kennispagina

Normering van riolering van beton

Auteur: Annemiek Houtman 20 oktober 2020 Laatste update 15 augustus 2023

Aan riolering worden hoge kwaliteitseisen gesteld. Afvalwater moet immers veilig worden afgevoerd. Riolering van beton biedt deze garantie, zeker omdat prefab betonnen producten onder strikt gecontroleerde omstandigheden in een fabriek gemaakt worden en de kwaliteit steeds gecontroleerd wordt tijdens de productie.

Sterkteklassen beton

Beton is het meest gebruikte bouwmateriaal van de wereld, onder andere omdat het goed in staat is om drukkrachten op te nemen. De kwaliteit van beton wordt daarom vaak gekarakteriseerd door druksterktecijfers en ingedeeld in sterkteklassen. De sterkteklasse van beton wordt uitgedrukt in Cxx/yy, waarbij xx de sterkte is bij beproeving van cilinders en yy bij kubussen. De C staat voor Concrete. Het gaat om de sterkte van het beton op de 28ste dag na het storten. 

Milieuklassen beton

Met milieuklassen worden de omstandigheden aangegeven waaraan betonconstructies worden blootgesteld. Deze zijn gebaseerd op het risico voor de aantasting van het beton of de wapening. Er zijn zes milieuklassen, variërend van een droog tot een agressief milieu. Binnen deze klassen is er veelal weer een onderverdeling die samenhangt met de vochtigheid en agressiviteit van de omstandigheden waarin het beton gebruikt gaat worden. Beton zonder enige risico op aantasting is klasse X0 (0= zero risk), beton in een sterk agressieve omgeving is klasse XA3 (A= aggressive). Betonbuizen voldoen in Nederland aan de klasse XA3.

Rioolbuizen en putten

Buizen moeten voldoen aan de eisen in de Europese norm NEN-EN 1916:2002/C2:2007 EN en putten aan die in NEN-EN 1917. Als ze daaraan voldoen, mogen fabrikanten zelf hun producten voorzien van een CE-markering. Dit waarborgt echter niet dat producten dan ook voldoen aan de specifieke gebruiksomstandigheden per land. In Nederland zijn daarom extra technische eisen vastgelegd (voor buizen in NEN 7126:2004 NL en voor putten in NEN 7035:2004 NL). Om alles onafhankelijk te kunnen garanderen, is een KOMO-keurmerk ingevoerd. Buizen met dit keurmerk voldoen niet alleen aan de eisen in de NEN-norm, maar ook aan de eisen in de beoordelingsrichtlijn voor buizen en putten. Een onafhankelijk instituut (KIWA) controleert de productspecificaties en procedures tijdens de productie, op basis van de beoordelingsrichtlijnen. 

Beoordelingsrichtlijnen 

In Nederland bestaan honderden beoordelingsrichtlijnen. Een BRL is een document met onder meer technische eisen, gebruikseisen en eisen voor certificering. Een aantal beoordelingsrichtlijnen is van toepassing op riolering van beton: 

  • BRL 9201: Ronde buizen van ongewapend, gewapend en staalvezelbeton. Deze beoordelingsrichtlijn heeft betrekking op certificatie van buizen van ongewapend, gewapend of staalvezelbeton die worden toegepast in leidingen voor het transport van afvalwater onder vrij verval en/of een inwendige waterdruk van ten hoogste 0,30 MPa. 
  • BRL 9202: Putten van ongewapend, gewapend en staalvezelbeton. Deze beoordelingsrichtlijn heeft betrekking op de certificatie van betonnen putten en putbuizen die zijn bestemd om te worden toegepast in leidingen voor transport van afvalwater onder vrij verval en/of een inwendige druk van ten hoogste 0,05 Mpa. 
  • BRL 9209: Eivormige buizen. Deze beoordelingsrichtlijn heeft betrekking op de certificatie van eivormige buizen. Eivormige buizen van ongewapend beton worden toegepast in leidingen voor het transport van water of afvalwater onder vrij verval en/of een inwendige waterdruk van ten hoogste 0,30 MPa. 
  • BRL K11002: Milieuprofielen voor betonnen infraproducten. Deze beoordelingsrichtlijn heeft betrekking op de certificatie voor het genereren van milieuprofiel voor betonnen infraproducten. Met de richtlijn krijgen opdrachtgevers in de GWW-sector een praktische, uniforme toetsing in handen: dat wat zij voorschrijven aan milieuprofielen voor betonnen infraproducten krijgen ze ook daadwerkelijk geleverd. Daardoor hoeven ze niet zelf controles op deze producten uit te voeren, want dat wordt gedaan door KIWA. Daarnaast is het voordeel voor opdrachtgevers dat er meer uniformiteit in bestekeisen mogelijk is.
  • BRL 5070: NL-BSB certificaat voor vooraf vervaardigde betonproducten. Op basis van deze BRL wordt een NL-BSB productcertificaat verstrekt dat aantoont dat het product voldoet aan het Besluit bodemkwaliteit. Dit besluit stelt eisen aan de uitloging. Betonnen rioolbuizen en -putten voldoen aan de eisen. 

KOMO-keurmerk 

Om alles onafhankelijk te kunnen garanderen, is een KOMO-keurmerk ingevoerd. Buizen met dit keurmerk voldoen niet alleen aan de eisen in de de NEN-norm, maar ook aan de eisen in de beoordelingsrichtlijn voor buizen en putten. Een onafhankelijk instituut (KIWA) controleert de productspecificaties en procedures tijdens de productie, op basis van de beoordelingsrichtlijnen.

Eurocodes 

Eurocodes zijn Europese normen die zijn opgesteld door CEN (Comité Européen de Normalisation). Een beperkt aantal gegevens in de Eurocode mag per land worden ingevuld of aangepast. Deze gegevens worden vastgelegd in een Nationale Bijlage. Voor het berekenen van betonconstructies is er de Eurocode 2 -  Ontwerp en berekening van betonconstructies. Grote putten van beton moeten hieraan voldoen.