Duurzaam en steigerloos bouwen: Maaswaard in Venlo

In de gemeente Venlo bouwt Janssen de Jong Bouw het plan Maaswaard, een duurzaam woongebouw, bestaande uit 95 appartementen met gezamenlijke voorzieningen en 5 stadswoningen. Het nieuwe gebouw wordt gebouwd tegen het bestaande stadskantoor dat op dezelfde leest is geschoeid. Vanwege het gebrek aan ruimte wordt zoveel mogelijk drooggestapeld. Dat betekent veel prefab elementen. Zo kan nagenoeg steigerloos worden gebouwd.

Zowel het stadskantoor als het nieuwbouwplan zijn ontworpen door Kraaijvanger Architects. Er wordt gebruik gemaakt van dezelfde materialen: hout, groene gevels, aluminium en beton. “Het project is bijzonder vanwege de duurzaamheidsaspecten,” vertelt Piërre Bergmans van Janssen de Jong Bouw. “Zo passen we in de gevel geïntegreerde PV-panelen en groene gevels toe en hergebruiken we houten Accoya delen van het stadskantoor. Op energetische vlak loopt het gebouw vooruit op nieuwe wet- en regelgeving om het nu al aan de nieuwe BENG-eisen te laten voldoen. Bouwkundig is het bijzonder dat we hier zoveel mogelijk droogstapelen. Dat betekent dat er zo goed als steigerloos kan worden gebouwd.”

Verdieping per week

Dankzij de gekozen bouwmethode kan er snel worden gebouwd. “Dat gaat zeker op voor het casco. Het gebouw bestaat uit negen lagen, en we hebben één verdieping per week gebouwd.” Geen geringe prestatie als je kijkt naar de beperkte bouwruimte. “Aan de ene zijde zit het stadskantoor, aan de andere zijde een stallingsgarage. Het is echt bouwen op een postzegel. Elders in de gemeente hebben we een terrein gehuurd vanwaar we bouwmaterialen naar de bouwplaats vervoeren.” 

Niet weg te denken

Bij het ontwerp van de Maaswaard is bewust ook voor beton gekozen. “Enerzijds is die keuze constructief. Anderzijds heeft beton de eigenschap dat het warmte en koude opslaat in de massa en deze vervolgens langzaam weer afgeeft. Beton is wat ons betreft niet weg te denken uit de bouw.” In het beton is 30 procent granulaat toegepast. “We richten ons als bouwbedrijf onder meer op conceptmatig bouwen, duurzaamheid en losmaakbaarheid. Dat geldt voor zowel de grondgebonden woningen als gestapelde bouw. In hoeverre dat lukt is afhankelijk van de bouwlocatie en complexiteit van een project.” Janssen de Jong Bouw werkt veelal samen met vaste ketenpartners, waaronder Geelen Beton. “Met de ketenpartners vinden we toch vaak oplossingen om onze (duurzaamheids)ambities te kunnen behalen.”
 

Volledig afgewerkte vloeren

Dat stelt partners soms voor uitdagingen. “We leveren cascovloeren en wanden voor dit project,” aldus Ruud van de Rakt, commercieel directeur Geelen Beton. “Het gaat om volledig afgewerkte vloeren, waarin alle functies al zijn verwerkt, zoals ventilatie, riool en elektra. Zelfs de vloerverwarming wordt al bij ons in de fabriek, onder gecontroleerde omstandigheden, aangebracht. Zo haal je de installatie volledig uit het kritieke pad. Het was de eerste keer dat we zo’n complete vloer voor een appartementengebouw hebben gemaakt; voor grondgebonden woningen doen we dit al langer. Vanwege de stabiliteit en de robuustheid van een appartementengebouw worden hogere eisen aan de vloeren gesteld. Met name ten aanzien van brand en geluid. Het is constructief gezien een complexere vloer, met veel koppelingen tussen de vloerplaten onderling en met het overige prefab. Een extra uitdaging vormde de droge koppeling van de uitkragende stalen balkons en luifels. Op sommige plekken was droogbouw niet mogelijk. Hier en daar zijn toch nog wat natte koppelingen toegepast, om de stabiliteit van het gebouw te garanderen.” 

Hoogwaardig granulaat

Ook het werken met 30 procent granulaat in de wanden en vloeren was een uitdaging. “We wilden de wanden en vloeren zo glad mogelijk hebben, zodat deze niet veel afwerking nodig zouden hebben. Het gebruik van granulaat kan dit bemoeilijken. De kwaliteit van het granulaat is namelijk cruciaal. ’Vervuiling’ van het granulaat door bijvoorbeeld hout en ijzer, zou je kunnen terugzien aan de oppervlakte. Het zorgen voor een goede kwaliteit van het beton enerzijds en het toepassen van meer granulaat in het beton is één van de uitdagingen in de toekomst. Gecertificeerd hoogwaardige granulaat is op dit moment niet voldoende verkrijgbaar. In de transitie naar een circulaire economie is het toepassen van granulaat als secundaire grondstof essentieel. Willen we in de toekomst ook op dit niveau circulair beton maken, zal de markt anders om moeten gaan met granulaten. Bijvoorbeeld door hoogwaardige granulaten niet meer onder wegen te gebruiken.”

Noors graniet

Om toch een mooi, glad resultaat te verkrijgen zijn de vloeren in twee lagen gestort. In de toplaag zit Noors graniet, daaronder een laag met granulaat. “In de toplaag zit uitsluitend zware materiaal om opdrijven te voorkomen. Helaas zijn er hier en daar toch enkele lichte materialen uit het granulaat door de toplaag komen opdrijven, wat een minder vlakke vloer dan gewenst heeft opgeleverd.” 

Duurzaamheidsambities

Dat levert interessante lessen op voor een volgend project. “We kunnen kijken of we de tijd tussen het storten van de lagen kunnen verlengen of de lagen op een andere wijze kunnen verbinden. Er zijn nog wel wat knoppen waar we aan kunnen draaien.” Daar gaat het betonbedrijf verder mee experimenteren. “We hebben als doelstelling om elk jaar het gebruik van primaire grondstoffen te reduceren. Vorig jaar hebben we al 7 procent van het grind van onze volledige productie van 120.000.000 liter beton vervangen door granulaat. Dat gaan we elk jaar meer doen, met als doelstelling om samen met de gehele branche al het granulaat hoogwaardig te gebruiken in nieuw beton.” Ook Janssen de Jong Bouw legt de lat qua duurzaamheid steeds hoger. “We geloven in de nieuwe manier van bouwen.”