kennispagina

Bekisting voor beton

Bekisting is een tijdelijk aangebrachte mal of contravorm waarin beton wordt gestort. De mal houdt het beton - en doorgaans ook de wapening - tijdens het storten en uitharden op zijn plaats. Met het maken van een bekisting is altijd een oplossing voorhanden en zijn veel variaties in vormen, hoogte, lengte en breedte mogelijk. 

Vele variaties in vormen, hoogte, lengte en breedte mogelijk

Aan de bekisting worden hoge eisen gesteld. Niet alleen moet de bekisting vormvast zijn en bestand tegen de hoge speciedrukken, ook moet de bekisting dicht zijn, eenvoudig te lossen en de gewenste structuur achterlaten op het verharde beton. 

De mal kan bestaan uit verschillende materialen, zoals hout, kunststof of staal. Wanneer het beton is uitgehard, wordt de bekisting doorgaans verwijderd en in het geval van een systeembekisting opnieuw gebruikt. Bij in het werk gestorte toepassingen met de bekisting en toebehoren is altijd een oplossing voorhanden en zijn veel variaties in hoogte, lengte en breedte mogelijk.

Magneten en bekistingsoliën

Magneten
Bij stalen bekistingen kan de magneettechniek de flexibiliteit van de uitvoering vergroten. Met magneten kunnen wand- en deursparingen, leidingen en elektradozen worden bevestigd. Toepassing van magneten maakt gaten boren overbodig. Het dichtlassen van gaten is dus niet nodig. Magneten kunnen op het laatste moment worden verplaatst. De wensen van de bewoners kunnen makkelijk worden gehonoreerd.

Bekistingsoliën
Op de bekistingsplaat wordt olie aangebracht. Deze bekistingsolie vereenvoudigt het verwijderen van de bekisting. Bekistingsolie zorgt ervoor dat er geen hechting plaatsvindt tussen het verharde beton en de bekisting. Milieuvriendelijke bekistingsolie is er op basis van minerale en plantaardige oliën. Milieuvriendelijke bekistingsoliën zijn volledig afbreekbaar, onbrandbaar en bevatten geen oplosmiddelen.

Soorten bekisting

Traditionele bekisting

In de woningbouw wordt voor enkelvoudige, specifieke oplossingen nog gebruik gemaakt van traditioneel opgebouwde bekisting. Deze bekisting bestaat voornamelijk uit een houten bekistingplaat, gesteund door houten staanders en gordingen. De bekisting wordt meestal op de bouwplaats samengesteld en wordt vaak maar éénmaal gebruikt.

Grootwand wandbekisting

Deze bekisting bestaat uit een bekistingplaat op een ondersteuning van hout, aluminium of staal. Hij wordt deels fabrieksmatig voorgemonteerd of zelfs kant-en-klaar op de bouwplaats aangeleverd. Voor wandbekisting kan gebruik worden gemaakt van traditionele bekisting, projectbekisting of systeembekisting. De keuze voor het type wandbekisting is afhankelijk van het project. De bekistingplaat en het onderstel vormen één geheel.

Wandbekisting met breedplaatvloeren

Bij wandbekisting met breedplaatvloeren worden eerst de wanden in de bekisting gegoten. Vervolgens worden de vloeren op geprefabriceerde betonnen bekistingplaatvloeren, ofwel breedplaatvloeren gestort. Voor wandbekisting kan gebruik worden gemaakt van traditionele bekisting, projectbekisting of systeembekisting. De keuze voor het type wandbekisting is afhankelijk van het project. De breedplaatvloeren worden vóór het storten doorgaans op stempels met onderslagen geplaatst, waarbij de breedplaten deel uit maken van de uiteindelijke constructie. 

Tunnelbekisting

Tunnelbekisting is een speciaal soort bekisting voor beton, waarbij de wanden en de daarop liggende vloer, een beuk genoemd, in één arbeidsgang worden gestort. Door het 's middags gestorte beton 's nachts te verwarmen, kan het de volgende ochtend al worden ontkist, waarna de cyclus zich herhaalt. Een deel van de nieuwbouwwoningen en appartementen vertoont een trend naar hogere, bredere en diepere casco's. Door middel van de tunnelgietbouw bouwmethode is dit goed uitvoerbaar. Lange lengtes worden gehaald door tunnels op te delen in tunnelmoten. Bij grote overspanningen (breedte van de woning) kunnen halve tunnels worden ingezet. Meer informatie over tunnelbekisting.

Blijvende bekisting

Blijvende bekistingen zijn kleine elementen die van licht materiaal zijn gemaakt. De elementen blijven na het storten van het beton achter. Ze hebben vaak een isolerende functie. Bekende toepassingen zijn funderingen en begane grond vloeren. Ook voor wanden zijn blijvende bekistingen beschikbaar.

Projectbekisting

Dit type bekisting kan binnen een project vaker worden ingezet. Er zijn twee soorten projectbekistingen: Grootwandbekisting en stalen wandbekisting.

  • Grootwandbekisting bestaat uit een bekistingplaat op een ondersteuning van hout, aluminium of staal. Deze bekisting wordt deels fabrieksmatig voorgemonteerd of zelfs geheel kant-en-klaar op de bouwplaats aangeleverd. 
  • Stalen wandbekisting bestaat uit een stalen huidplaat met stalen spanten en liggers. Deze bekisting wordt grotendeels fabrieksmatig voorgeprogrammeerd.

Systeembekisting

Systeembekisting is bekisting die wordt opgebouwd uit afzonderlijke elementen. De elementen worden met behulp van bekistingsloten aan elkaar gekoppeld. De bekistingpanelen kunnen worden opgebouwd uit diverse elementen. De systeembekisting is in de jaren 70 van de vorige eeuw ontwikkeld en was een grote innovatie binnen de betonstortmarkt. Voorheen werd bekisting volledig met de hand opgebouwd en bestond uit houten steunbalken en bekistingsplaten.

Tafelbekisting

Een tafelbekisting kan in elke gewenste vorm worden aangepast en is ideaal voor grote en gelijkmatige vloeroppervlakken. Breedte, hoogte en diepte zijn te verstellen. Randtafelbekisting kan dienen ter ondersteuning voor de vloerbeveiliging én als omloopsteiger. Een tafelbekisting is geschikt voor kleinschalige en grootschalige projecten. Ook projecten met veel variaties kunnen goed met een tafelbekisting worden gemaakt.

Wilfred Oosterling
Contactpersoon
Wilfred Oosterling
Adviseur Bouwtechnologie, KAM