kennispagina

Riolering van beton is duurzaam

Auteur: Annemiek Houtman 20 oktober 2020 Laatste update 25 november 2020

Beton speelt een belangrijke rol in een duurzame samenleving: het past perfect in de circulaire economie, heeft een extreem lange levensduur en is veilig. Beton is bovendien samengesteld uit natuurlijke grondstoffen, die altijd op korte afstand én ruim voorradig zijn én gerecycled kunnen worden.

Extreem lange levensduur

De eerste leidingsystemen van beton werden aan het eind van de negentiende eeuw aangelegd. In veel plaatsen in Nederland worden deze leidingsystemen al meer dan 100 jaar gebruikt. Dat is langer dan de gangbare regel van 60 jaar waarmee wordt gerekend. Dit maakt een riool van beton tot de economisch meest verantwoorde investering. Ook houdt een lange levensduur de rioolheffing laag. De kwalitatieve eigenschappen van beton verminderen niet in de tijd. De sterkte en de dichtheid van beton nemen zelfs toe naarmate beton ouder wordt. Dit komt ten goede aan de duurzaamheid en de veiligheid van het riool.

Natuurlijke grondstoffen

Beton belast ons (leef)milieu weinig en is nagenoeg circulair. De grondstoffen van beton zijn natuurlijk en veelal lokaal, of op redelijke afstand, beschikbaar. Zand bijvoorbeeld is over het algemeen afkomstig uit het achterland van rivieren als de Maas en de Rijn. Ook grind is een afzetmateriaal van rivieren. Na nabijheid van grondstoffen houdt de productieketen kort, zonder grote transportafstanden. Beton is niet afhankelijk van grondstoffen die mondiaal schaars worden of afhankelijk van de fluctuerende prijs van ruwe olie. Beton wordt na einde levensduur veel gerecycled als fundatiemateriaal of in de vorm van betongranulaat als zand- en grindvervanger gebruikt in nieuw beton. Beton is daarmee grotendeels recyclebaar. De betonsector kan en wil nog duurzamer worden en daarom is het Betonakkoord in het leven geroepen. 

Levenscyclusanalyse

Bij duurzaamheid gaat het onder andere om de vraag in welke mate ons (leef)milieu wordt belast door een bepaald product toe te passen. Daarin is niet alleen de productiefase belangrijk, ook het gebruik, onderhoud, hergebruik, recyclen en het uiteindelijke afval kunnen de gezondheid van de mens en de kwaliteit van ons milieu belasten. De milieubelasting in al deze levensfases kan worden bepaald aan de hand van een levenscyclusanalyse (LCA). Een LCA beschrijft de milieueffecten van een bouwmateriaal, product, samengesteld bouwdeel, of van een volledig bouwwerk gedurende de hele cyclus: van winning van de grondstof, productie en transport, gebruik tot sloop en afvalverwerking. In Nederland wordt gekeken naar elf verschillende milieueffecten. Deze kunnen vervolgens worden omgerekend naar één enkel getal: de milieukostenindicator (MKI). Dit is een fictief geldbedrag dat nodig zou zijn om de milieueffecten te voorkomen of te compenseren. Hoe lager het bedrag, hoe minder schadelijk de gekozen oplossing voor het milieu. Deze milieueffecten kunnen vervolgens worden opgeslagen in de Nationale Milieudatabase (NMD).

Duurzaamheidswensen van de klant

Er zijn grenzen aan hoe laag de MKI-waarde kan worden. Er zijn betonproducten waarbij gebruik van secundair materiaal afbreuk doet aan de vereiste kwaliteit van het eindproduct. Dit geldt in het bijzonder voor rioleringsproducten van beton. Daarom vindt Betonhuis het belangrijk dat duurzaamheidswensen van klanten op projectniveau besproken worden en in publiek-private samenwerking worden opgepakt. Neem voor meer informatie hierover contact op met sectorsecretaris Annemiek Houtman.

Betonhuis pleit daarnaast voor toepassing van de Beoordelingsrichtlijn Milieuprofielen voor betonnen infraproducten. Met deze BRL toetst een certificerende instelling of fabrikanten hun producten conform de vereiste milieuprofielen vervaardigen. Betonbuizen en -putten maken deel uit van deze BRL. Lees hier meer over deze en andere richtlijnen en normen.