Op allerlei vlakken vernieuwend: proeftuin in Geleen

Een bijzonder project in Geleen, dat niet alleen draait om de inrichting van de buitenruimte, maar ook bijdraagt aan het vergroten van de sociale cohesie: het Evertsenplein. 

Het plein en de nabije omgeving is met inspraak van de buurt vernieuwd en dient als proeftuin, waarbij diverse soorten bestratingsmaterialen en slimme verlichting worden getest. Dankzij de brede aanpak van de gemeente worden op diverse punten voortgang geboekt, niet alleen op sociaal-maatschappelijk vlak, maar ook op het gebied van duurzaamheid en klimaatadaptie.

Grote duurzaamheidswinst

Het Evertsenplein is een belangrijk plein in de Zeeheldenbuurt in Geleen, een plek waar buurtbewoners elkaar ontmoeten. Het plein kon wel een opknapbeurt gebruiken. Dankzij de nieuwe inrichting, die niet alleen groen is, maar ook klimaat adaptief, is het weer goed toeven op het plein. Niet alleen het plein is onder handen genomen, ook parkeerplaatsen en een toegangsweg zijn opnieuw ingericht. Bij de toegangsweg zijn nieuwe klinkers toegepast van Façade Beton. In deze pilot zijn ruim meer secundaire grondstoffen toegepast dan primaire grondstoffen, dan de 15% die het moederbestek aangeeft.

Dat levert een grote duurzaamheidswinst op. Bijzonder aan dit project is dat het als proeftuin dient. “Bij dit project kunnen we diverse innovaties testen,” aldus Rob Rosenboom, Senior Projectleider van de gemeente Sittard-Geleen. De gemeente wil hiermee problemen als wateroverlast door hevige buien, het gevolg van de klimaatverandering, in de toekomst voorkomen.

VR brillen

Om ook op sociaal maatschappelijk gebied impact te kunnen maken, is de buurt vroeg betrokken bij het project door middel van door de gemeente georganiseerde ‘Doe Mee Cafés’. In deze Doe Mee Cafés krijgen de bewoners de gelegenheid om met VR brillen als het ware door het nieuwe ontwerp te lopen.  “Voor dit project hadden drie aannemers zich ingeschreven, waaronder BAM, die de uiteindelijke voorkeur kreeg,” vertelt Rosenboom. “Dat heeft onder meer te maken met het uitgebreide plan dat ze hebben gemaakt, de gekozen meetopstelling en de gekozen verlichting waarbij rekening is gehouden met flora en fauna.” 

Proefvakken

Het parkeerterrein aan de Evertstenstraat is opnieuw ingericht. In totaal zijn er 32 parkeervakken aangelegd, met verschillende proefvakken. “Er zijn drie soorten parkeervakken,” legt Rosenboom uit. “Parkeervakken met 10 procent gras, vakken 30 procent gras en vakken die volledig uit gras bestaan. Veertien parkeervakken hebben een bodem van gras gekregen, de andere vakken bestaan uit grasbetontegels en betonnen straatstenen.” 

Bij deze parkeervakken worden verschillende metingen gedaan. Allereerst wordt gekeken hoe vaak de vakken worden gebruikt. Ook wordt het gehalte aan vocht in de bodem gemeten. Niet alleen wordt gevarieerd met de toplaag, dus verharding of gras, ook de ondergrond wordt beproefd. Er zijn vakken met een ondergrond van lavasteen, en vakken met een ondergrond van menggranulaat zonder fijne fractie. Daarbij wordt gekeken welke ondergrond het meeste regenwater doorlaat. “Daarmee proberen we wateroverlast op de parkeerplaats te verkleinen.” 

Testresultaten

Alhoewel het project pas na drie jaar wordt geëvalueerd, zijn er nu al zaken die opvallen. “Men parkeert het liefst op vakken waar betonnen straatstenen, of grasbeton is toegepast, in plaats van op vakken met alleen gras. Van de vakken die volledig uit gras bestaan, werken grascassettes beter dan evenementengras op vlies. De ondergrond van lavasteen is duurder, maar is effectiever dan de ondergrond met menggranulaat. Voordat we met de inrichting begonnen, is onderzoek gedaan naar de infiltratie van de bodem. We zitten op een kleilaag, dus de infiltratie is niet goed. Daarom is een infiltratiepaal aangebracht die het water naar een diepte van zeven meter afvoert, naar de grindlaag.”

Waardevolle informatie

Bij de parkeerplaats is slimme verlichting aangebracht, die de sociale veiligheid in de wijk ten goede komt. “De verlichting brandt tot 23 uur op honderd procent, en is daarna op 50 procent sterkte. De kleur van het licht verandert naar amberkleurig, in verband met de vleermuizen. Als er iemand parkeert, schakelt het licht naar 100 procent intensiteit.” 

Bij de parkeerplaats is tevens een weerstation geplaatst, waarmee wordt bijgehouden hoe hard het waait, wat de temperatuur is, en de hoeveelheid fijnstof wordt gemeten. “Dit alles levert een behoorlijke hoeveelheid aan data op, dat in eerste instantie is bijgehouden door een externe partij. Over een tijdje neemt de gemeente dat over.” Het project levert waardevolle informatie op voor de gemeente, dat als basis kan dienen voor de inrichting van de openbare ruimte in andere wijken.