Riolering van beton: een totaalsysteem

Beton is het meest gebruikte en bestendige bouwmateriaal van de wereld. En dat is niet voor niets. Beton beschermt. Het is veilig en sterk, klimaatbestendig en innovatief. Elk onderdeel van een rioolstelsel, hoe gecompliceerd ook, kan met behulp van beton worden gemaakt. Zo ontstaat een homogeen, stevig en veilig rioolsysteem.

Beton is bewezen duurzaam, belastbaar en slijtvast, resistent en naast functioneel ook circulair en toekomstgericht. Met zoveel voordelen is het niet verwonderlijk dat bij rioolcomponenten vaak wordt gekozen voor beton. Deze componenten kunnen worden geprefabriceerd: ze worden onder ideale omstandigheden in de fabriek gemaakt met behulp van vormen of mallen en zijn daardoor consistent in kwaliteit en maatvoering. Ook kan met beton maatwerk worden geleverd. Beton wordt gemaakt van cement, zand, grind en water. Door de samenstelling van de componenten te variëren, kan worden ingespeeld op de gebruiksomstandigheden waarin een rioleringsproduct van beton wordt toegepast. 

Homogeen, stevig en veilig rioolsysteem 

Elk onderdeel van een rioolstelsel, hoe gecompliceerd ook, kan met behulp van beton worden gerealiseerd. Zo ontstaat een homogeen, stevig en veilig rioolsysteem. Belangrijke onderdelen zijn: 

• Buizen: deze zijn in staat om grote krachten van grond- en verkeersbelasting op te vangen. Een vlakke voet zorgt nog eens extra voor een goede beddinghoek en daarmee voor het draagvlak in de bodem. Buizen met een vlakke voet worden vaak van ongewapend beton gemaakt. Soms, bijvoorbeeld als er sprake is van grote verkeersbelasting en van grote krachten op de buiswand, worden buizen voorzien van wapening. Gewapende buizen zijn voorzien van een kooivormige constructie van wapeningsstaal die in de mal van de productiemachine wordt geplaatst voordat de betonmortel wordt toegevoerd. Een andere techniek is de toepassing van staalvezels: ontelbare flinterdunne hardstalen vezels worden in de molen gemengd met de betonmortel en geven de buis na verharding de gewenste sterkte. 
• Kolk- en huisaansluitingen: deze worden aangebracht om kolken en woningen op de rioleringsbuizen aan te sluiten
• Putten: deze zijn er niet alleen om hoogteverschillen op te vangen en hoeken te maken, maar ook om het rioolstelsel toegankelijk te maken voor inspectie. Putten kunnen rond, rechthoekig en trapeziumvormig zijn. Ook zijn verschillende grootten mogelijk. Veel afmetingen en typen zijn standaard; als er bijzondere formaten nodig zijn, zorgt de betonfabrikant voor een ontwerp op maat.
• Bergbezinkvoorzieningen: vangen het water tijdens een hevige regenbui op. Het vuil kan in het praktisch stilstaande water bezinken. Na de bui stroomt het water via een terugslagklep naar het riool en neemt daarbij zoveel mogelijk van het afgezette vuil mee. 

Tussen de onderdelen moeten verbindingen worden aangebracht. 

Standaardisatie in verscheidenheid

Fabrikanten van rioolproducten van beton hebben zich ingespannen om te komen tot standaardproducten, ondanks de steeds variërende eisen ten aanzien van de rioolstelsels en de samenstellende componenten. Voordelen zijn een gunstige prijs-kwaliteitverhouding en het feit dat zo complete rioolstelsels als het ware op voorraad liggen. 

Ronde rioolbuizen van beton zijn het meest voorkomend, maar ze kunnen ook eivormig zijn. Bij buizen met een niet-ronde vorm is de stroomsnelheid van water bij gering debiet relatief hoog; daardoor is de kans op sedimentafzetting geringer. Het is mogelijk om in een eivormige buis een roestvast stalen tussenschot te plaatsen, dat de buis in twee compartimenten verdeelt. Zo ontstaat een buis die schoon en verontreinigd water gescheiden afvoert. Verder zijn er waterdoorlatende betonnen buizen. Deze zorgen ervoor dat het opgevangen regenwater ten goede komt aan het grondwater. Ze leveren daarmee een bijdrage aan het milieu door het voorkomen van de uitdroging van de ondergrond en van de verlaging van de grondwaterstand. 

Naast bovenstaande mogelijkheden is er variatie mogelijk in wapening. Een betonnen rioolbuis is sterk, maar soms is wapening nodig, bijvoorbeeld als de buis zo diep ligt dat hij de last van de bovenliggende grond moet torsen. Gewapende buizen zijn voorzien van een kooivormige constructie van wapeningsstaal die in de mal van de productiemachine wordt geplaatst voordat de betonmortel wordt toegevoerd. Een andere techniek is de toepassing van staalvezels: ontelbare flinterdunne hardstalen vezels worden in de molen gemengd met de betonmortel en geven de buis na verharding de gewenste sterkte. 

Niet alleen voor buizen, maar ook voor putten geldt dat er veel variatie mogelijk is. Putten kunnen rond, rechthoekig en trapeziumvormig zijn. Ook zijn verschillende dimensies mogelijk. Veel afmetingen en typen zijn standaard; als er bijzondere formaten nodig zijn, zorgt de betonproductenfabrikant voor een ontwerp op maat.