kennispagina

Riolering van beton beschermt

Auteur: Annemiek Houtman 3 november 2020 Laatste update 4 november 2020

Onze gezondheid ligt onder de grond: riolering zorgt ervoor dat afvalwater en hemelwater op een veilige en hygiënische manier worden afgevoerd. Daarmee draagt riolering bij aan een gezond leefmilieu. Zeker als gebruik wordt gemaakt van beton, want dat is duurzaam, sterk, bestendig, belastbaar en slijtvast.

Volksgezondheid 

In oude beschavingen werd veel aandacht aan hygiëne besteed. Zo brachten de Romeinse overheersers rioleringssystemen aan in grote steden binnen hun gebied. Met het einde van het Romeinse Rijk verdween ook de belangstelling voor hygiëne. In de middeleeuwen werden straten vaak als vuilnisbelt gebruikt. Regenbuien spoelden het vuil wel van de straten, maar daarmee was het niet weg; het kwam in beken of riviertjes terecht. Dat was niet alleen slecht voor de directe omgeving, maar ook voor het grond- en drinkwater. Het heeft nog tot de negentiende eeuw geduurd voordat de medische wetenschap ontdekte hoe belangrijk riolering is voor de volksgezondheid: riolering helpt voorkomen dat mensen in contact komen met vervuild water, dat bacteriën en ziektekiemen bevat. Dankzij deze sanitaire voorziening is de gemiddelde levensverwachting in de twintigste eeuw fors toegenomen met zo’n 15 tot 20 jaar. Lees hier meer over de geschiedenis van riolering van beton

Veiligheid 

Aan riolering worden hoge kwaliteitseisen gesteld. Afvalwater moet immers veilig worden afgevoerd. Riolering van beton biedt deze garantie. Onder andere doordat betonbuizen niet slijten. De dikke wand en de dichte structuur van beton beschermt het riool tegen aantasting van het oppervlak door sediment. Betonbuizen zijn geschikt voor hoge stroomsnelheden en kunnen met gemak de hogedrukreiniging doorstaan die nodig is om hardnekkige afzettingen te verwijderen. Ook blijft beton goed bestand tegen chemische invloeden. Het beton dat voor rioolbuizen in Nederland wordt gebruikt, voldoet aan de zware milieuklasse XA3 voor beton bij toepassing in een sterk agressief milieu. Beton van deze sterkteklasse wordt niet aangetast door schoonmaakmiddelen, oplosmiddelen of minerale oliën en is bestand tegen een zuurtegraad van 4,5 PH of meer. Zelfs tegen accuzuur en maagzuur blijkt beton goed bestand; deze zuren tasten het beton slechts oppervlakkig aan. Ook tegen (nog) lagere zuurtegraden kan beton resistent worden gemaakt. Lees hier meer over sterkteklassen, milieuklassen, normen en beoordelingsrichtlijnen.

Wat kan een buis van beton aan? Ook daar gaat het om bij veiligheid en bescherming. Rioolcomponenten van beton bieden extreem hoge weerstand aan mechanische krachten. Bij een goed hydraulisch ontwerp zijn snelheden van 20 meter per seconde toelaatbaar zonder dat sprake is van erosie. Naarmate de druksterkte van beton groter wordt, neemt de weerstand tegen erosie navenant toe.
Het gaat bij mechanische krachten ook om verkeersbelasting. Bij het toepassen van buizen van beton in de grond wordt berekend of deze de optredende grond- en verkeersbelastingen kan opnemen. Dat gebeurt op basis van CUR-Aanbeveling 122

Kruinbelastingsproef

Betonbuizen worden op hun sterkte gecontroleerd door middel van de zogenaamde kruinbelastingsproef. Dat gebeurt in de fabriek.

In de loop der eeuwen is de bodemgesteldheid veranderd. Rioolbuizen kunnen bodembewegingen een heel eind volgen, maar daar zijn natuurlijk grenzen aan. Hier moet rekening mee worden gehouden, net als met de slappe bodem die migreert van nature en door menselijke bedrijvigheid zoals afgravingen, ontginningen, intensieve landbouw, industrialisatie en verstedelijking. De grond werkt en blijft dat doen. Desalniettemin moet een riool kunnen functioneren. Riolering van beton doet dat, ook in slappe bodems. Beton ontleent zijn sterkte ook aan de soort ondergrond, de manier waarop de sleuf wordt aangelegd en de verdichting. Lees hier meer over de aanleg van riolering van beton

Milieu 

Riolering helpt het milieu te beschermen door het huishoudelijk en bedrijfsafvalwater naar een zuiveringsinstallatie te vervoeren. Riolering van beton is vloeistofdicht en voorkomt dat de bodem of het oppervlaktewater wordt vervuild. Naast de transportfunctie heeft riolering vaak een bergingsfunctie. Deze functie kan met behulp van beton eenvoudig worden bereikt door het toepassen van grote diameters. Beton behoudt zijn eigenschappen onder alle klimatologische omstandigheden. Buizen en putten van beton zijn met gemak bestand tegen vorst, temperatuurverschillen en expansie. Ook het gebruik van dooizouten vormt voor een riolering van beton geen probleem. Rioolbuizen van beton zijn goed bestand tegen hogere temperaturen. Stijgt de temperatuur van het afvalwater, dan buigen buizen van beton niet door en treedt er geen vervorming op. Een waterdicht riool helpt lekkage, wortelgroei en bodemverontreiniging voorkomen. Beton belast het milieu nauwelijks. Lees hier meer over beton en duurzaamheid.