In de toekomst kunnen we betonnen gebouwen verplaatsen en demonteren
De demontage van de tijdelijke rechtbank in Amsterdam toont hoe onderdelen worden hergebruikt en opnieuw inzetbaar zijn. Beton speelt daarmee een belangrijke rol in de toekomst van de bouwsector en de circulaire economie, zegt Paul Ewalds, coördinator Beleid & Regelgeving en adviseur Circulaire Economie.
De demontage van de tijdelijke rechtbank in Amsterdam laat de toekomst van bouwen zien: de onderdelen van de rechtbank werden gebruikt voor een nieuw gebouw in Enschede. Alles werd genoteerd zodat er later les uit getrokken kan worden. Eerst werd het gebouw in kaart gebracht met 3D-scans. Hiermee is het ontwerp voor het nieuwe gebouw gemaakt. Alle onderdelen werden hergebruikt, behalve een paar delen zoals gips en metalen platen. Zelfs de ramen, kozijnen, vloertegels en ook de kanaalplaten (vloeren) worden opnieuw gebruikt.
Een ander voorbeeld van circulair bouwen is het hergebruik van oude betonnen bouwwerken, zoals viaducten, die worden gered in plaats van nieuwe te maken. Rijkswaterstaat en partners zoeken naar mogelijkheden voor hergebruik van bouwwerken en kijken naar de grootste uitdagingen, waaronder opslag. Het hergebruik van zes liggers van een viaduct bij Gaasperdam is een voorbeeld van hoe deze uitdagingen overwonnen kunnen worden.
Geen waarde verloren
Paul Ewalds is betrokken bij CB'23, een Nederlands initiatief dat zich richt op het hergebruik van betonconstructies. Hij pleit voor samenwerking en ontwikkeling van richtlijnen binnen de bouwsector, om een circulaire toekomst te realiseren.
"We willen geen waarde verloren laten gaan, ondanks de constructies zoals ze nu zijn ontworpen," zegt Paul. Dit betekent dat er een norm moet komen, zodat het hergebruik van betonconstructies door iedereen toegepast kan worden zonder risico. Volgens Paul is modulair ontwerpen een mogelijkheid om circulair te bouwen. "Open bouwen" is hier een ander woord voor, waarbij appartementen in één keer in een frame op een draagconstructie worden geschoven. Daarna kun je er keuken- of badkamerunits in schuiven. Dit soort systemen zijn efficiënt, omdat ze minder afval en minder tijd kosten in vergelijking met traditioneel bouwen. De Sector Constructief Prefab maakt losse elementen die demontabel kunnen zijn.
We zijn echter nog niet zover. Hoewel de betonsector een belangrijke rol speelt in circulair bouwen, ligt de verantwoordelijkheid bij de bouwsector, volgens Paul. "Dat ligt bij de ontwerpers, architecten, opdrachtgevers en eigenaren van gebouwen. We moeten adaptief, demontabel en modulair zijn. Dat doel streven we met z’n allen na.”
Samenwerking en ontwikkeling van richtlijnen, zoals CB23, zijn noodzakelijk om tot een circulaire toekomst te komen. De horizontale richtlijn van CB’23 is een stap in de goede richting en Paul is ervan overtuigd dat dit ook naar Europa gebracht zal worden. "Zodra Nederland daar verder in is, brengen we dat ook naar Europa."
