Tunnelmoot in één weekend zijn plek 

In Apeldoorn is de overweg aan de Laan van Osseveld vervangen door een nieuwe onderdoorgang. Om overlast te voorkomen en tijd te besparen, werd de spoorkruisende tunnelmoot op het werkterrein naast het spoor voorgebouwd. De tunnelmoot werd in één weekend op zijn plaats geschoven, dankzij een ingenieuze schuifconstructie onder de vloer van de tunnelmoot. Voor aannemer Hegeman Bouw & Infra en opdrachtgever ProRail was het niet de eerste keer dat deze techniek werd gebruikt; bijzonder blijft het wel om een betonnen constructie van ruim 6.000 ton op deze wijze te verplaatsen.

In het verleden stond het verkeer bij de spoorwegovergang in de Laan van Osseveld elk uur ongeveer 20 minuten stil. Een doorn in het oog van veel weggebruikers èn de gemeente Apeldoorn. Om de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren, is de overgang vervangen door een tunnel. De weg is bovendien verbreed van twee naar vier rijstroken. Voor fietsers en voetgangers is een brug over de tunnel geplaatst, zodat zij veilig de weg kunnen oversteken. 

Buitendienststelling

Hegeman Bouw & Infra werd ingeschakeld om de klus te klaren. “We werden vrij laat in het proces ingeschakeld,” vertelt projectleider Frans Bazuin. “In de zomervakantie van 2021 kregen we de opdracht. In januari 2022 moesten we al ‘naar buiten’. In oktober 2022 moest de tunnelmoot klaar zijn om op zijn plek te worden geschoven. Dat moest in een vastgesteld weekend gebeuren, waarbij het treinverkeer buiten dienst werd gesteld. In mei 2023 moest het hele project klaar zijn, inclusief brug en verbreding van de weg. Wij hebben de onderdoorgang voor onze rekening genomen; aannemer Gebr. Van Kessel heeft in nauwe samenwerking met ons de verbreding van de weg gedaan.”

Strakke planning

Vanwege de strakke planning moest er snel worden geschakeld. “Wanneer we een werk aannemen, laten we een ingenieursbureau het ontwerp maken. Daarnaast gaan we een planning maken, niet alleen voor de werkvoorbereiding en uitvoering, maar ook voor de inkoop. In de tenderfase, die daar nog voor zit, wordt de markt al benaderd om te kijken welke partij wat kan leveren. Voor ons is het zaak om leveranciers te benaderen en ervoor te zorgen dat iedereen op tijd levert.”

Expertise

In sommige gevallen wordt de expertise van leveranciers ingeschakeld. In het geval van de speciale U-vorm, nodig voor het verschuiven van de tunnelmoot, was dat niet nodig. “We wisten al wat we wilden. In plaats van de u-vorm in één geheel voor dit project te laten vervaardigen, hebben we gekeken naar alternatieven. Vloerplaten met keerwanden volstonden, zo konden tevens we de gewenste vorm verkrijgen. Kemper Beton, leverancier van de keerwanden, moest alleen berekenen of de keerwanden de gronddruk die zou ontstaan bij het inschuiven zouden kunnen weerstaan. Omdat het om een tijdelijke constructie ging, konden de wanden, in samenspraak met Kemper, slanker worden uitgevoerd.” Efko Beton leverde de vloerplaten. 

Schuiftechniek

Bij de bouw van deze tunnel is gebruik gemaakt van de schuiftechniek. Hiervoor zijn 3 stalen schuifbalken onder de tunnelmoot aangebracht in de u-vormige bakken. Op de schuifbalken zijn duw- en trekvijzels geplaatst waarmee de hele moot over de schuifbalken geschoven werd over een afstand van 40 meter. De tunnel werd op deze wijze met een snelheid van ongeveer 6,0 m1 per uur op zijn plek geschoven. Hierna konden de schuifbalken worden verwijderd en de u-vormige bakken volgestort worden. 

Lange levensduur

De tunnelmoot is in gewapend beton uitgevoerd. De constructieve sterkte en levensduur van de materialen die worden toegepast zijn bij dit soort kunstwerken doorslaggevend. “Bij infrastructurele werken kun je eigenlijk niet om beton heen. Het grootste deel wordt in het werk gestort, maar daar waar kan wordt prefab beton toegepast. Dat vergroot de bouwsnelheid en bovendien worden de elementen onder gecontroleerde omstandigheden geproduceerd.” Met deze onderdoorgang kan de gemeente Apeldoorn heel wat jaren vooruit. “Voor dit soort bouwwerken wordt gerekend met een levensduur van honderd jaar.”