Forum gebouw Universiteit Wageningen.
Beton in de ontwerpfase
Vrijwel elk ontwerp is constructief realiseerbaar met beton. Vormen kunnen worden gemaakt met traditionele bekisting, maar ook met innovaties zoals contourgefreesde EPS-vormdelen. Van woningbouwcasco's tot voertuigkeringen, van aquaducten tot veestallen en van bruggen tot energiebesparende oplossingen. Met beton is het mogelijk.
Vormvrijheid in beton
Een ontwerp van een gebouw, kunstwerk of wegverharding in beton kan in grote vrijheid van vormgeving worden ontworpen. Beton wordt vaak als constructiemateriaal gebruikt en is meestal niet zichtbaar. Wie denkt dat beton saai en grijs is, heeft het mis. Beton is een uitdagend materiaal dat zich steeds verder ontwikkelt, met ongekende esthetische mogelijkheden. De vormvrijheid die beton toelaat, biedt mogelijkheden voor duurzame bouwwerken. Naast een mogelijke meerwaarde voor het uiterlijk, is materiaal te besparen door slim te ontwerpen. Daarmee kunnen slankere of meer uitgekiende constructies worden gemaakt, met minder wapening en/of bekistingsmateriaal, die dezelfde en soms betere prestaties leveren. Door experts vroeg te betrekken in het ontwerp, is het meeste voordeel te halen op gebied van materiaalbesparing.
Ook beton: Aquaduct Veluwemeer. Foto Hegeman
Huis van beton, Madrid, Spanje.
Een in het werk gestorte betonnen buitengevel met oppervlaktestructuur. Foto: ENCI Media
Villa in schoonbeton. Foto Kim Zwarts
De esthetische kwaliteit aan het oppervlak maakt het tot schoonbeton. Foto: Betonhuis
Ontwerpen op duurzaamheid van beton
Beton heeft een lange levensduur van vaak meer dan 100 jaar. Goed doordachte en goed uitgevoerde betonconstructies hebben beperkt onderhoud nodig en worden in de tijd soms alleen maar mooier. Door slim ontwerp kan de bestaande, nog goed functionerende betonconstructie bij herbestemming opnieuw worden gebruikt. Zo worden sloop- of herstelwerkzaamheden tot een minimum beperkt en kunnen dierbare bouwwerken behouden blijven. Een lange levensduur met een minimum aan onderhoud maakt betonconstructies uitermate duurzaam.
Klimaatbeheersing in gebouwen wordt tegenwoordig steeds vaker geïntegreerd in de constructie. Hierdoor ontstaan nieuwe mogelijkheden, maar ook nieuwe prestatie-eisen die aan beton worden gesteld. Ook de flexibiliteit, vrije indeelbaarheid, levensduur van gebouwen en constructies worden met het oog op duurzaamheid steeds belangrijker.
Achter deze gevel schuilt een betonconstructie. Isala Ziekenhuis, Zwolle.
De betonconstructie van het Isala Ziekenhuis, Zwolle.
Zeelandbrug, Oosterschelde, Nederland.
In Mechelen (België) is het plein in de binnenstad met een beton uitgevoerd, een druppelprint in hardsteenkleur. Foto: Betonfiguratie b.v.
Markthal Rotterdam. Foto PRO VAST
In een record tempo een icoon bouwen kan met tunnelgietbouw. Foto PRO VAST
Reddingspaviljoen, Galderse Meren.
Besparing milieuprofiel van beton
Binnen het constructieve kader is in de ontwerpfase ook te sturen op het milieuprofiel. Besparingen kunnen worden gerealiseerd door een kritische beoordeling van wapeningshoeveelheden in uitsluitend op druk belaste bouwdelen. Tevens bestaat de mogelijkheid van hybride gewapende constructies. Ten aanzien van de bindmiddelen en het betongranulaat geeft de betonmortelleverancier een gedegen advies. Passend binnen de bouwmethode en de bouwsnelheid kan de ontkistingstijd en/of verhardingstijd tot belasting worden verlengd. Dit zorgt voor een gunstiger milieuprofiel. Aan de levensduur van betonnen bouwwerken worden in de NEN-EN 1990 en Eurocode 0 strenge eisen gesteld.
| Klasse | Ontwerplevensduur | Toepassing |
|---|---|---|
| 1 | 5 jaar | Tijdelijke constructies |
| 2 | 15 jaar | Constructies voor land- en tuinbouw en industrie- gebouwen met maximaal twee bouwlagen |
| 3 | 50 jaar | Gebouwen en andere gewone constructies |
| 4 | 100 jaar | monumentale gebouwen, bruggen, tunnels e.d. (ter beoordeling van de opdrachtgever) |
Indeling constructies op basis van ontwerplevensduur (NEN-EN 1990,Eurocode 0).
Levensduur van beton
Betrouwbare gegevens over de te verwachten levensduur van bouwdelen en bouwproducten zijn van cruciaal belang voor onder meer eigenaren en beheerders van gebouwen, ontwerpers en adviseurs en toeleveranciers van bouwproducten. Levensduurdata zijn van grote betekenis voor de keuze van juiste materialen en constructies voor de beoogde levensduur van een gebouw en de daaraan gerelateerde levensduurkosten en levenscyclusanalyse (LCA). Tevens zijn ze van belang voor het opstellen van meerjarenonderhoudsplanningen van vastgoed. Door (voormalig) Stichting BouwResearch (SBR) is een uniforme catalogus met betrouwbare referentielevensduren van veel toegepaste bouwproducten op systematische wijze vastgelegd. Deze catalogus sluit aan bij de Nationale Milieudatabase (NMD). De gemiddelde technische levensduren van bouwdelen en bouwproducten (praktijkwaarden) zijn vastgelegd in de SBR-publicatie 'Levensduur van Bouwproducten'. Hieruit blijkt dat de levensduur van veel betonnen constructiedelen is gesteld op meer dan 100 jaar.