Vocht- en zweetplekken in betonnen rioolbuizen worden vaak onterecht als schade gezien

Bij inspecties van betonnen en gewapend betonnen rioolbuizen worden soms vochtplekken of bruinachtige verkleuringen waargenomen. Dit wordt vaak onterecht als schade of lekkage geïnterpreteerd. In werkelijkheid is het een natuurlijk verschijnsel, ook wel ‘het zweten van beton’ genoemd.

Dankzij het zelfherstellend vermogen van beton dichten kleine scheuren en poriën zich vanzelf, waardoor deze plekken na verloop van tijd verdwijnen. Dit draagt bij aan de lange levensduur van betonnen rioolbuizen.

Het zelfherstellend proces

Het zelfherstellend vermogen van beton is een chemisch-fysisch proces waarbij kleine scheuren en defecten in het beton op natuurlijke wijze worden afgedicht. Wanneer water het beton binnendringt, reageert het met aanwezige cementcomponenten en mineralen in het water. Dit leidt tot de vorming van calciumcarbonaat, een natuurlijk mineraal dat zich afzet in de scheuren en deze geleidelijk opvult. Dit proces is vaak zichtbaar als een witte kalkachtige afzetting op het betonoppervlak en draagt bij aan de duurzaamheid van de buis. Als een rioolbuis een bruine plek vertoont, kan dit duiden op de aanwezigheid van oer, een natuurlijke afzetting van ijzerhoudende deeltjes. Oer veroorzaakt oer geen schade aan de rioolbuis. 

Factoren die het herstel beïnvloeden

De effectiviteit van het zelfherstellend vermogen hangt af van verschillende factoren:

• Samenstelling en kwaliteit van het grondwater: Mineralen in het water bevorderen de vorming van calciumcarbonaat.
• Grootte en breedte van de scheuren: haarscheuren (tot ongeveer 0,3 mm) dichten zichzelf sneller dan grotere.
• Stroomsnelheid van het water: Een langzame doorstroming bevordert de neerslag van calciumcarbonaat.
• Luchtvochtigheid in de riolering: Een vochtige omgeving versnelt het herstelproces.

Afhankelijk van deze factoren kan het herstel enkele weken tot meerdere jaren duren.

Praktijkervaring zelfherstel

Uit praktijkervaring blijkt dat het zelfherstellend vermogen geen negatieve invloed heeft op de structuur en levensduur van de buizen. Wanneer zichtbare tekenen van zelfherstel optreden, zoals witte kalkafzetting en het opdrogen van vochtplekken (bruin), zijn verdere maatregelen meestal niet nodig. In de meeste gevallen verdwijnen vochtplekken uiteindelijk vanzelf. Alleen bij grotere lekkages met aanzienlijke waterinstroom zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn.

Aanvullende maatregelen

Bij grote lekkages kunnen de volgende methoden effectief zijn:

• Injectie met een geschikt middel, zoals polyurethaan (PUR)-hars, om de lekkage af te dichten.
• Gebruik van RVS-manchetten, die extra structurele ondersteuning bieden.
• Inliners worden over het algemeen als minder geschikt beschouwd vanwege hun relatief korte levensduur en beperkte effectiviteit bij kleine scheuren.

Conclusie

Vochtplekken en zweetplekken in betonnen rioolbuizen worden vaak onterecht als schade gezien. In werkelijkheid is het een natuurlijk proces dat zichzelf herstelt en bijdraagt aan de duurzaamheid van betonnen en gewapend betonnen rioolbuizen. Het is belangrijk om deze zelfherstellende werking te herkennen en onnodige reparaties te voorkomen. Neem bij twijfel contact op met een van de bij Betonhuis Riolering aangesloten bedrijven.

Betonhuis Riolering is een vereniging die de kennis en toepassing van beton voor rioleringen en leidingsystemen bevordert. De vereniging bestaat uit Martens Beton, LBN Betonproducten en De Hamer Beton.