Enquête Betonhuis: zorgen bij ondernemers door hoge energie- en cementprijzen

Een groot deel van de betonbedrijven verwacht dit jaar nog winst te maken, maar heeft zorgen voor 2023 als gevolg van de extreem gestegen energieprijzen. Ook de fors gestegen cementprijzen brengen veel ondernemers in moeilijkheden. Dit blijkt uit een enquête van Betonhuis, gehouden onder de 134 aangesloten bedrijven met bijna 180 vestigingen.

Vanaf april dit jaar volgt marketing- en communicatiemanager Remco Kerkhoven van Betonhuis de verschillende marktontwikkelingen. “Na de inval in Oekraïne zijn we deze ontwikkelingen nog intensiever gaan volgen. Hoge energie- en brandstofprijzen, teruglopende vergunningverlening, laagwaterproblematiek en beschikbaarheid van materiaal. Onze industrie heeft het afgelopen half jaar al wat tegenslagen gehad.” Betonhuis steunt de verklaring Samen doorbouwen in onzekere tijden en pleit bij het kabinet voor het bevorderen van continuïteit en het nemen van regie, zodat er ook in deze periode doorgebouwd kan worden. "De onzekerheden zijn alleen maar toe genomen."

Energieprijzen 

De prijzen voor elektriciteit zijn op dit moment is het onderwerp van Prinsjesdag geworden. Betonhuis ziet dat bij 95% van alle betonbedrijven de energierekening hoger uitvallen ten opzichte van 2021. De impact van de gestegen energiekosten is groot. Kerkhoven verwacht hierdoor nieuwe prijsstijgingen: “Als er geen maatregelen komen voor het bedrijfsleven op korte termijn, dan zie ik beton en betonproducten opnieuw duurder worden. Het water staat sommige ondernemers aan de lippen.” Veel ondernemers worstelen met het hoge prijsniveau. Zeventien procent geeft aan dat zij problemen ervaren bij de inkoop en verkoop. Daarnaast geeft bijna de helft van de ondernemers (43%) aan dat de huidige verkoopprijs ongezond is. Ruim 40% van de bij Betonhuis aangesloten bedrijven denkt volgend jaar in de rode cijfers te duiken. 

Laagwater

Eerder dit jaar trok Betonhuis op met branchevereniging Nederlandse Vereniging van Toeleverende Bouwmaterialenindustrie (NVTB). “In april hebben wij ook een enquête uitgezet. De focus lag op de beschikbaarheid van grondstoffen, met name grind en zand. Door de inval van Rusland in Oekraïne heeft onze sector last gehad van minder scheepscapaciteit over het water. Een deel werd ingezet voor vervoer van kolen. De industrie kwam verder onder druk te staan. Vanaf juli werd de situatie pas echt zorgelijk. Het waterpeil bleef langdurig extreem laag. Half augustus ontvingen wij signalen van enkele ondernemers die in de problemen kwamen en afschaling van de productie dreigde. Uit onze enquête blijkt dat 5% van de ondernemers dit daadwerkelijk heeft overwogen. De zomermaanden was een periode van puzzelen voor veel ondernemers, maar Nederland zat gelukkig nooit zonder beton.” 

Kosten doorberekenen

Veel ondernemers kunnen de kosten maar deels doorberekenen, blijkt uit het Betonhuis-onderzoek. “Hier liggen verschillende oorzaken aan ten grondslag. Zij willen zichzelf niet uit de markt prijzen of hebben te maken met langlopende contracten. Gelukkig komt een groot deel van de ondernemers er met opdrachtgevers en leveranciers uit. In gesprek gaan met elkaar blijkt toch de beste oplossing. Er is meestal begrip voor de situatie.” Cobouw publiceerde deze maand een artikel over de onverwachte prijsstijging van beton door laagwatertoeslag en hoge brandstofprijzen. De prijs van beton ging vorige maand met zo’n 14% omhoog, berekende IGG Bouwbureau. “Het merendeel van de betonfabrieken krijgt grind en zand over water aangevoerd. Vooral de bedrijven boven en langs de Rijn hebben daarvan het meeste last gehad. Begin september ervaart 70% van de ondernemers problemen met grondstoffen, in april was dit 89%. 46% van de bedrijven heeft problemen met de aanvoer over water en heeft dit opgelost door duurdere alternatieven in te zetten, zoals wegtransport en railtransport.  “Je ziet deze effecten duidelijk terug in de prijzen en dat blijft voorlopig ook nog even zo”, aldus Kerkhoven.

Cementprijzen 

Ook de cementprijzen stijgen  op dit moment ongekend. “Een jaar geleden zagen wij de eerste effecten van het European Trading System (ETS). Het was toen één van de eerste oorzaken voor een prijsverhoging van beton. De ETS-prijs speelt nog steeds een grote rol omdat deze maar blijft stijgen. En dit valt nu samen met de hoge energieprijs. Een verontrustende ontwikkeling, volgens onze achterban. Ondernemers weten niet waar ze aan toe zijn omdat de prijzen erg fluctueren. " Veel Europese landen maken inmiddels gebruik van het verruimde EU-steunkader om de negatieve effecten van de hoge energieprijzen voor bedrijven te dempen. Betonhuis hoopt dat het kabinet dit jaar ook steunmaatregelen voor het bedrijfsleven in Nederland aankondigt. Een eerste reactie op de Rijksbegroting 2023 is hier te lezen.