Extra ruimte met flexibele en duurzame betonnen steigermodules

Een zonneterras, een verlengstuk van de openbare ruimte, een plek om kleine bootjes aan te leggen, een speeleiland. De betonnen modulaire steiger JETTY is overal voor te gebruiken; de delen zijn ook nog eens flexibel inzetbaar. ,,Als je een keer een drijvend podium nodig hebt, zou je de steigerdelen binnen een dag bij elkaar kunnen leggen”, zegt Henk Dokter van De Boer & De Groot Civiele Werken. Het Harlingse bedrijf ontwikkelde de JETTY samen met ipv Delft creatieve ingenieurs.

In het Oosterdok in Amsterdam ligt sinds 2016 een drijvende steiger die als inspiratie zou dienen voor de ontwikkeling. ,,De gemeente Amsterdam was in 2014 op zoek naar een drijvende steiger. Ze zochten naar extra openbare ruimte voor recreatie”, zegt Dokter. ,,Ik heb toen contact gezocht met Gerhard Nijenhuis van ipv Delft, waar wij vaker mee hadden samengewerkt.” De Boer & De Groot en ipv Delft kregen de opdracht, waarna een drijvende steiger van 7 meter breed en 300 meter lang werd ontworpen. ,,Beton is een fijn materiaal voor een steiger”, zegt Tako van Midwoud van ipv Delft (rechts op de openingsfoto). ,,In tegenstelling tot hout heb je er bijna geen onderhoud aan, in combinatie met een vulstof blijft het goed drijven en het is ook goed te combineren met andere materialen.”

Sierlijk verlengstuk openbare ruimte

Wie op de JETTY in Amsterdam staat of zit, ziet weinig van het beton, want de afwerking is gedaan met Accoyahout. ,,Je kunt ook kiezen voor een dempende vloer, als je er bijvoorbeeld op wilt sporten of spelen”, zegt Henk Dokter. Hij is erg onder de indruk van de detaillering die ipv Delft in de steiger heeft verwerkt. ,,Als wij zelf een ontwerp zouden maken, krijg je een vierkante bak, nu is het sierlijk.” Naar aanleiding van de JETTY in het Oosterdok kwam Amvest Woningen Nova Projectontwikkeling met de vraag of er ook een dergelijke steiger bij nieuwbouw in het gebied Cruquius zou kunnen komen. Die ligt er inmiddels en is 2,75 bij 350 meter groot. 

,,Toen we die opdracht kregen zijn we samen met ipv Delft gaan nadenken over de mogelijkheden om kleinere modulaire steigerdelen van beton te ontwerpen”, zegt Henk Dokter. Tako van Midwoud vult aan: ,,Samen met Jona de Bokx ben ik gaan brainstormen over de mogelijkheden. Het was al wel snel duidelijk dat vanwege de goede eigenschappen de basis van beton zou moeten worden. Je werkt op de grens van land en water, dus het heeft wat te verduren. Het moet weinig onderhoud nodig hebben en lang meegaan. Bovendien kun je qua vorm heel veel met beton. Eigenlijk was het de enige oplossing. Je zoekt naar een efficiënt en mooi ontwerp.” 

Nieuwe ontwikkelingen

Dat het om relatief kleine delen gaat, zorgt ervoor dat de modules makkelijk hergebruikt kunnen worden. ,,We kijken bovendien naar manieren om beton zo milieuvriendelijk mogelijk te kunnen maken, bijvoorbeeld met geopolymeren of gerecycled beton. Daar zullen we mee bezig blijven, want er komen steeds nieuwe ontwikkelingen. Dit is één van de drijfveren om deze ontwikkeling in gang te zetten, We willen productinnovatie, de markt verkennen en samenwerking zoeken in technische oplossingen”, zegt Dokter.

Voor het ontwerpbureau is de JETTY in feite een zijstap. ,,Wij ontwerpen voornamelijk bruggen”, zegt Van Midwoud. Daarbij kijken de ontwerpers niet alleen naar vorm, maar ook naar duurzaamheid. ,,Zo hebben we bruggen ontworpen met houten balken en een betonnen dek. Dat beton gebruik je ook om het hout tegen de weersomstandigheden te beschermen, bijvoorbeeld door het te laten oversteken.” Henk Dokter is zeer gecharmeerd van de ontwerpen. ,,Ze maken er echt een sprekend geheel van, met oog voor details.”

Drijfvermogen van beton

Op de vraag of een drijvende betonnen steiger wel veilig zou zijn, glimlacht Dokter. ,,Het is een betonnen bak met een kern van polystyreen, oftewel piepschuim. Dat winnen we uit sloopwerken. Polystyreen weegt maar 60 tot 70 kilo per kuub, waardoor het voor een groot drijfvermogen zorgt.” 
Schommelen doet het amper. Als de twee na het interview de JETTY op het Oosterdok in Amsterdam op lopen, zijn de inleidende windvlagen van storm Eunice al duidelijk merkbaar, maar niet aan de steiger. Bij een aansluiting van een brede loopplank op wieltjes laat Dokter zien dat er wel een hele lichte schommeling in zit, maar die voel je niet als je er op loopt of zit. Overigens zijn de steigermodules ook op palen te plaatsen, in z’n geheel of deels.

Drijvende mooie plek

In de jaren dat de JETTY in Amsterdam ligt, hebben stadsbewoners en toeristen de drijvende extra ruimte omarmd. Op mooie dagen zijn ze niet van de steiger af te slaan. Dokter: ,,Ik zie geregeld foto’s langskomen met mensen die hier van de zon genieten, liggend of zittend. En het Parool schreef dat het de mooiste plek in Nederland was om trouwfoto’s te maken. Het is leuk om te zien dat mensen het waarderen en het aan een behoefte voldoet.”
Inmiddels hebben verschillende mogelijke opdrachtgevers al belangstelling getoond voor het product van De Boer & De Groot en ipv Delft. ,,Als je op zoek bent naar iets met een mooie uitstraling en dat lang meegaat is het een goede oplossing. En bovendien duurzaam.”

Vertel uw verhaal

Onder het motto 'De mooie eigenschappen van beton' zoekt Betonhuis opdrachtgevers, architecten, adviseurs, stedenbouwkundigen en gebruikers die hun kennis van beton in de bouw willen vertellen. Via de website van Betonhuis wordt direct toepasbare kennis over de mogelijkheden en pluspunten van het toepassen van beton in gebouwen en constructies ontsloten. Kennis over bekende en wellicht minder bekende duurzame eigenschappen en prestaties van beton als bouwmateriaal. Een website om u verder op weg te helpen bij de daadwerkelijke toepassing van duurzaam beton in de praktijk.

Ook geïnteresseerd? Neem contact op met Remco Kerkhoven, stuur een e-mail.