Een tunnel in een tunnel beschermt kabels en leidingen

Een tunnel in een tunnel: zo zou je de prefab betonnen kabelkoker in de tunnel van de Rotterdamsebaan kunnen omschrijven. De koker, met een totale lengte van 1640 meter, bestaat uit 1047 elementen, die ieder zo’n 12 ton wegen. Een specialistisch werk, waar inmiddels niets meer van te zien is: de kabelkoker ligt onder het wegdek. Zichtbaar of niet, het belangrijkste van de koker is de functie. Deze beschermt kabels en leidingen die nodig zijn voor alle systemen en technische installaties in de tunnel. Dat vraagt om een materiaal waar je op kunt bouwen. Of in dit geval: moeiteloos overheen kunt rijden.

Het is alweer even geleden dat het project werd uitgevoerd. Jan Willem Olde Kalter, directeur van Westo Prefab Betonsystemen moet dan ook even graven in zijn geheugen. “Dit werk hebben we in 2017 aangenomen en in 2018 uitgevoerd. Het gaat om een kabelkoker, die over de gehele lengte van de tunnel is gelegd.” De Rotterdamsebaan loopt grofweg van Den Haag naar Rijswijk en is aangelegd om het bestaande wegennet te ontlasten. Het civiele project is genomineerd voor de Betonprijs. De prijs wordt begin 2022 uitgereikt.

Flexibiliteit is vereiste

Belangrijk voor de gunning van dit project was flexibiliteit. “Toen we de opdracht kregen om te gaan produceren, was de boor nog niet de grond ingegaan. Terwijl men in slechts korte tijd ruim 1000 elementen wilde plaatsen, zodra de mogelijkheid zich voordeed. Voor het plaatsen van de elementen maakte men gebruik van een speciale machine, dus men wilde die niet nodeloos stil laten staan. We kunnen echter niet zo kort van te voren dergelijke elementen maken. Het gaat om specialistische elementen. Dat is een van de redenen dat men voor ons heeft gekozen. Tel daarbij onze mogelijkheid tot opslag en belofte om just-in-time te leveren. Die combinatie gaf de doorslag. Prefab beton heeft hierin een groot voordeel: je kunt elementen leveren die onder gecontroleerde omstandigheden geproduceerd zijn, op het moment dat je ze nodig hebt. Zo loop je op dat vlak in ieder geval geen vertraging op.”

Minder verkeersbewegingen

Door slim te ontwerpen, kon bovendien een reductie in verkeersbewegingen worden gemaakt. “In eerste instantie pasten er twee elementen op één vrachtwagen. Door een aanpassing van het ontwerp, konden per vracht drie elementen worden vervoerd. Dat scheelde nogal wat.” De elementen, die ieder circa 12 ton wogen, werden per shovel één voor één de tunnel ingereden. “Daar werd elk element met een portaalkraan opgepakt en tegen het laatste element geplaatst en bevestigd. Zo ontstond een ‘mini-tunnel voor kabels en leidingen’ in de tunnelbuis.

In de kabelkoker liggen de leidingen en kabels van de technische systemen van de tunnel. De binnenkant van de koker is ongeveer twee meter hoog, zodat medewerkers bij storing of onderhoud rechtop door de tunnel kunnen lopen. Van de kabelkoker is inmiddels niets meer te zien. “De koker in de tunnel, onder het wegdek. “De tunnel is tot ongeveer drie meter hoog aangevuld met een laag zandcement. Dit vormt de ondergrond voor de weg in de tunnel. Daarover is geasfalteerd.”

Technisch vernuft

BAM Infra noemt de Rotterdamsebaan een ‘staaltje technisch vernuft van betonnen kunstwerken en wegen, met als hoogtepunt de Victory Boogie Woogietunnel’. Deze is volledig onder de bebouwing van Voorburg aangelegd. Hierbij is gebruik gemaakt van een boortechniek waarbij gelijktijdig de tunnel is geboord en de betonnen tunnelsegmenten zijn geplaatst. De uitstraling van de tunnel is indrukwekkend, waarbij de zichtbaar gelaten betonnen tunnelsegmenten in het plafond mooi contrasteren met de gladde afwerking van de wanden. Het project is de eerste tunnel in Nederland met een expliciete doelstelling om bij te dragen aan de duurzaamheid. De gemeente Den Haag wilde dit de meest duurzame tunnel van Europa maken.