder bekende duurzame eigenschappen en prestaties van beton als bouwmateriaal. Ook geïnteresseerd? Neem contact op met Remco Kerkhoven. Meer weten over de sector Bestrating? Neem contact op met Taco van den Broek.