"Wij wilden geen nieuwe ‘doos’ en kozen daarom voor 3D-beton."

Het eerste commercieel 3D-geprinte gebouw van Europa is niet te vinden in Amsterdam of Parijs, maar in het piepkleine Teuge. Marjo en Arvid Prigge hebben de primeur: naast hun Bed and Breakfast wilden zij een duurzame en innovatieve vergaderruimte. Dat is de Vergaderfabriek geworden. Een innovatief en duurzaam concept, met daarin allerlei technische snufjes uitgevoerd in beton. Het vergaderen in de ruimte is een belevenis: niet alleen vanwege de vorm, maar ook vanwege de prikkeling van de zintuigen met beeld, geluid en geur.

De Vergaderfabriek is een uitbreiding van de Slaapfabriek, het 4-sterren ontbijthotel dat Marjo runt. “Marjo droomde al jaren van een eigen B & B, maar ze durfde de stap niet te zetten,” vertelt Arvid. “Toen het na tien jaar nog steeds bij een droom was gebleven, heb ik haar weten over te halen. Geef jezelf een jaar de tijd om het te proberen, zei ik. Dat heeft ze gedaan. Heel stoer.” En niet zonder succes. “De Slaapfabriek krijgt met een 9,3 op diverse boeking sites, waaronder Booking.com een heel hoge waardering.” “Voor de Slaapfabriek heb ik een congres- en trainingscentrum mogen opzetten voor twee eigenaren,” aldus Marjo. “Ik vond dat super om te doen maar wilde ook altijd heel graag mijn eigen locatie. Een plek waar mensen samenkomen om te vergaderen/trainen, zich thuis voelen en weg van de dagelijkse dingen. Heerlijk samen een weekend weg met familie of juist lekker met z’n tweetjes. Juist die combinatie van particulier en zakelijk vind ik zo leuk. Daarom wilde ik het contact met de zakenwereld niet kwijt. Nu kan ik complete arrangementen aanbieden: van vergaderingen tot meerdaagse trainingen.”

Beton voor een interessante vorm

Die vergaderingen en trainingen vonden in eerste instantie plaats in de gezamenlijke ruimte van de Slaapfabriek. “Dat werkte niet voor mij. Wanneer bedrijven om 9 uur met hun vergadering willen beginnen, moet ik tegen gasten zeggen dat ze slechts tot 8 uur kunnen ontbijten.” Er moest een nieuwe ruimte bij komen. “Daarvoor wilden niet een nieuwe ‘doos’ laten bijbouwen, maar een nieuwe, interessante vorm kiezen.” Marjo en Arvid kozen voor een ronde vorm. “Dat communiceert beter en ronde wanden geven rugdekking, dat zorgt voor een veilig gevoel.” Naast de vorm vonden ze ook duurzaamheid belangrijk. “We hebben daarom bouwend Nederland uitgedaagd om met een idee te komen. Omdat dit een kleinschalig project is, hoeven bouwers er niet op leeg te lopen.” 3D-printen met beton leek vanwege de vorm de beste oplossing. Kijkend naar bouwwerken in China en Dubai moest dit project haalbaar zijn, dacht Arvid. Het was alleen nog nooit in Nederland gedaan. In hoeverre zouden ze de gemeente meekrijgen? Er bestaan immers nog geen regels voor bouwwerken van 3D geprint beton. “We zijn met ons plan naar de gemeente gegaan, en die was heel enthousiast. Dit moeten we gaan doen in Teuge, aldus de wethouder.”

Beton heeft zich als bouwmateriaal bewezen

Zomaar een vergunningaanvraag voor een dergelijk project indienen, dat werkt niet. “Daar was men zich vanuit de gemeente ook van bewust. Er is een team samengesteld, om het project te begeleiden.” Ook de welstandcommissie moest zich over de kwestie buigen. “Dit bouwwerk heeft met zijn organische vormen een heel ander uiterlijk dan onze standaardgebouwen. De welstand heeft eerst naar het prototype gekeken, om te zien hoe het in de omgeving zou passen.” De eerste file van Teuge was een feit toen de 3D printer werd afgeleverd. “Alles werd vanuit de tuin gedaan, van grondstof tot het uiteindelijke gebouw.” Het 3D printen is een snelle bouwmethode, merkte het stel. “Een wand van 3 bij 3 meter staat in twee uur.” Bovendien is het erg duurzaam. “Met het 3D printen wordt geen materiaal verspild, je maakt de wanden precies zo dik als je ze nodig hebt. Bij een rond gebouw heb je nog minder sterkte nodig. Beton heeft zich inmiddels ruimschoots als bouwmateriaal bewezen. In deze vorm wordt het nog duurzamer en kan het in elke gewenste vorm worden gemaakt.”

3D geprinte gebouw in gebruik genomen

De vergaderlocatie wordt al gebruikt, maar het is nog niet helemaal af. Er wordt nog gewerkt aan het dak. Binnen is daar niets van te merken, het interieur is af. Het hele proces heeft zo’n drie jaar geduurd. “Soms vraag je je af waar je aan begonnen bent, maar het heeft ook veel opgeleverd.” Het initiatief wordt heel enthousiast ontvangen en verschillende partijen hebben meegedacht over slimme toepassingen. Dat mag volgens het stel meer gebeuren in de bouw. “De sector is vrij conservatief. Er wordt heel projectmatig, via een checklist gedacht. Maar voor innovaties is een andere werkwijze nodig, waarbij mensen met veel verschillende achtergronden samen denken over oplossingen.” 

Arvid gelooft in de kansen van het 3D printen. “Dit maakt seriematig bouwen uiteindelijk overbodig. Met 3D printen kan niet alleen goedkoper gebouwd worden, er kan ook een gebouw op maat worden gemaakt. Voor het eerst staat de wens van de klant centraal, in plaats van dat de bouwer bepaalt wat de klant wil.” Iedereen die twijfelt om iets met deze techniek te doen, raden ze aan de sprong te wagen. “Je moet wel stevig in je schoenen staan, zeker weten dat je dit traject in wil gaan,” aldus Marjo. “Hoe meer mensen het doen, hoe beter. We hebben nogal wat stappen te zetten op duurzaamheidsgebied,” besluit Arvid. Een kijkje nemen in de Vergaderfabriek en leren van de ervaringen van Arvid en Marjo kan altijd. “Iedereen is van harte welkom!” Meer info: www.devergaderfabriek.nl. 

Doe mee en vertel uw verhaal

Onder het motto 'Beton voor een een duurzame toekomst van Nederland' zoekt Betonhuis opdrachtgevers, architecten, adviseurs, stedenbouwkundigen die hun kennis van beton in de bouw willen vertellen. Via de website van Betonhuis wordt direct toepasbare kennis over de mogelijkheden en pluspunten van het toepassen van beton in gebouwen en constructies ontsloten. Kennis over bekende en wellicht minder bekende duurzame eigenschappen en prestaties van beton als bouwmateriaal. Een website om u verder op weg te helpen bij de daadwerkelijke toepassing van beton in de praktijk. Ook geïnteresseerd? Neem contact op met Remco Kerkhoven, stuur een e-mail.

Lees ook het artikel op tektoniek.nl.