Ontwerp en aanleg van riolering van beton

Nederland is qua bodemgesteldheid een van de meest gecompliceerde landen van de wereld, zeker als het aankomt op het ontwerpen en aanleggen van een riool. Van oorsprong is Nederland een lage en natte rivierdelta. Rivieren zoals de Maas en de Rijn hebben verschillende soorten grond en steen afgezet. Maar ook de Noordzee, de wind en de ijslagen in de vroegere ijstijden. Het klimaat varieerde van arctisch (tijdens de ijstijden) tot subtropisch in de periodes tussen deze ijstijden in. Meer informatie hierover staat in het Handboek Constructief Prefab van Betonhuis.

Riolering van beton functioneert, ook in slappe bodem

In de loop der eeuwen is de bodemgesteldheid veranderd. Rioolbuizen kunnen bodembewegingen een heel eind volgen, maar daar zijn natuurlijk grenzen aan. Hier moet rekening mee worden gehouden, net als met de slappe bodem die migreert van nature en door menselijke bedrijvigheid zoals afgravingen, ontginningen, intensieve landbouw, industrialisatie en verstedelijking. De grond werkt en blijft dat doen. Desalniettemin moet een riool kunnen functioneren. Riolering van beton doet dat, ook in slappe bodems, zo blijkt onder andere uit dit onderzoek.

Sleuf

De manier waarop de sleuf wordt gegraven hangt sterk samen met de aard van de bodem. In een stevige bodem heeft een open sleuf de voorkeur; in een slappe bodem is een sleufbekisting of zelfs een damwand nodig. Vaak moet bronbemaling worden toegepast om te zorgen dat de leiding in droge omstandigheden kan worden gelegd. Een machine graaft een deel van de sleuf en legt direct de buis. Daarbij moet de buis zoveel mogelijk in horizontale stand blijven om beschadigingen te voorkomen. Vervolgens wordt een rubberring of manchet aangebracht. Met behulp hiervan wordt de put aangesloten op de buisleiding. Daarna wordt de sleuf aan beide zijden van de buisleiding gelijkmatig aangevuld.

Stabiliteit

Bij de aanleg van riolering vraagt het stabiliteitsvraagstuk veel aandacht. Deze stabiliteit wordt bepaald door de stevigheid van de buis en de mate van vakmanschap bij de aanleg. Het is van belang dat elke laag goed wordt verdicht. Dan ontstaat er een soort brugwerking over de buis om de krachten van de bovenliggende grond en het verkeer op te vangen. Goed aangelegd kunnen buizen van beton wel 100 jaar meegaan! Kan er tijdens de aanleg weinig aandacht aan supervisie worden besteed, dan is het zeker verstandiger om voor beton te kiezen. Dit helpt faalkasten van een kromtrekkend riool voorkomen. Reparaties op een later moment hebben tot gevolg dat asfalt en funderingsconstructies moeten worden verwijderd; dit leidt tot hoge faalkosten. 

Beproeving

Wanneer een riool wordt geconstrueerd met behulp van gegraven sleuven, treden tijdens en na de aanleg grondbelastingen op:

• Belasting ten gevolge van de liggerwerking, wanneer de buis wordt gelegd op een niet vlakke ondergrond of op een ondergrond waarvan de stijfheid in lengterichting van de buis sterk varieert
• Belasting ten gevolge van inklinking van de sleufaanvulling naast de buis
• Belasting op de buis ten gevolge van het eigen gewicht van de grond boven de buis
• Belasting die optreedt ten gevolge van een oppervlaktebelasting tijdens de levensduur van de buis, onder andere door het verkeer. Deze belasting wordt over het algemeen gedragen door het gekoppelde systeem van grond en buis, maar kan bij onzorgvuldige aanleg ook tot verdere ongelijkmatige verdichting van de grond leiden. Vooral in nieuwe woonwijken is het de belasting door bouwverkeer waarmee zeker rekening moet worden gehouden

Bij het toepassen van betonnen buizen in de grond wordt berekend of deze de optredende grond- en verkeersbelastingen kan opnemen. Dat wordt gedaan op basis van CUR-aanbeveling 122. 

Producenten van riolering van beton ontzorgen

De producenten van riolering van beton maken niet alleen berekeningen op het gebied van grond- en verkeersbelastingen, maar ook op het gebied van bijvoorbeeld milieukosten. 
Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar de kostprijs van een rioolbuis, maar naar het totale kostenplaatje van de aanleg van riolering. Betonnen buizen zijn stevig van zichzelf. Dat maakt dat in veel gevallen de (transport)kosten van meer en zwaar beddingmateriaal achterwege kunnen blijven. Ook zijn rioolbuizen van beton goed te recyclen, naar granulaat of terug naar de oorspronkelijke bestanddelen. 
De producenten van riolering van beton ontzorgen je en rekenen met je mee, over de volledige levenscyclus van het eigen product en zo nodig per vierkante meter aangelegd riool. Ze bekijken per situatie wat nodig is en hoe ze productinnovaties kunnen inzetten. 

Lees meer over ontwerp en aanleg van riolering.