kennispagina

Vervanging van riolering

Auteur: Annemiek Houtman 1 november 2020 Laatste update 14 april 2021

De milieutechnisch meest voordelige investering, dat is beton. Omdat beton onze gezondheid beschermt, een lange levensduur kent en goed gerecycled kan worden. Het vervangen of verwijderen van beton is een ingrijpende operatie, maar met een goede voorlichting kan hier veel begrip voor worden gekweekt. 

Levensduur

Beton heeft een lange levensduur, zowel in economisch als in technisch opzicht. Bij de economische levensduur gaat het om de afschrijvingen, de onderhoudskosten en de inkomsten. Bij de technische levensduur gaat het om het werkelijke tijdstip waarop een rioolleiding moet worden vervangen omdat buizen zijn versleten, of inzichten zijn veranderd, voor wat betreft de inrichting van de infrastructuur en de openbare ruimte of de toegenomen aandacht voor klimaatadaptatie en voor het milieu. Ook kan er sprake zijn van veranderde inzichten op het gebied van goed rioolbeheer, of een aanpassing van de stedenbouwkundige structuur, als gevolg van stadsvernieuwing of nieuwbouw. 

Bij normaal gebruik overschrijdt de technische levensduur van een betonbuis altijd de economische. Goed onderhoud en renovaties kunnen de technische levensduur verlengen. 
In het verleden is daar niet altijd evenveel belangstelling voor geweest, waardoor de kans bestaat dat buizen versleten zijn of verbindingen verzwakt zijn. Assetmanagement draagt bij aan het voorkomen van deze problematiek en het tijdig signaleren van de noodzaak tot rioolrenovatie. 

Nederland beschikt over een rioleringsnetwerk van 123.000 kilometer. Dit netwerk is grotendeels na de oorlog aangelegd en moet tot 2040 geleidelijk worden aangepakt. Per jaar is ongeveer 325 kilometer aan renovatie toe en moet zo’n 726 kilometer vrij-verval-riool vervangen worden.

Hergebruik

Bij het vervangen of verwijderen van riolering moet uiteraard zorgvuldig gewerkt worden. 
Buizen en putten moeten zo veel mogelijk hergebruikt kunnen worden; dat is bij riolering van beton goed mogelijk doordat alle buizen demontabel zijn. Leidingen kunnen machinaal of handmatig worden verwijderd.

Goede communicatie 

Aanpassingen aan het riool zijn ingrijpend. Zeker als het gaat om het vervangen of verwijderen van rioolbuizen, maar ook als het gaat om relinen (waarbij het riool voorzien wordt van een binnenkous). Bedrijven en particulieren hebben er last van. Daarom is het belangrijk om hen goed te informeren. De maatschappij is zich meestal niet bewust van de noodzaak en aanwezigheid de riolering. En dat terwijl de volksgezondheid ervan afhangt. Het kan geen kwaad dit in de communicatie te benadrukken. Op riool.net/communicatie staat meer informatie over het communicatieproces. Ook vind je hier voorbeeldmateriaal.

Bijkomende voordelen 

Het is vooral van belang om mensen te informeren over de bijkomende voordelen van rioleringswerkzaamheden. Zo kan bij het aanpakken van de riolering ook gelijk de openbare ruimte worden opgeknapt (niet alleen om die te verfraaien, maar ook om bijvoorbeeld waterpasserende bestrating aan te brengen, waardoor het regenwater makkelijker kan worden opgenomen in de bodem). Daarnaast kan de vernieuwing van het rioolstelsel worden aangegrepen om wateroverlast meer te beperken en om te werken aan klimaatadaptatie. Klimaatverandering leidt in Nederland onder andere tot veranderingen in de regenval; er zijn langduriger en heviger buien. Als het niet mogelijk is om het regenwater in de bodem te laten lopen (infiltreren), kan het vertraagd worden afgevoerd wordt via de riolering. Ook kan ervoor worden gekozen om de rioolbuisdiameter te vergroten; zo kunnen de buizen heftigere regenbuien verwerken en wordt overlast van water op straat verminderd.

Ter inspiratie: Hörppö, een ontwerp van de Finse Elisa Lähde voor een plein met afwatering, in te richten als stadstuin 

Fins ontwerp

Hörppö, zo heet het plan dat werd bedacht door de Finse ontwerpster Elisa Lähde. Dit ontwerp voorziet in een plein met afwatering, in te richten als stadstuin (groente-  of kruidentuin). Het plein van circa 6 bij 10 meter wordt ingericht als groene ontmoetingsplek in de stad en aangelegd onder een hellingshoek. Overtollig regenwater wordt afgevoerd naar een stelsel van betonnen buizen onder de grond. Deze buizen fungeren als dragende constructie en vertragen en filteren het regenwater. Per buis met een diameter van 1.000 mm bedraagt de opslagcapaciteit 0,8 m3 per meter strekkende buis. De maximale regenwatercapaciteit van Hörppö bedraagt 60.000 liter, bij de aanleg van twee ondergrondse niveaus. Het water kan vertraagd worden afgevoerd naar het grondwater, oppervlaktewater of naar de riolering. Hörppö bestaat uit eenvoudige, kostenefficiënte elementen: betonnen buizen, putten, straatmeubilair en bestrating en is goed toepasbaar in de praktijk.Voor meer inspiratie met betrekking tot klimaatadaptatie, zie: https://betonhuis.nl/kenniscentrum?search&dossier=91